Xanım professor ittihamlara CAVAB VERDİ
18-10-2016, 08:59
Bir neçə gün əvvəl mediada professor Aida Qasımova BDU-nun ərəb filologiyası kafedrasının dosenti, Şərqşünaslıq fakültəsinin Elmi Şurasının katibi Könül Məmmədovanın 2014-cü ildə nəşr olunmuş “Məhəmməd ibn Səllam əl-Cumahinin “Tabaqatu Fuhuliş-şüəra” əsərinin ərəb ədəbiyyatşünaslığı tarixində rolu” adlı dərs vəsaitindəki plagiat faktları olması iddiasını irəli sürüb.
Lakin əsərin müəllifi BDU-nun ərəb filologiyası kafedrasının dosenti, Şərqşünaslıq fakültəsinin Elmi Şurasının katibi Könül Məmmədova Aida xanımın fikirlərinə etiraz edərək yazılr, əslində plagiat hər hansı bir müəllifin əsərində irəli sürdüyü müddəalar, mülahizələr və fikirlərinin başqası tərəfindən olduğu kimi təkrarlanıb, öz adına çıxması deməkdir: “Kitabımda A. Qasımovanın plagiat kimi qələmə verdiyi sitatlar müxtəlif mənbələrdən götürülmüşdür. Həqiqətən, onlara İ.M.Filştinski və Əhməd Kömürçü də müraciət etmişlər. Bildirməliyəm ki, bu mənbələrə yuxarıda göstərilən müəlliflərdən əvvəl də öz mövzusuna uyğun olaraq, həm ərəb ədəbiyyatşünüsları, həm də bəzi dünya şərqşünasları istinad etmiş və gələcəkdə də edəcəklər. Bu sahədə nə İ.M.Filştinski, nə də Əhməd Kömürçü birinci deyillər.
Mənim kitabımdakı “ibtidai (“ilk”- mənasında) ərəb – islam tədqiqatçıları” ifadəsini ərəb ədəbiyyatşünasları özləri də işlətmişlər”.
Daha sonra Könül xanım kitabının redaktoru professor E.Əzizovun kitabı redaktə edərkən üzə çıxartdığı səhfləri müəllifin diqqətinə çatdırdığını qeyd edərək yazır:
“Aida xanım kitabdakı cümlələrə qəsdən anlamaq istəmədiyi üçün “anlaşılmaz” damğası vurub.
İstənilən tədqiqat işində cüzi və gözdən qaçan nöqsanlar ola bilər. Lakin bunları xeyirxahlıqla müəllifə bildirmək lazımdır.
Bəs niyə prof. A.Qasımova kitabın mövzusuna mənə qədər nə sabiq sovet, nə də Azərbaycan şərqşünaslığında geniş tədqiqat işi yazılmadığını qeyd etməyib?
Özünə hörmət edən alim hər hansı bir kitab haqqında ya mənfi, ya da müsbət fikirdə olmalıdır. Lakin prof. A.Qasımova ovqatından asılı olaraq, eyni bir əsər haqqında bir dəfə müsbət, başqa vaxt isə əksinə mənfi rəy yazmağa adət edib. Vurğulamaq istərdim ki, ölkədə elm və təhsil sahəsində həyata keçirilən uğurlu siyasətin, eləcə də gənc alimlərə göstərilən dövlət qayğısının təbliği ilə məşğul olmaqdansa, professor Aida xanımın elm sahəsində xidmətləri olmuş şəxslərə qarşı dəfələrlə qərəzli mövqedən çıxış etməsi gənc alim kimi məndə bir təəssüf hissi doğurur.
Bir məqamı da qeyd etmək istərdim ki, A. Qasımova “Ərəb ədəbiyyatşünaslığı: diqqətə ehtiyacı olan elm sahəsi” başlıqlı məqaləsində əsərin müzakirəsi zamanı ABŞ-da olmasını əsas gətirib iştirak edə bilmədiyini qeyd etsə də, 2008-ci ildə həmin elmi işin müdafiəsində professor kimi öz rəyini bildirib ona yüksək qiymət verib”.
Teref.info ona təqdim edilən nəşr variantının hələ 2008 – ci ildə “Məhəmməd ibn Səllam əl-Cüməhinin “Tabaqatu fuhuliş – şüərail- cəhiliyyin vəl – isləmiyyin” əsərinin ərəb ədəbiyyatı tarixində rolu” mövzusunda dissertasiya müdafiəsi zamanı prof. Aida Qasımovanın çıxışının həm stenoqramasını, həm də video görüntülərini təqdim edir:
“Könül xanımın müdafiəyə təqdim etdiyi dissertasiyası ümumiyyətlə bizim ərəbşünaslığımızda çox az işlənən mövzulardan birinə həsr olunub. Daha çox ədəbiyyat tarixi tədqiqat obyekti olub. Amma Könül xanımın bu işi birbaşa ədəbiyyatşünaslıqla, ərəb ədəbiyyatının öyrənilməsi ilə bağlıdır. Azərbaycanda bu bardə yazılmış indiyə qədər üçüncü işdir. Birinci iş Mahirə xanımın “Səkkakinin “Miftəhul-ulum” əsərinə həsr olunmuş tədqiqat işidir. İkinci iş isə bu yaxınlarda müdafə edən Əhməd Kömürçünün “Qudamə ibn Cəfərin “Naqduş-şeir” əsəridir. Bu isə üçüncü bir əsərdir. Çox qəribədir ki, xronoloji cəhətdən baxanda Mahirə xanım XII-XIII əsrlərin qovşağında yaşayan bir ədəbiyyat tənqidçisinin Əhməd Kömürçü isə X əsrdə yaşayan tənqidçinin yaradıcılığını və həyatını öyrənib. Könül xanımın işi isə ondan daha əvvələ gedir. O mənada demək istəyirəm ki, xronoloji baxımdan yanaşanda Könül birinci kökündən başlayıb. Yəni bu əsər ərəb ədəbiyyatşünaslığında ərəb ədəbi tənqidinin öyrəniləsinə həsr olunmuş ilk əsərdir. Bu əsəri tədqiq etmək özü bir sıra çətinliklərlə bağlıdır, çünki əsər özü tədqiqat üçün geniş material verən bir əsər deyil. Yəni burada əsas şairlərin adları çəkilir, onlar təbəqələrə bölünür – cahiliyyə şairləri, islamda yaşayan şairlər və s. Könül xanım elə bil bir xam torpağı şumlamış, çox əziyyət çəkmiş, lakin nəticədə gözəl bir tədqiqat əsəri yazmışdır. Əvvəla Könül xanımın işinin məziyyəti odur ki, o, özündən əvvəlki ədəbi tənqidi ədəbiyyatşünaslığın nümunələri ilə müqayisədə öyrənmiş, özündən sonrakılarla müqayisə etmişdir. Əsərin digər məziyyəti də ondan ibarətdir ki, İbn Səllam Əl Cüməhi Vasim müəllimin də qeyd etdiyi kimi yalnız ədəbiyyatşünas kimi tanınmır, onun Quranla bağlı, Quranda arxaik sözlərin öyrənilməsi və s. xidmətləri olmuşdur. İslam mədəniyyəti sahəsində xidməti olan belə bir böyük şəxsiyyətin həyat və yaradıcılığını Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında ilk dəfə öyrənən bizim hörmətli Könül Məmmədova olmuşdur. Mən bu işlə tanışam, yəni bundan əvvəl kafedrada bu işlə tanış olmuşuq. Hər bir müzakirədən sonra da əsər cilalanıb, indiki görkəminə gəlib çatmışdır. Bu əsəri mən bəyənirəm. Sözsüz ki, mən K.Məmmədovanın lehinə səs verəcəm. Bundan əlavə mən K.Məmmədova ilə birlikdə işləyirəm. Müəlliməsi olmuşam. Həmişə çalışqanlığı ilə fərqlənən biri olub. Mən bilirəm ki, bu hələ axır nöqtə olmayacaq, bundan sonra da işləyəcək.
Mən bütün həmkarlarımı K.Məmmədovaya səs verməyə çağırıram. Həm əsərin məziyyətinə görə, həm də özünün müsbət keyfiyyətlərinə görə”.
DİA.AZ bildirir ki, bütün bu ittihamlara Aida Qasımova cavab verib. Saytımıza açıqlamasında professor bunları deyib:
"Doqquz ilin videosun tapıb yerlışdiriblər ki, indi səviyyəsiz dediyi bir işi vaxtilə tərifləyib. Doqquz aylıq hamilə bir qadını gətirib müdafiə etdirdilər. Əleyhinəmi danışacaqdım? Hamı bilir ki, hamiləlik də müdafiə şurasına təsirin bir növüdür. Fikirləşirdim ki, həvəsdən salmaq olmaz. O işi təkcə mənmi tərifləmişəm? Əslində ən zəif tərif elə mənim çıxışımdır.
Düzdür, dissertasiya kafedrada müzakirə olunub. Yadımdadır, birinci müzakirədə ciddi qeydlərim olmuşdu. Amma qeydlər havada qaldı. Kitab da həmin əsər deyil. O, dissertasiya idi, bu dərs vəsaiti. Dərs vəsaiti daha da diqqətli olmağı tələb edir. Azından dərs vəsaitini açıb baxan olur. Həmin dərs vəsaiti, ümumiyyətlə, kafedrada müzakirə olunmayıb.
İkincisi, tutaq ki, durub tənqid edəcəkdik. Tənqidin nəticəsi olacaqdımı?
Mənim məqaləmdəki plagiat faktları isə hamısı cavabsız qalıb. Əgər bu faktlar dissertasiyada da olubsa, rəhbərlər hara baxıblar?
Könül Məmmədova həqiqətən də təzə vaxtlar çox çalışırdı. Amma zəif idi. Ondan çox savadlı olan Nigar Rzayeva Könülə ərəb dili öyrədirdi. Nigar hələ yarım ştatdır. Müdafiə də etməyib. Könül isə doktorluğun bir addımlığındadır. Arxasında duranlar var. O. nə dil öyrənə bilmədi, nə də ədəbiyyat. Amma kafedranın işlərin yaxşı bacarır :) Sonra öyrənmək dayandı. Əvəzinə plagiat başladı. Gözə kül üfürü-üfürə tam ştat müəllim etdilər. Sonra baş müəllim, dosent. Halbuki ondan qat-qat savadlı 7-8 müəllim 10 ildən çoxdur yarım ştat qalıb. İldırım surəti ilə dosentlik. Yazılan kitablara həmmüəlliflik. Növbədə doktorluq durur.
Mənim dediyim odur ki, ayıbdır, heç olmasa dosentlikdə, namizədlikdə dayansınlar. Ağın çıxarmasınlar".
Geri qayıt