“Sosial media artıq 3-cü hakimiyyətliyə iddialıdır” - deputat
Tarix: 3-12-2018, 08:45 | Çap et
Azərbaycanda sosial medianın əhəmiyyəti getdikcə artır. Son vaxtlar xeyli sayda insan bu mediada fəaliyyətini genişləndirərək, çoxlu sayda izləyici cəlb etməyə nail olub. Maraqlıdır ki, belələrinin əksəriyyəti müxalif yönlü, xüsusilə də xarici ölkələrə mühacirət etmiş şəxslərdir. Onlar sosial medianın imkanlarından yararlanaraq hakimiyyət əleyhinə fikirlərini, mövqelərini paylaşır, müxtəlif verilişlər hazırlayırlar. İqtidarın isə hələ ki, bu meydanda mövqeyi xeyli zəif görünür.
Sosial mediada ilk tənqidi çıxışlar başlanan zaman iqtidar mənsublarının qızğın müzakirələrinə səbəb oldu. Hətta bir çoxları Azərbaycanda sosial şəbəkələrin bağlanmasını təklif etdilər. Bu təkliflər reallaşmadı, əvəzində bəzi iqtidar təmsilçiləri sosial mediada tənqidi fikirlər paylaşan şəxslərə qarşı müxtəlif qruplar yaratdılar, onlara kəskin cavablar verdilər. Bəzən isə bu profillər anonim olurdu. Lakin bu yolla mübarizə də gözlənilən effekti vermədi. İqtidar yenə də tənqidçi sosial mediaya uduzmuş kimi görünür.
Niyə Azərbaycan hakimiyyəti müxalifyönlü sosial media ilə mübarizədə daha effektiv, öz mövqeyini gücləndirən tədbirlər həyata keçirmir? Bu geniş meydanın boş buraxılması nədən qaynaqlanır?
Sualları cavablandıran Milli Məclisin üzvü Zahid Oruc bildirir ki, sosial medianın informasiya məkanında özünə geniş meydan qazandığını etiraf etmək lazımdır: “Bugünkü dövrün idarəetmə sistemi nəinki ötən əsrin ortaları, heç 80-90-cı illəri ilə də müqayisə edilə bilməz. Çünki informasiya, onun istehsalı, yayılması və obrazlı desək, ölümü çox qısa zamanda baş verir. Belə olan halda rəqabət şərtlərini ödəməlisən ki, bu məkanda liderliyini qoruyub saxlayasan. ABŞ prezidenti Avraam Linkolnun ölüm xəbəri ölkə ərazisində 7 günə yayılmışdı. Amma bu gün Donald Tramp tvitlərlə öz fikirlərini nəinki ABŞ-a, bütün dünyaya anındaca çatdıra bilir. Hamı başa düşür ki, bu gün ekrandan, efirdən verilən xəbərin yayılma arealı ilə sosial şəbəkələrdəki sürət eyni deyil. Bu, hər bir idarəçiliyin xarakterini dəyişdirir. İran kimi xeyli mühafizəkar ölkədə ali dini şuranın rəhbərinin də, prezidentin də xüsusi hesabları yaradılıb, adminlər ölkənin siyasəti ilə bağlı mühüm paylaşımları auditoriyaya çatdırırlar. Bu, əksər ölkələrdə belədir. Düşünmək ki, kiçik bir radio dalğaları ilə insanları təsir dairəsində saxlayacaqsan, bu, alınmayacaq. Eləcə də televiziya şəbəkələr qarşısında mövqeyini kəskin şəkildə itirib. Bu mənada, 4-cü hakimiyyət sosial şəbəkələrin xeyrinə dəyişib. Media 4-cü hakimiyyətdirsə, sosial media artıq 3-cü hakimiyyətliyə iddialıdır. Bəzi hallarda qanun quruculuğunun əlamətlərini görürsən, bəzi vaxtlar prokurorluq orqanlarının, məhkəmə orqanlarının, istintaqın funksiyasına iddia edilir. Yəni sərhədlər itib. Və sən bu qaydalarla mütləq hesablaşmalısan. Ona görə də mən parlamentdə təkliflə çıxış etmişdim ki, hər bir dövlət qurumunun sosial şəbəkələrdə hesabı yaradılmalıdır, mövqeyini cəmiyyətə çatdırmalıdır. Bilirsiniz ki, troll məfhumundan çox istifadə edilir, bəzən müxalif yönlü şəxslər də ondan yararlanır. Amma youtube kanalının bir fenomen kimi dünya miqyasında böyük nüfuz qazandığı ikinci bir faktdır. ”Youtube"rlik getdikcə öz məkanını genişləndirir, paylaşımların bəzən milyonlarla baxış sayları mövcuddur. Bu üzdən televiziyalar özləri məcbur olub bu şəbəkələrdə hesablarını yaradırlar ki, meydanı boş qoymasınlar".
Deputat bildirir ki, son vaxtlar yalnız müxalif yönlü insanlar deyil, adi bir narazı vətəndaş bəzən sosial şəbəkələrdə öz mövqeyini tirajlamağa, iqtidar əleyhinə özünə tərəfdar qazanmağa nail ola bilir: “Bu, dünyəvi-psixoloji bir reallıqdır. Niyə? Çünki həmişə hakimiyyətlər bir arxayınçılığa, özgüvənə malik olurlar. Onlar hesab edirlər ki, verilən qərarlar, atılan addımlar, sosial tədbirlər vətəndaş məmnunluğunu yaradır. Və hansısa narazıların aktiv görünməsi bütöv ölkə mənzərəsi deyil, hakimiyyət sosial şəbəkələrdə müəyyənləşmir, iqtidarı biz orada seçmirik. Bu üzdən, müəyyən bir qüvvənin sosial şəbəkəyə axması, orada möhkəmlənməsi, polemikaların orada aparılması sanki hakimiyyətin könüllü şəkildə o meydanda mövqeləri kimlərəsə verməsi kimi təzahür edir. Elə bilin ki, Azadlıq meydanını adamlar real coğrafiyada əldə edə bilmədiklərindən, gerçək xalq kütlələrini, hakimiyyətin mövqeyindən fərqli düşünənləri öz çevrələrində daşımağı bacarmadıqlarından, daxili narazılıqlar səbəbindən birləşə bilmədiklərindən gördüyünüz bu mənzərə meydana çıxıb. Mənim fikrimcə, biz bütün hallarda başa düşməliyik ki, yeni dövrün fenomenini kənarda qoymaq olmaz. Əgər biz informasiyanın nüvə silahından daha böyük gücə malik olduğunu deyiriksə, hansı ki, həqiqətən belədir, o silahla yalnız ölkə daxilində mövqeyini paylaşanların deyil, eləcə də müxtəlif düşmən qüvvələrin təsiri altında olanların çevrəsindən ölkəyə yönələn təsiri qarşısında dayanmalısan. Başqa halda onlar bir gün o virtuallıqdan boy götürüb gerçək həyata çıxacaqlar - bu, müxtəlif ölkələrin təcrübəsində dəfələrlə baş verib. Buna görə də mən hökumətin sosial mediaya 21-ci əsrin boş xülyası, keçici xəstəliyi kimi yanaşmaları korreksiya etməsini istəyirəm”.
Deputatın sözlərinə görə, ölkə rəhbərliyi, hakimiyyətdə təmsil olunan bir çox şəxslər sosial şəbəkələrin rolunu qəbul edirlər: “Bu gün ənənəvi agentlik, xəbər mərkəzi olmaq funksiyası dəyişib, keçib. Hər adam öz smartfonu ilə həm daşıyıcı ola bilir, həm yayıcı və sair”.
Bəzi hakimiyyət nümayəndələrinin təklif etdiyi kimi, sosial şəbəkələrin məhdudlaşdırılması yaranmış vəziyyətdə çıxış yolu ola bilərmi? Z.Oruc hesab edir ki, bu, effektiv yol olmayacaq: “Dünya təcrübəsi göstərir ki, belə mübarizə tamam əks-effekt verir. Cəmiyyət düşüncəsini məhdudlaşdırmaq qeyri-realdır. Əgər sən insanların necə düşünməli olduqlarını da sanksiyalaşdırmaq istəyəcəksənsə, onda həmin mövqe sahibləri, obrazlı desək, yerin altına keçəcək. Baxın, ”Müsəlman qardaşları" necə meydana çıxdı, özünə tərəfdar topladı? Məncə, 21-ci əsr Azərbaycanına bu, qətiyyən lazım deyil. Bloklamaq, sosial medianı qapatmaq təsirli vasitə sayıla bilməz. Sadəcə, bu fenomenin rolunu dərk etmək, onun öz vasitələrindən istifadə etməklə mövqelərini daha geniş areala yaymaq lazımdır. Zatən, hakimiyyət və idarəetmə ictimai rəy liderliyidir, informasiya məkanında öncüllüyü və birinciliyi saxlamaqdır. Əgər sənin ziyanına olan tendensiyaları durdurmursansa, bu, şübhəsiz ki, kütlələrin nəzərində hansısa rəylər doğurur. Və bu, uzunmüddətli qaydada davam edirsə, sistemləşir, qərarlaşır, hərəkətlərə yansıyır, sabah da artıq konkret bir situasiya ilə üz-üzə qalmış olursan. Halbuki bir daha söyləyirəm, bu gün ölkənin Qarabağ davasını aparan kimdir? Cənab prezident İlham Əliyev. Onun qədər müxtəlif xarici təsirlərə, təzyiqlərə və bağlı qapılar arxasındakı mövqelərə dirənişi yenə də Ali Baş Komandan göstərir. Silahlı qüvvələri o təşkil edir, ən müasir texnologiyaları o ölkəyə gətirir. Bölgədə bütün dövlətlər sanksiyalar məruz qaldığı dövrdə Azərbaycanı bu iqtisadi izolyasiyalardan qoruyur və uğurlu bir mövqe seçir. Bütün bunların hamısı sosial mediaya daşınsa və hər gün çoxlu sayda insanın iştirakıyla təqdim edilsə, dediyiniz o insanlar başlarında böyük bir zireh görərlər, müqavimət gücünü hiss edərlər. İndi onlar hesab edirlər ki, böyük bir qüvvədirlər". “Yeni Müsavat”
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• Paşinyan nazir namizədini açıqladı
Bu gün, 01:48 |
|
|
|
• Azərbaycanın güləş millisi dünya çempionatında birinci yeri tutub
Bu gün, 01:45 |
|
|
|
• Sosial bərabərsizlik və iqtisadi inkişaf: Həyat keyfiyyətini necə yaxşılaşdırmaq olar? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 00:43 |
|
|
|
• Ukrayna müharibəsində yeni faza... - Şimali Koreya əsgərləri savaşı dərinləşdirir
Bu gün, 00:40 |
|
|
|
• "Bunların heç birinə kişilər dözməzdi"
Bu gün, 00:37 |
|
|
|
• Şəmkirdə yolların təmiri 1,3 milyona - BAŞA GƏLƏCƏK
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
• Ərdoğan BƏYAN ETDİ: - Türkiyə Bakını qoruyan sistemin bənzərini yaradır
Bu gün, 00:00 |
|
|
|
• Öcalan Baxçalının çağırışına cavab verdi: - İki şərt irəli sürdü...
Dünən, 23:58 |
|
|
|
• "Tunellərdə baş verən təbii fəlakət yox, məsuliyyətsizlikdən doğan fəlakətdir...” - Keçmiş icraçı direktor detalları açıqladı...
Dünən, 23:56 |
|
|
|
• Bakıda erməni başqasının əmlakını taladı - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 23:54 |
|
|
|
• “Azərişıq” ASC Salyan filialının rəisi işdən azad edilib - ƏMR
Dünən, 23:51 |
|
|
|
• Deputatdan Avropa Parlamentinə ETİRAZ
Dünən, 19:02 |
|
|
|
• "Yağışdan çıxıb, yağmura düşdük": - Bunun adı məmur özbaşınalığı...
Dünən, 19:00 |
|
|
|
• Dollar bu tarixdə bahalaşacaq - AÇIQLAMA
Dünən, 18:56 |
|
|
|
• Kiber zərərvericilər şəxsi məlumatlarla necə şantaj etməyə çalışırlar - "Keçən yay nə etdiyinizi bilirəm"...
Dünən, 18:18 |
|
|
|
• Generalın iddiası rədd edildi - DETALLAR
Dünən, 18:16 |
|
|
|
• Bir seçki, üç ssenari: ABŞ-da qutudan kim çıxacaq? - Ən dəqiq iqtisadçının PROQNOZU
Dünən, 18:15 |
|
|
|
• Azyaşlı qıza əxlaqsızlıq edən 3 gənc TUTULDU - Türkanda BİABIRÇILIQ
Dünən, 18:11 |
|
|
|
• Yumurtanın qiyməti niyə bahalaşdı? - SƏBƏB
Dünən, 18:10 |
|
|
|
• Qonşumuzda kütləvi qiymət artımı gözlənilir
Dünən, 18:04 |
|
|
|
• Xocalıda baş verənlər narahatlıq yaratdı: Torpaqlar kimlərə verilir? - AÇIQLAMA
Dünən, 18:00 |
|
|
|
• Lala Şövkət ürək əməliyyatı keçirib? - Oğlu açıqladı
Dünən, 17:59 |
|
|
|
• Məmurların ÇİRKLİ PUL CAMAŞIRXANASI... - Milyonlar belə XIRID EDİLİR...
Dünən, 17:54 |
|
|
|
• Həkimin burnuna yumurq vurdu... - Məhkəmə qərar verdi
Dünən, 17:49 |
|
|
|
• Ermənistan Prezidenti COP16-da iştirak edəcək
Dünən, 17:47 |
|
|
|
• Qalmaqallı MTK-dan ev alan şəxs məhkəməyə müraciət etdi - 2 milyonluq vergi borcu da varmış
Dünən, 17:39 |
|
|
|
• Saleh Məmmədovun keçmiş müşavirinin şirkəti məhkəmə qarşısında - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:37 |
|
|
|
• Daha bir şəhər itirilib: ruslar Selidovoda bayraq qaldırıb - FOTO
Dünən, 17:36 |
|
|
|
• Qərbin gürcülərə sırımaq istədiyi GÖZƏLLİK də deyil... - ZORƏN... NƏ?
Dünən, 17:33 |
|
|
|
• “Zəhər”ə çevrilən HƏYAT MƏNBƏYİ: 20 litrlik suları Kürdən doldururlar? - AXI NİYƏ?..
Dünən, 17:30 |
|
|
|
• “3+3” platforması: Ərdoğanın mesajı özünü doğruldacaq? - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 17:29 |
|
|
|
• Ailəsinin 5 üzvünü öldürən Əhməd azadlığa buraxıla bilər - ŞOK AÇIQLAMA
Dünən, 17:24 |
|
|
|
• “Arif Babayev gəlib dedi ki, Suğra, sən məni biabır etdin” - Aktrisadan illər sonra ETİRAF
Dünən, 17:22 |
|
|
|
• "İran peçləri"ndəki təhlükə: - “Küləkli havalarda...”
Dünən, 17:16 |
|
|
|
• Hacı Şahinin məzarı ziyarətgaha çevrilir? - Ailəsindən REAKSİYA
Dünən, 17:14 |
|
|
|
• Müəllimlərin şagirdləri sinifdə qoyub, məktəbi tərk etmələri düzgün deyil - AÇIQLAMA
Dünən, 17:11 |
|
|
|
• Qərb Cənubi Qafqazda ilk “savaş”ına başlayır – Onu lider seçdilər
Dünən, 17:08 |
|
|
|
• Əməkdar artist Nanənin prodüserini hədələdi: - "And içmişəm ki..."
Dünən, 17:07 |
|
|
|
• Talıbovlara bağlı daha bir şirkət ləğv olunur - DETALLAR
Dünən, 17:05 |
|
|
|
• Xalq artistinə ağır itki
Dünən, 17:00 |
|
|
|
• Ağadadaş Ağayevin ölkədən çıxışına QADAĞA
Dünən, 16:59 |
|
|
|
• ARDNF Səudiyyə Ərəbistanına investisiya yatırılması imkanlarını araşdıracaq
Dünən, 16:49 |
|
|
|
• Zurabişvili saxtakarlığı ermənilərlə müqayisə etdi - “Bizdə buna belə deyirlər”
Dünən, 15:57 |
|
|
|
• Taleh Qaraşova sui-qəsd hazırlamaqda təqsirləndirilən şəxs özünü qismən təqsirli bilib və ifadə vermək istəməyib - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 15:55 |
|
|
|
• Yumurtanın qiymətinin artmasının bir neçə səbəbi var - İqtisadçı
Dünən, 15:52 |
|
|
|
• Zurabişvili: Seçkidə “erməni karuseli” işləyib - “Asoşeyted Press”
Dünən, 15:49 |
|
|
|
• Gürcüstan bu gün: şərtlər, tələblər, gözləntilər - BİZƏ NƏ?
Dünən, 15:47 |
|
|
|
• Bu universitet üçün daha bir korpusun inşasına başlanılır
Dünən, 15:45 |
|
|
|
• Bakıda 100 min manat sərmayə ilə daha bir şirkət - TƏSİS EDİLİB
Dünən, 15:35 |
|
|
|
• “MSK rəhbərliyi ölkədə bələdiyyələrin olduğunu yaddan çıxarıb” – Allahverdi Aydın
Dünən, 15:32 |
|
|
|
|