Diversiya, nasazlıq, yoxsa… - Şübhələrin arxasınca
Tarix: 23-05-2024, 14:00 | Çap et
Hazırda beynəlxalq gündəmin əsas hadisələrindən biri İran Prezidenti və onunla bərabər olan önəmli dövlət xadimlərinin helikopter qəzasında həlak olmasıdır. Təbii ki, bu hadisə müxtəlif suallar doğurur.
Helikopterin qəzaya uğramasının hansı versiyaları inandırıcı sayıla bilər? Maraqlıdır ki, birlikdə uçan üç helikopterdən məhz ölkənin yüksək vəzifəli şəxslərinin olduğu helikopter qəzaya uğrayıb. Digər tərəfdən, bu hadisə regionumuz və dünya üçün hansı nəticələrə gətirib çıxara bilər?
AYNA-nın suallarını tanınmış əcnəbi ekspertlər cavablandırıblar.
Ermənistan Politoloqlar Assosiasiyasının prezidenti, siyasi elmlər doktoru Amayak Ovannisyan:
“İran Prezidentinin və xarici işlər nazirinin həyatına son qoyan böyük faciə baş verdi. Uca Allahın iradəsi ilə yan-yana yaşayan və bölgəmizdə sülhün bərqərar olması üçün məsuliyyəti İran xalqı ilə bölüşən xalqlarımız bu böyük itkinin acısını paylaşaraq, İran xalqı ilə birlikdə matəm keçirir. Fürsətdən istifadə edərək və Azərbaycan mediası vasitəsilə bir daha erməni politoloqları adından İran xalqına və şəxsən İran İslam Respublikasının Ali Rəhbəri Ayətullah Xameneyiyə zəmanəmizin böyük dövlət xadimlərinin - İran prezidenti Rəisinin və İranın xarici işlər naziri Abdullahianın şəhadəti səbəbi ilə dərin hüznlə başsağlığı verirəm. Onların regionumuzda sülhün və mehriban qonşuluğun nəcib işinə verdiyi töhfə, məncə, Qafqaz regionunun bütün xalqları tərəfindən eyni dərəcədə yüksək qiymətləndirilir.
Faciənin səbəblərini öyrənməyə gəlincə, mən müxtəlif versiyaların həvəskar müzakirələrinin əleyhinəyəm, baxmayaraq ki, ekspertlər yekun qərarını verənə qədər bu versiyaların mövcud olmaq hüququ olduğu ilə razıyam. Xüsusən də mənə çox qəribə görünür ki, üç helikopterdən yalnız biri - Prezidenti və naziri daşıyan qəzaya uğrayıb. Və qalan hər iki müşayiət helikopteri sağ-salamat təyinat yerinə çatıb. Prezident təyyarəsinin pilotlarının ən yüksək səviyyədə sınaqdan keçmiş və etibarlı pilotlar arasından diqqətlə seçildiyini nəzərə alsaq, bu, parlaq paradoksdur”.
Rusiyalı politoloq, “Demokratik Seçim” siyasi partiyasının həmsədri, Liberal Missiya Fondunun (Moskva) idarə heyətinin üzvü Sergey Javoronkov:
“Hesab edirəm ki, siyasətdə heç bir əsaslı dəyişiklik olmayacaq. İqtidar kifayət qədər möhkəmlənib və müxalifətin, o cümlədən keçmiş Prezidentin seçkilərdə iştirakına sadəcə olaraq icazə verilmir.
Sui-qəsd cəhdi mənə real görünmür. Xüsusən də bu şəkildə - bildiyiniz kimi, helikopterlər qəzaya uğrayanda sağ qalanlar ola bilər və bu yol ən etibarlı yol deyil”.
Ukraynalı siyasi şərhçi, Kiyev Yaxın Şərq Araşdırmaları Mərkəzinin direktor müavini Sergey Danilov:
“Sabotaj və ya texniki nasazlıq? Pis hava, yoxsa insan faktoru? Yaxın Şərqdə və İranda bir çox insan sui-qəsd nəzəriyyəsinə inanmağı üstün tutur. Sui-qəsd nəzəriyyələri məşhurdur, çünki onlar fərdi və ya kollektiv məsuliyyəti aradan qaldırır və seçilmək, üzvlərinin gizli biliklərə çıxışı olan qapalı kluba aid olmaq hissi verir.
Sui-qəsd nəzəriyyələri həm də rəqiblərinizi və düşmənlərinizi günahlandırmağa imkan verir və siyasi vəziyyətdən asılı olaraq istənilən tərəfi öz mülahizənizlə yaramaz adlandıra bilərsiniz - İsraili, ABŞ-ı, hətta Ukraynanı. Problem ondadır ki, sui-qəsdlər bəzən olur, baxmayaraq ki, onlar adətən hamının düşündüyü insanlar tərəfindən təşkil olunmur. Təyyarə qəzasının mümkün izahı kimi Ayətullah Xameneyi ətrafında təzyiq qrupları arasında mübarizəyə dair yumşaq eyhamlar da səsləndirilir.
Ümid edirəm ki, pis hava şəraitində qəzaya uğrayan köhnə helikopterin qalıqlarının tam əsaslı tədqiqi Şərqi Azərbaycan dağlarında həqiqətən nə baş verdiyi sualına cavab verəcək. Prezident Rəisinin vəfatından sonra İranın regionda və dünyada hansı siyasəti həyata keçirəcəyi hər kəsi maraqlandırır. Ukrayna baxımından İranın xarici siyasətində ciddi korreksiya gözlənilmir. Yaxın aylarda xarici arenada kifayət qədər mühafizəkar davranış modeli gözlənilir. Siyasi isteblişment maliyyə axınlarını yenidən konfiqurasiya etməklə, təsir dairələrini möhkəmləndirməklə və öz adamlarını düzgün mövqelərə yerləşdirməklə məşğul olacaq.
Yaxın Şərqdə İranın etibarlı qüvvələrinə dəstək əvvəlki səviyyədə qalacaq. Rusiya ilə hərbi-texniki əməkdaşlıq davam edəcək, lakin heç bir yeni irəliləyiş olmayacaq.
Vəziyyətin bu cür mühafizəkar qiymətləndirilməsi o demək deyil ki, Tehran rejimi yaxın gələcəkdə müəyyən çətinliklərlə üzləşməyəcək. Rəhbərin mirası uğrunda mübarizədən əlavə, rejim və xüsusilə də sərt xətt tərəfdarları legitimlik problemi ilə üzləşir. İran təmsilçiləri hər zaman müsəlmanlarla yanaşı, seçkilərin legitimliyini və buna görə də xalqın, geniş kütlələrin adından danışmaq hüquqlarını vurğulayıblar. Legitimliyi itirmək və yalnız gücə arxalanmaq İranda xaos və zorakılıqla nəticələnə bilər”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Moskvada təlxəklərin şousu, təxribatçıların "siçan təlaşı" - Biz müttəfiqik?
Bu gün, 19:02 |
|
|
|
| • Kredit almaq asanlaşacaq: Bəs geri ödəmək? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 19:00 |
|
|
|
| • "COP 29 tədbirinə ev sahibliyi edən Azərbaycan... Qərbin qərəzli bəyanatlarla təzyiq göstərməsinə çoxdan hazır idi"
Bu gün, 18:56 |
|
|
|
| • Qaya parçasının düşdüyü evin sahibəsi: - "Qardaşımın durumu ağırdır"
Bu gün, 18:01 |
|
|
|
| • Azərbaycanın BRİCS-ə üzvlüyü geosiyasi vəziyyətin tələbidir - ŞƏRH
Bu gün, 18:00 |
|
|
|
| • Bağçada övladına "Ketotifen" verilən ana: -"Təhdid edirlər, lakin şikayətimi geri götürməyəcəyəm"
Bu gün, 17:57 |
|
|
|
| • Naxçıvan Ali Məclisinin iclas zalı yenidən qurulacaq
Bu gün, 17:55 |
|
|
|
| • Həbsdəki “mahmudovçu” generalın azadlıq istəyi növbəti dəfə rədd edildi
Bu gün, 17:53 |
|
|
|
| • Polkovnik-leytenantla FHN arasında nə baş verir? - ŞİKAYƏT VERİB
Bu gün, 17:48 |
|
|
|
| • İcra başçısının sabiq müavininin məhkəməsi başlayıb - DETALLAR
Bu gün, 17:47 |
|
|
|
| • "Sinfidə 30-40 şagird varsa, keyfiyyətdən söhbət gedə bilməz" - Ekspert danışır...
Bu gün, 17:44 |
|
|
|
| • “Su altında qalan Sabunçu tuneli ilə bağlı dəfələrlə müvafiq qurumlara müraciət etmişdik” – Fazil Mustafa
Bu gün, 17:41 |
|
|
|
| • BRİKS ölkələri G7-ni geridə qoyub: - Putin elə rəqəmlər səsləndirdi ki...
Bu gün, 17:40 |
|
|
|
| • Ehtiram Hüseynov işdən çıxdı - AÇIQLAMA
Bu gün, 17:38 |
|
|
|
| • Sabunçuda camaat ŞİKAYƏTÇİDİR... - İcra başçısı isə deyir ki...
Bu gün, 17:30 |
|
|
|
| • Leyla Əliyevanın təşəbbüsü ilə “Yer kürəsi uşaqların gözü ilə” beynəlxalq fotomüsabiqəsi keçirilir. - FOTO
Bu gün, 17:18 |
|
|
|
| • Sabunçuda narkotiklərin satışı ilə məşğul olan şəxs saxlanılıb - FOTO, VİDEO
Bu gün, 17:15 |
|
|
|
| • Məsuliyyətsiz sürücülər sığorta şirkətlərinə - 93 MİLYON MANAT ZƏRƏR VURUBLAR
Bu gün, 17:12 |
|
|
|
| • “Leş qarağaları kimi üstümə yığışdılar, utanırlar?” - Mətanət İsgəndərli
Bu gün, 17:06 |
|
|
|
| • Aktyorla xanımının qətlinin TƏFƏRRÜATI
Bu gün, 17:02 |
|
|
|
| • “Bizə çatanda deyirlər, camaatın anası, bacısı baxır, ayıb deyil?” - Ülvidən onu QINAYANLARA
Bu gün, 16:59 |
|
|
|
| • 15 il həbs cəzası alan iş adamı və digərləri Ali Məhkəməyə üz tutdu
Bu gün, 16:57 |
|
|
|
| • Ərdoğan - Putin anlaşması nəyi dəyişəcək? - AKTUAL
Bu gün, 16:53 |
|
|
|
| • Terrorçuların sülh müqaviləsiylə əlaqələndirilməsinin heç bir məntiqi izahı yoxdur - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Bu gün, 16:41 |
|
|
|
| • AP-nin Azərbaycana qarşı qərəzli mövqeyi nəyə hesablanıb? - Millət vəkili detallı danışdı
Bu gün, 16:29 |
|
|
|
| • Gürcü hərbi attaşe Papikyanla görüşdü
Bu gün, 16:28 |
|
|
|
| • Azərbaycan müdafiə nazirinin Qırğızıstana rəsmi səfəri davam edir
Bu gün, 16:25 |
|
|
|
| • Tanınmış vəkil komaya düşdü - hazırda reanimasiyadadır
Bu gün, 16:22 |
|
|
|
| • "MİDA" Binəqədidə inşa olunan yaşayış kompleksi üçün 1,4 milyon xərcləyəcək
Bu gün, 16:20 |
|
|
|
| • Bakıda 5 milyonluq mənzil – Orada kim yaşayır?
Bu gün, 16:11 |
|
|
|
| • İrəvan sərhəd sənədini niyə tələsik təsdiqlədi: - Bakıdan nə istəyirlər?
Bu gün, 16:07 |
|
|
|
| • Səfərbərlik Xidmətinin rüşvət almaqda təqsirləndirilən zabitinə hökm oxunub - 8 il...
Bu gün, 16:04 |
|
|
|
| • ATA QAZİ... OĞUL QAZİ... ikisi də İŞSİZ, DURUM AĞIR... - MÜRACİƏT
Bu gün, 15:59 |
|
|
|
| • Göyüşov və oğlu haqda yeni məlumatlar: - Milyonluq layihələr, qaranlıq tenderlər, xaricə daşınan sərvət…
Bu gün, 15:52 |
|
|
|
| • Pulu Elman Rüstəmov “yeyib”, vətəndaşın mülkü əlindən alınır - NONSENS MƏHKƏMƏ İŞİ
Bu gün, 15:43 |
|
|
|
| • Mövlam Şıxəliyevlə dövlət qurumu arasında pensiya qalmaqalı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:40 |
|
|
|
| • Biləsuvarın keçmiş icra başçısı HƏBSDƏN BURAXILA BİLƏR - BUNA GÖRƏ...
Bu gün, 15:38 |
|
|
|
| • Məmur korrupsiyaya yol versə, lakin kimlərəsə kömək etsə, onun adı "çörəkverən kişi" qalır... - NİYƏ BELƏDİR?
Bu gün, 15:33 |
|
|
|
| • Sabunçuda iki nəfərin ölümünə səbəb olan tuneli tikən şirkətdən AÇIQLAMA - Günah sifarişi verəndədir
Bu gün, 15:26 |
|
|
|
| • Azərbaycan Mərkəzi Bankı "Cüzdan"a lisenziya verib
Bu gün, 15:21 |
|
|
|
| • Bütün ermənilərin katolikosu Bakıya gələ bilər - KİV
Bu gün, 15:19 |
|
|
|
| • Əvvəl sevindi, bir neçə dəqiqə sonra isə həbsə getdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:08 |
|
|
|
| • Qiymətləndiricilərin peşə bacarığı səviyyəsinin yüksəldilməsi məqsədilə növbəti kurs keçirilib - FOTO
Bu gün, 15:03 |
|
|
|
| • Zaqatalalı “Dadaş”, “Silvestr” və lənkəranlı avtoritetlər – Azərbaycan MAFİYASI NECƏ YARANDI?
Bu gün, 15:00 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyevin kürəkəni hüquqdan sui-istifadə edir – Yenə məhkəməni təxirə saldırdı
Bu gün, 14:54 |
|
|
|
| • Gözətçi "Kapital Bank"a kredit almağa getdi - 200 manat cərimələndi
Bu gün, 14:48 |
|
|
|
| • İcra başçısının oğlu 1 milyon manat vergini ödəməmək üçün Azərbaycandan qaçdı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 14:46 |
|
|
|
| • Ana məktəbli övladına ayaqqabı belə ala bilmir... - GİLEY
Bu gün, 14:32 |
|
|
|
| • Tərtərdə "Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili" çərçivəsində ümumrayon ağacəkmə aksiyası keçirilib - FOTO
Bu gün, 14:21 |
|
|
|
| • Qarabağ belə azad edilib: - Ermənistan rəsmi şəkildə etiraf etdi
Bu gün, 14:17 |
|
|
|
|
