Dnestryanı münaqişənin həlli planı hazırdır
Tarix: 2-12-2017, 10:17 | Çap et
Avropanın həlli uzanan əsas münaqişələrindən biri - Dnestryanı problemin həlli ilə bağlı Vyanada keçirilən danışıqların təfərrüatı bəlli olub. Yayılan xəbərlərə görə, bölgənin Moldovaya inteqrasiyası planı hazırlanıb. Rusiyanın "Kommersant” qəzeti Moldova hökumətinin hazırladığı planın təfərrüatlarını əldə etməyə müvəffəq olub. Planda Dnestryanı bölgəyə Moldovanın tərkibində xüsusi status verilməsi nəzərdə tutulub. 12 bölmədən və 8 səhifədən ibarət sənəddə danışıqlar prosesinin aktivləşdirilməsi, Rusiya qoşunlarının çıxarılması və sülhyaratma əməliyyatlarının transformasiyası nəzərdə tutulur. Bundan əlavə, Birləşmiş Ştatlar və Avropa İttifaqının danışıqlar prosesində müşahidəçi statusunun qaldırılması da planda nəzərdə tutulur. Hazırda ATƏT, Rusiya və Ukrayna bu prosesdə iştirak edirlər. Maraqlıdır ki, Moldova prezidenti İqor Dodon hələ üzə çıxmayan sənədlə bağlı narazılığını ifadə edib. Beləliklə, Moldova hökuməti tərəfindən hazırlanan birləşmə sənədi - "Dnestryanı münaqişənin həllinə giriş və Moldova Respublikasına reinteqrasiya” adlandırılıb.
Onu da qeyd edək ki, sənəd Moldova baş nazirinin reinteqrasiya üzrə müavini George Belan və Xarici İşlər Nazirliyinin xüsusi məsələlər üzrə səfiri İon Stevile tərəfindən hazırlanıb. "Çərçivə sənədi” münaqişə ilə bağlı baza parametrlərini, məqsəd və faktorları, mexanizmləri özündə əks etdirir. Dnestryanı münaqişə bu sənəddə postsovet məkanda və bütövlükdə Avropada mövcud olan münaqişələr sırasında "bir qədər az mürəkkəb” və "həlli tez bir zamanda mümkün” münaqişə adlandırılıb. Xüsusi qeyd edilir ki, bu münaqişədə dini və hər hansı bir etniklərərarası ziddiyyətlər mövcud deyil. Əhalinin demoqrafik və icma strukturu praktiki olaraq identikdir – moldovan, ukraynalı və ruslardan təşkil olunub. Lakin xüsusi qeyd edilir ki, problem Dnestryanı bölgə ilə Moldovanın xarici siyasətində yarana bilər - Moldova Avropa İttifaqına üzvlüyün tərəfdarıdır, tanınmamış Tiraspol rəhbərliyi isə Rusiyaya inteqrasiyanı istəyir.
Sənəddə Rusiya məsələsi ayrıca qeyd olunub. Ən əsası, Rusiya qoşunlarının ərazidən çıxarılması məsələsi qoyulub. Rusiya qoşunlarının tez bir zamanda bölgədən çıxarılması qarşılıqlı etimadı və münaqişənin həlli ilə bağlı əlverişli siyasi atmosferi formalaşdıra bilər. Müəlliflər hesab edirlər ki, Rusiya qoşunlarının çıxarılması regionda tək sülh və təhlükəsizliyin təminatına və möhkəmləndirilməsinə deyil, həm də Moldovanın neytral dövlət kimi statusunun qorunub saxlanılmasına səbəb olacaq. Sonrakı bənddə isə sülhyaratma missiyasını yerinə yetirən hərbi birləşmələrin öz funksiyasını başa vurduqları və bu səbəbdən geri dönmələri vurğulanıb. Sülhyaratma missiyasını Kişinyov çoxmillətli mülki missiya ilə əvəzlənməsini təklif edib. Onların tərkibinin isə Rusiya, Avropa İttifaqı, Ukrayna və digər maraqlı dövlətlərdən ibarət olması təklif edilir. Status-kvonun dəyişdirilməsi isə münaqişənin nizamlanması bəndində öz əksini tapıb. Hazırda belə bir format rolunu 5+2 (münaqişə tərəfləri - Moldova, Dnestryanı bölgə, vasitəçi tərəflər - ATƏT, Rusiya, Ukrayna, eləcə də müşahidəçilər - ABŞ və Avropa İttifaqı) formatı yerinə yetirir. Sənəd müəllifləri hesab edirlər ki, Aİ və ABŞ-ın statusunun müşahidəçilikdən tam mənada vasitəçiliyə kimi artırılması danışıqların formatına müsbət təsir edəcək.
Qeyd edək ki, sonuncu dəfə Dnesryanı münaqişənin nizamlanması ilə bağlı plan 2003-cü ildə hazırlanmışdı. O zaman Moldova prezidenti Vladimir Voronin onu imzalamaqdan imtina etmişdi. Rusiya baş nazirinin müavini Dmitri Kozakın iştirakı ilə hazırlanan sənəd "Kozakın bəyannaməsi” adını almışdı. Bu sənəd Moldovanın Dnestryanı və Qaqauziya subyektləri timsalında federallaşmasını nəzərdə tuturdu.
Xatırladaq ki, Vyanada həftənin əvvəlində son iki ildə ilk dəfə olaraq Dnestryanı münaqişənin həlli ilə bağlı tam tərkibli görüş keçirilib. Bu dəfə danışıqlar ATƏT-ə sədrlik edən Avstriyanın paytaxtı Vyanada keçirilib. Rusiya nəşrləri yazmışdı ki, razılığın əldə olunmasında diplomatlar səy göstərsələr də, danışıqlar prosesində adlarının hallanmasını istəməyən və kənarda qalmağa üstünlük verən məxfi oyunçuların böyük rolu olub. Söhbət qərbyönümlü siyasətçi kimi tanınan Moldovanın hakim Demokrat Partiyasının lideri Vladimir Plaxotnyuk ilə Dnestryanılı biznesmen, "Şerif” holdinqinin rəhbəri Viktor Quşandan gedir. \\kaspi.az\\
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Paşinyan nazir namizədini açıqladı
Bu gün, 01:48 |
|
|
|
| • Azərbaycanın güləş millisi dünya çempionatında birinci yeri tutub
Bu gün, 01:45 |
|
|
|
| • Sosial bərabərsizlik və iqtisadi inkişaf: Həyat keyfiyyətini necə yaxşılaşdırmaq olar? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 00:43 |
|
|
|
| • Ukrayna müharibəsində yeni faza... - Şimali Koreya əsgərləri savaşı dərinləşdirir
Bu gün, 00:40 |
|
|
|
| • "Bunların heç birinə kişilər dözməzdi"
Bu gün, 00:37 |
|
|
|
| • Şəmkirdə yolların təmiri 1,3 milyona - BAŞA GƏLƏCƏK
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • Ərdoğan BƏYAN ETDİ: - Türkiyə Bakını qoruyan sistemin bənzərini yaradır
Bu gün, 00:00 |
|
|
|
| • Öcalan Baxçalının çağırışına cavab verdi: - İki şərt irəli sürdü...
Dünən, 23:58 |
|
|
|
| • "Tunellərdə baş verən təbii fəlakət yox, məsuliyyətsizlikdən doğan fəlakətdir...” - Keçmiş icraçı direktor detalları açıqladı...
Dünən, 23:56 |
|
|
|
| • Bakıda erməni başqasının əmlakını taladı - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 23:54 |
|
|
|
| • “Azərişıq” ASC Salyan filialının rəisi işdən azad edilib - ƏMR
Dünən, 23:51 |
|
|
|
| • Deputatdan Avropa Parlamentinə ETİRAZ
Dünən, 19:02 |
|
|
|
| • "Yağışdan çıxıb, yağmura düşdük": - Bunun adı məmur özbaşınalığı...
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • Dollar bu tarixdə bahalaşacaq - AÇIQLAMA
Dünən, 18:56 |
|
|
|
| • Kiber zərərvericilər şəxsi məlumatlarla necə şantaj etməyə çalışırlar - "Keçən yay nə etdiyinizi bilirəm"...
Dünən, 18:18 |
|
|
|
| • Generalın iddiası rədd edildi - DETALLAR
Dünən, 18:16 |
|
|
|
| • Bir seçki, üç ssenari: ABŞ-da qutudan kim çıxacaq? - Ən dəqiq iqtisadçının PROQNOZU
Dünən, 18:15 |
|
|
|
| • Azyaşlı qıza əxlaqsızlıq edən 3 gənc TUTULDU - Türkanda BİABIRÇILIQ
Dünən, 18:11 |
|
|
|
| • Yumurtanın qiyməti niyə bahalaşdı? - SƏBƏB
Dünən, 18:10 |
|
|
|
| • Qonşumuzda kütləvi qiymət artımı gözlənilir
Dünən, 18:04 |
|
|
|
| • Xocalıda baş verənlər narahatlıq yaratdı: Torpaqlar kimlərə verilir? - AÇIQLAMA
Dünən, 18:00 |
|
|
|
| • Lala Şövkət ürək əməliyyatı keçirib? - Oğlu açıqladı
Dünən, 17:59 |
|
|
|
| • Məmurların ÇİRKLİ PUL CAMAŞIRXANASI... - Milyonlar belə XIRID EDİLİR...
Dünən, 17:54 |
|
|
|
| • Həkimin burnuna yumurq vurdu... - Məhkəmə qərar verdi
Dünən, 17:49 |
|
|
|
| • Ermənistan Prezidenti COP16-da iştirak edəcək
Dünən, 17:47 |
|
|
|
| • Qalmaqallı MTK-dan ev alan şəxs məhkəməyə müraciət etdi - 2 milyonluq vergi borcu da varmış
Dünən, 17:39 |
|
|
|
| • Saleh Məmmədovun keçmiş müşavirinin şirkəti məhkəmə qarşısında - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:37 |
|
|
|
| • Daha bir şəhər itirilib: ruslar Selidovoda bayraq qaldırıb - FOTO
Dünən, 17:36 |
|
|
|
| • Qərbin gürcülərə sırımaq istədiyi GÖZƏLLİK də deyil... - ZORƏN... NƏ?
Dünən, 17:33 |
|
|
|
| • “Zəhər”ə çevrilən HƏYAT MƏNBƏYİ: 20 litrlik suları Kürdən doldururlar? - AXI NİYƏ?..
Dünən, 17:30 |
|
|
|
| • “3+3” platforması: Ərdoğanın mesajı özünü doğruldacaq? - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 17:29 |
|
|
|
| • Ailəsinin 5 üzvünü öldürən Əhməd azadlığa buraxıla bilər - ŞOK AÇIQLAMA
Dünən, 17:24 |
|
|
|
| • “Arif Babayev gəlib dedi ki, Suğra, sən məni biabır etdin” - Aktrisadan illər sonra ETİRAF
Dünən, 17:22 |
|
|
|
| • "İran peçləri"ndəki təhlükə: - “Küləkli havalarda...”
Dünən, 17:16 |
|
|
|
| • Hacı Şahinin məzarı ziyarətgaha çevrilir? - Ailəsindən REAKSİYA
Dünən, 17:14 |
|
|
|
| • Müəllimlərin şagirdləri sinifdə qoyub, məktəbi tərk etmələri düzgün deyil - AÇIQLAMA
Dünən, 17:11 |
|
|
|
| • Qərb Cənubi Qafqazda ilk “savaş”ına başlayır – Onu lider seçdilər
Dünən, 17:08 |
|
|
|
| • Əməkdar artist Nanənin prodüserini hədələdi: - "And içmişəm ki..."
Dünən, 17:07 |
|
|
|
| • Talıbovlara bağlı daha bir şirkət ləğv olunur - DETALLAR
Dünən, 17:05 |
|
|
|
| • Xalq artistinə ağır itki
Dünən, 17:00 |
|
|
|
| • Ağadadaş Ağayevin ölkədən çıxışına QADAĞA
Dünən, 16:59 |
|
|
|
| • ARDNF Səudiyyə Ərəbistanına investisiya yatırılması imkanlarını araşdıracaq
Dünən, 16:49 |
|
|
|
| • Zurabişvili saxtakarlığı ermənilərlə müqayisə etdi - “Bizdə buna belə deyirlər”
Dünən, 15:57 |
|
|
|
| • Taleh Qaraşova sui-qəsd hazırlamaqda təqsirləndirilən şəxs özünü qismən təqsirli bilib və ifadə vermək istəməyib - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 15:55 |
|
|
|
| • Yumurtanın qiymətinin artmasının bir neçə səbəbi var - İqtisadçı
Dünən, 15:52 |
|
|
|
| • Zurabişvili: Seçkidə “erməni karuseli” işləyib - “Asoşeyted Press”
Dünən, 15:49 |
|
|
|
| • Gürcüstan bu gün: şərtlər, tələblər, gözləntilər - BİZƏ NƏ?
Dünən, 15:47 |
|
|
|
| • Bu universitet üçün daha bir korpusun inşasına başlanılır
Dünən, 15:45 |
|
|
|
| • Bakıda 100 min manat sərmayə ilə daha bir şirkət - TƏSİS EDİLİB
Dünən, 15:35 |
|
|
|
| • “MSK rəhbərliyi ölkədə bələdiyyələrin olduğunu yaddan çıxarıb” – Allahverdi Aydın
Dünən, 15:32 |
|
|
|
|
