İSA QƏMBƏRİN REVANŞI
Tarix: 9-01-2013, 09:11 | Çap et
MÜSAVAT BAŞQANI SEÇKİYƏ NƏYNƏN GEDİR?Yeni il ərəfəsində Müsavat Partiyasının sədri İsa Qəmbərin tərəfdarları oktyabrda keçiriləcək seçkilərdə onun prezidentliyə namizədliyini irəli sürdülər. Bunun təkcə partiya üzvlərinin iradəsi olduğunu demək olmaz. İsa Qəmbər oktyabrdan bəyanatlar verirdi ki, namizədliyini vermək və 2003-cü ilin oktyabrında əlindən alınan qələbəni qaytarmaq qərarına gəlib.
Çox az adam şübhə edir ki, İsa Qəmbər o vaxt daha çox səs toplayaraq, ən yaxın rəqibi olan indiki prezident İlham Əliyevi xeyli qabaqlamışdı.
15 oktyabr 2003-cü ildə ADAM Sosial Araşdırmalar Mərkəzinin ABŞ Demokratiyaya Dəstək Fondunun (National Endowment For Democracy - NED) yardımı ilə keçirdiyi sorğuya (exit-рoll) əsasən, seçkidə iştirak edən respondentlərin 46,2%-i İsa Qəmbərə, 24,1%-i İlham Əliyevə səs verib. Sorğu 200 seçki məntəqəsində 2414 seçici arasında, o cümlədən Bakı, Sumqayıt, Şamaxı, Şəki, Quba, Xaçmaz, Lənkəran, Masallı, Kürdəmir, Göyçay, Gəncə, Mingəçevir, Tovuz, Qazax şəhər və rayonlarında keçirilib. Seçki məntəqələrində təsadüfi seçim metodu ilə hər üçüncü seçicidən rəy alınıb. Maksimal statistik səhv ehtimalı, +/- 2 faiz, həqiqilik dərəcəsi 95,5% olub.
Nə qədər saxtakarlığa yol versə də, MSK belə İsa Qəmbərin 8 namizəd arasında İlham Əliyevdən sonra ikinciliyini etiraf edib.
Beynəlxalq müşahidəçilər bu seçkiləri «Azərbaycanda demokratiyanı bərqərar etmək üçün itirilən şans» kimi qiymətləndirdi. Şərqi Avropa Demokratiya İnstitutunu (IDEE) təmsil edən DİHB/ATƏT müşahidə missiyasının 188 üzvü Azərbaycanda prezident seçkilərinin yekunu üzrə Xüsusi rəy hazırladılar. Orada deyilirdi ki, 15 oktyabr 2003-cü ildə Azərbaycanda baş verənləri seçki adlandırmaq olmaz və bunun üçün başqa termindən istifadə edilməlidir.
Bu yaxınlarda KİV və sosial şəbəkələrdə 2003-cü ildə oğurlanan qələbə barədə polemika qızışdı. Ona keçmiş siyasi məhbus, bloger Emin Milli ton verdi. İsa Qəmbər ona səs verən seçicilərin maraqlarını qorumaq qabiliyyətinin olmamasında ittiham edildi. Prezidentliyə keçmiş və indiki namizədə hörmət gətirəcək məsələdir ki, o çoxplanlı söhbətdən qaçmadı, inamla polemikaya qoşuldu, bütün “i”lərə nöqtə qoydu, eyni zamanda, diplomatik şəkildə doqquz il əvvəlki hadisələrin gizlin tərəflərini əks etdirən bucaqlardan yan keçdi. O vaxt seçkilərin taleyi 15 oktyabra qədər həll edilmişdi və ciddi amillərlə şərtlənirdi: Azərbaycan cəmiyyətinin özündə təhlükəli vətəndaş qarşıdurmasına səbəb olacaq ciddi fikir ayrılığı, neft şirkətlərinin sabit neft hasilatını təmin etmək arzusu, ABŞ və Aİ-nin Azərbaycan cəmiyyətini modernləşdirmək planları. Üstəlik, Rusiya öz çənəsi altında 1993-cü ildə RF qoşunlarını ölkədən çıxarmağa nail olan və postsovet inteqrasiya proseslərini arzulamayan rejimin olmasını istəmirdi.
Bu səbəbdən zaman İlham Əliyevi irəli itələdi və o, geniş korrupsiya, insan haqları və azadlıqlarının pozulması kimi mənfiliklərlə birgə Azərbaycanın bütün Qərb layihələrində (enerji, hərbi, siyasi, iqtisadi) iştirakını təmin etdi, ən başlıcası, istər-istəməz, Azərbaycan cəmiyyətinin dəyişikliklər zərurəti və demokratik inkişaf yolunun alternativsizliyinin anlamasını təmin etdi. Bir sözlə, qarşıdan gələn seçkilər ərəfəsində Əliyev öz hərəkətləri ilə Avropa dəyərlərini bəyan edən cəmiyyəti keçmişdə uduzması ilə nəticələnən tərəddüdlərdən qurtarır.
İsa Qəmbərin belə tələsik və inamlı bəyanatı ölkə daxilindəki bu vəziyyətlə, 2003-cü ildə ölkənin inkişaf vektorunu müəyyən edən güclərin ovqatının dəyişməsi ilə bağlıdır. Əliyev hələ səslərin sayılması başa çatmamış təbrik etməklə ona dəstək verən müttəfiqlərinin hamısını itirib. Dövlət katibinin keçmiş müavini Armitacla, prezident Putinlə, baş nazir Ərdoğanla münasibətlər soyuyub. Artan narazılıq, keçmiş tərəfdaşların təzyiqləri təkcə dekorasiyaların yox, Azərbaycan rəsmi isteblişmentinin aparıcı personajlarının dəyişməsi arzusundan xəbər verir.
İsa Qəmbərin yekun seçim olduğunu demək olmaz. Son seçimi Azərbaycan xalqı edəcək. Amma İsa Qəmbərin SSRİ dağılandan ən sabit və prinsipial Azərbaycan siyasətçisi olduğunu sezməmək olmaz. 1992-ci ilin mayında hakimiyyət dəyişikliyi zamanı, dövlətə o, başçılıq etdi, hakimiyyətin demokratik qüvvələrin Kremlin postsovet hərbi-siyasi layihələrindən məsafə saxlamaq və Qərb camiəsi ilə kooperasiya kursunu davam etdirən Heydər Əliyevə qansız verilməsini o təmin etdi.
İsa Qəmbərin və müxalifətçilərin azsaylı dəstəsinin xidməti o oldu ki, alınmaz azadlıq qalasını qorudular. Bu isə neft və dolların ucuz qoxusundan başı dumanlanan cəmiyyətin axıracan deqradasiya olunmasına imkan vermədi.
İndi avtoritar rejimlərin dəyişdirilməsi, informasiya texnologiyalarının, sosial şəbəkələrin inkişafı, hakimiyyətlərin cinayətlərinin ifşası, həyat səviyyəsindən narazılıq yeni zəmin yaradıb və İsa Qəmbər 2003-cü ildə əlindən alınan qələbəyə görə revanş qərarı verəndə bunu nəzərə alıb.
Turan Analitik Xidməti
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• “EuroHome”-nin sahibi kompensasiya verməmək üçün hansı yola əl atıb? - İLGİNC FAKTLAR...
Bu gün, 12:26 |
|
|
|
• Dövlət Xidməti Şəki İcra Hakimiyyətinə “stop” qoydu - SƏBƏB
Bu gün, 12:22 |
|
|
|
• Ankarada terror törədənləri Rusiyaya NƏ BAĞLAYIR? - FOTO
Bu gün, 12:16 |
|
|
|
• ABŞ-dan mesaj: Ermənistan müttəfiqini satdı - “Past”
Bu gün, 12:14 |
|
|
|
• Türkiyə şirkətlər qrupu Azərbaycanda zavodu satın aldı - DETALLAR
Bu gün, 12:11 |
|
|
|
• “Atama bu haqsızlığı edən insan həyatda xeyir tapmadı”
Bu gün, 12:08 |
|
|
|
• Məşhur aktyor və arvadının qətli ilə bağlı yeni TƏFƏRRÜATLAR - "Evə yalnız şagirdlər girib-çıxırdı"
Bu gün, 12:05 |
|
|
|
• "Dövlət əmlakı dağıdılıb, həqiqi alimlər dalana dirənib..." - FAKT BUDUR!
Bu gün, 12:00 |
|
|
|
• Bakı demarkasiyaya dair reqlamenti nə zaman ratifikasiya edəcək - AKTUAL
Bu gün, 11:51 |
|
|
|
• Röyal Axundov Bakı həbsxanasında ÖLDÜ
Bu gün, 11:50 |
|
|
|
• "Bu nə fırıldaqdır?" - ETİRAZ
Bu gün, 11:48 |
|
|
|
• SAĞ OLDUQLARINA ŞÜKÜR ETSİNLƏR... - Cəzalarını çəkəcəklər
Bu gün, 11:42 |
|
|
|
• ASTF rəsmilərinə Avropa Stolüstü Tennis Birliyində vəzifə verilib - FOTO
Bu gün, 11:39 |
|
|
|
• “Bioloji müxtəlifliyin mühafizəsi: - Botanika, Ekologiya və Yaşıl Şəhərlər” adlı forum keçirilir
Bu gün, 11:36 |
|
|
|
• Plagiatçıların növbəti saxtakarlığı: ermənilərin gözü türk sazına dikilib... - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Bu gün, 11:24 |
|
|
|
• NATO-nun bir neçə ölkəsi Ukraynanın alyansa üzvlüyünə qarşıdır - TASS
Bu gün, 11:22 |
|
|
|
• BRİKS ölkələrinin liderləri hələlik yeni üzvləri qəbul etməmək qərarına gəliblər - AÇIQLAMA
Bu gün, 11:22 |
|
|
|
• "Atam komada deyil, səhv məlumat verilir" - Təhminə Mustafayeva
Bu gün, 11:14 |
|
|
|
• Azərbaycana sülh məktubu, Ermənistana silah GÖNDƏRİLİR... - ABŞ-ın növbəti İKİÜZLÜLÜYÜ
Bu gün, 11:09 |
|
|
|
• “Elza Seyidcahana iradımız yoxdur, onu sevirlər, ittifaqa üzv olanda soruşdular ki...” - Firəngiz Əlizadə
Bu gün, 11:06 |
|
|
|
• Ankara şəhidləri ilə bağlı sarsıdıcı detallar - FOTO
Bu gün, 10:56 |
|
|
|
• Ermənistanda qorxu, təlaş və ümidsizlik: - son sorğunun nəticələri nə göstərir?
Bu gün, 10:47 |
|
|
|
• EVLƏR YIXAN “Melissa Group”: Siftələri deyil... - ÖZBAŞINALIĞIN QISA XRONOLOGİYASI...
Bu gün, 10:42 |
|
|
|
• Ana dilimizə YERSİZ ATALIQ QAYĞISI... - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 10:24 |
|
|
|
• Pezeşkian Kazanda Paşinyanla görüşüb
Bu gün, 10:17 |
|
|
|
• `Azəriqaz`da AYRISEÇKİLİK... - Bəzi işçilər ezamiyyətə buraxılmır...
Bu gün, 10:16 |
|
|
|
• İrəvanın SÜLH PƏRDƏSİ - NƏ İŞLƏR ÇEVRİLİR?
Bu gün, 10:08 |
|
|
|
• Ermənistan tələsir, Azərbaycan səbirlə davranır - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 09:53 |
|
|
|
• Əkilən ağac və kollar paytaxta xüsusi gözəllik verəcək - FOTO
Bu gün, 09:49 |
|
|
|
• Əhali dərmanları pulsuz alacaq: Qanuna dəyişiklik nəyi dəyişəcək? - AKTUAL
Bu gün, 09:45 |
|
|
|
• "Azərkontrakt"da Ləğvetmə Komissiyası yaradılır - SƏRƏNCAM
Bu gün, 09:42 |
|
|
|
• TRAMP DA SƏRSƏMLƏDİ: `ARTSAX`dan danışdı... - "120.000 erməni xristianı dəhşətli şəkildə təqib ediləndə..."
Bu gün, 09:37 |
|
|
|
• Köçəryan və Sərkisyan açıqlamışdı, Paşinyan isə gizlədir – Zakaryan
Bu gün, 09:34 |
|
|
|
• "Yoldaşım dedi, get Hindistana, qayıtmaq istəyəndə dedi, gəlmə..." - “Vətəndaş A”nın Almazı
Bu gün, 09:31 |
|
|
|
• Bu günlərdə iş və dərs olmayacaq - SİYAHI
Bu gün, 09:27 |
|
|
|
• “Qala Həyat” rəqiblərlə yarışa davam gətirə bilmir - Yığımları azalmaqda davam edir
Bu gün, 09:24 |
|
|
|
• "Xaçmaz düşmədi yadınıza?" - Sakinlər başçıdan soruşur...
Bu gün, 09:14 |
|
|
|
• Rövşən Rüstəmovun başı cəncəldən açılmır... - GÖRÜNƏNİ BUDUR
Bu gün, 09:05 |
|
|
|
• ADAU-da köhnəyə RƏHMƏT OXUYURLAR... - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 08:59 |
|
|
|
• "Avtobus zolaqları yol kənarındakı sahibkarlıq obyektlərini bankrot edir - FAKT BUDUR!
Bu gün, 08:45 |
|
|
|
• KAPİTAL BANK müştərinin başına OYUN AÇDI - Elə bil dədələrinin puludur...
Bu gün, 08:42 |
|
|
|
• Ankaradakı terror KİM(LƏR)İN işinə yarayır... - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 08:33 |
|
|
|
• Ağadadaş Ağayevlə “Medera Hospital” şərəf, ləyaqət və nüfuz davası aparır - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 08:25 |
|
|
|
• Direktor xadimə ilə RƏQABƏTDƏ... - GİLEY
Bu gün, 08:22 |
|
|
|
• Devalvasiya olarsa, manatın əvvəlcə 15-20 faiz dəyər itirəcəyi gözlənilir - Gözlənilən "gələcək"...
Bu gün, 08:18 |
|
|
|
• Onlarda yerli... bizdə isə miqrant... - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 08:12 |
|
|
|
• Paşinyandan SÜLH açıqlaması... - “COP29 bizim üçün fürsətdir”
Bu gün, 08:09 |
|
|
|
• Erməni hiyləsinə uyan Avropa Parlamenti: Azərbaycana qarşı qətnamənin arxasındakı adlar - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 07:14 |
|
|
|
• Prezident İlham Əliyevin BRICS-də iştirakı Azərbaycanın qlobal gücə çevrildiyindən xəbər verir - deputat
Bu gün, 07:09 |
|
|
|
• Fulser Bakıya qarşı şəbəkəni ifşa etdi - FOTO
Bu gün, 07:04 |
|
|
|
|