Rizvetka, Qartuşka Füre, Piletka…. — Rüsvayçılıq
Tarix: 25-07-2024, 09:34 | Çap et
Tezliklə avqustun biri gəlir. Bu tarix Azərbaycanda Azərbaycan Əlifbası və Azərbaycan Dili Günü kimi qeyd olunur. Azərbaycan dili uzun inkişaf yolu keçmiş ən qədim dillərdən biridir. “Kitabi Dədə Qorqud” dastanlarının dilini ədəbi dilimizin şifahi forması kimi qəbul etsək, hazırda Azərbaycan xalqına ünsiyyət vasitəsi kimi xidmət edən dilin yaşı 1300 ildən artıqdır. Azərbaycan yazılı ədəbi dilinin tarixi isə hazırda mövcud olan materiallara görə XIII əsrdən başlayır.
Dil hər bir xalqın böyük sərvəti və əvəzsiz sərvətidir. Hər bir xalqın özünəməxsus dili var ki, bu da onun zəngin tarixinin, özünəməxsus mədəniyyətinin əksidir. Məhz onun vasitəsilə milli özünüdərk və təfəkkür, nəsillərin mənəvi əlaqəsi müəyyənləşir. O, təkcə ünsiyyət vasitəsi deyil, həm də xalqın mədəniyyəti, adət-ənənələri, həyat tərzi, tarixidir. Pifaqorun dediyi kimi, hər hansı bir xalqın adət-ənənələrini öyrənmək üçün əvvəlcə onun dilini öyrənməyə çalışın. Müxtəlif xalqların dillərinə hörmət isə öz növbəsində qarşılıqlı anlaşma və dialoq imkanı yaradır.
Hazırda dünyada yeddi mindən çox dil var, lakin onlardan yalnız 200-ə yaxını dövlət və ya rəsmi statusa malikdir. Beləliklə, dil hər bir xalqın ilk növbədə ruhu, ürəyi, iftixarıdır, müstəqillik əlamətidir, vətənin firavan gələcəyidir. Dil olmadan heç bir xalq tamhüquqlu millət ola bilməz. Bu səbəbdən də ana dilinə hörmət və qayğı göstərmək lazımdır və bu, istisnasız olaraq bütün azərbaycanlıların şərəfli borcudur. Dövlət dilinə hörmət, ilk növbədə, insanın vətəndaşı olduğu dövlətə hörmət, xalqa, vətənə məhəbbət və məhəbbətin göstəricisidir.
Amma praktikada dövlət dilinə hörmətlə bağlı vəziyyət acınacaqlıdır. Ölkənin təhsil sisteminin keyfiyyəti də bu aspektə təsir edir. Hər yerdə açıq-aşkar savadsızlıq, dövlət dilinə hörmətsizlik müşahidə olunur. Bunun üçün sadəcə olaraq küçələrdə asılmış lövhələrə, elanlara diqqət yetirmək lazımdır. Azərbaycan xalqının mənəvi sərvətinin və milli müstəqilliyinin əsas rəmzlərindən biri ticarət və xidmət obyektlərində, küçə reklamlarında hörmətsizliyə məruz qalır. Bakı küçələrində sözün əsl mənasında hər addımda Azərbaycan dilində yazılmış müxtəlif işarələrdə leksik, orfoqrafiya, qrammatik və durğu işarələri xətalarına rast gəlmək olar. Tədim etdiyimiz şəkil özü hər şeyi deyir.
Jurnalistika kimi ziyalı peşəsindən də yuxarıda qeyd etdiklərimiz təəssüf ki, yan keçə bilməz. Avtobus dayanacaqlarında yazılan biabırçılığa, kafelərin qapısına, avtobusun salonuna asılan rüsvayçılıqlara bunu zehni əməyi olan insanlar etmədiyini başa düşərək baxa bilirsənsə, xəbər saytlarında dərc olunan materiallar cəmiyyətdə savadlılıq barədə insanı bütövlükdə düşünməyə vadar edir.
Bu sosial problemdən uzun müddət danışmaq, təhsil sistemini, yerli telekanalları günahlandırmaq olar, amma dövlət dilinə hörmət etmək hər birimizin borcudur. Ən əsası odur ki, belə münasibət gənc nəslə ötürülür ki, bu da xalqın öz dövləti ilə eyniləşdirilməsi mexanizminin zəifləməsi ilə nəticələnir. Azərbaycan vətəndaşları kiçik yaşlarından öz ana dilinə, müvafiq olaraq tarixə, mədəniyyətə, adət-ənənələrə məhəbbət və ehtiram aşılamalı, dövlət dilinə hər addımda açıq-aşkar hörmətsizlik gördükləri təqdirdə necə davranacaqlarını xatırlamalıdırlar.
Bu tendensiya nəzərə alınaraq və dövlət dilinin qorunması məqsədilə 2020-ci ilin iyun ayında dövlət dilinin normalarına görə “Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsində dəyişikliklər edilməsi haqqında” qanun qəbul edilib. Ölkədə Dövlət Dil Komissiyasının nəzdində Monitorinq Mərkəzi də fəaliyyət göstərir. Dövlət başçısı İlham Əliyev də bu problemə toxunaraq, Mədəniyyət Nazirliyinə Azərbaycan dilinin saflığının qorunması ilə bağlı tədbirlər görməyi tapşırıb.
Sosial şəbəkələrdə açıq-aydın savadsızlığın çoxlu nümunələrinə rast gəlmək olar, amma qınamaq, gülmək əvəzinə Azərbaycan dilini qorumaq bizim ümumi işimiz olduğunu öz hərəkətlərimizlə nümayiş etdirməliyik. Ana dilinə məhəbbət, ehtiram aşılanmadan, onun qüdrətini dərk etmədən vətənpərvər nəsillər yetişə bilməz.
Müəllif: Asif Aydınlı - AYNA.az
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Leyla Əliyevanın təşəbbüsü ilə “Yer kürəsi uşaqların gözü ilə” beynəlxalq fotomüsabiqəsi keçirilir. - FOTO
Bu gün, 17:18 |
|
|
|
| • Sabunçuda narkotiklərin satışı ilə məşğul olan şəxs saxlanılıb - FOTO, VİDEO
Bu gün, 17:15 |
|
|
|
| • Məsuliyyətsiz sürücülər sığorta şirkətlərinə - 93 MİLYON MANAT ZƏRƏR VURUBLAR
Bu gün, 17:12 |
|
|
|
| • “Leş qarağaları kimi üstümə yığışdılar, utanırlar?” - Mətanət İsgəndərli
Bu gün, 17:06 |
|
|
|
| • Aktyorla xanımının qətlinin TƏFƏRRÜATI
Bu gün, 17:02 |
|
|
|
| • “Bizə çatanda deyirlər, camaatın anası, bacısı baxır, ayıb deyil?” - Ülvidən onu QINAYANLARA
Bu gün, 16:59 |
|
|
|
| • 15 il həbs cəzası alan iş adamı və digərləri Ali Məhkəməyə üz tutdu
Bu gün, 16:57 |
|
|
|
| • Ərdoğan - Putin anlaşması nəyi dəyişəcək? - AKTUAL
Bu gün, 16:53 |
|
|
|
| • Terrorçuların sülh müqaviləsiylə əlaqələndirilməsinin heç bir məntiqi izahı yoxdur - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Bu gün, 16:41 |
|
|
|
| • AP-nin Azərbaycana qarşı qərəzli mövqeyi nəyə hesablanıb? - Millət vəkili detallı danışdı
Bu gün, 16:29 |
|
|
|
| • Gürcü hərbi attaşe Papikyanla görüşdü
Bu gün, 16:28 |
|
|
|
| • Azərbaycan müdafiə nazirinin Qırğızıstana rəsmi səfəri davam edir
Bu gün, 16:25 |
|
|
|
| • Tanınmış vəkil komaya düşdü - hazırda reanimasiyadadır
Bu gün, 16:22 |
|
|
|
| • "MİDA" Binəqədidə inşa olunan yaşayış kompleksi üçün 1,4 milyon xərcləyəcək
Bu gün, 16:20 |
|
|
|
| • Bakıda 5 milyonluq mənzil – Orada kim yaşayır?
Bu gün, 16:11 |
|
|
|
| • İrəvan sərhəd sənədini niyə tələsik təsdiqlədi: - Bakıdan nə istəyirlər?
Bu gün, 16:07 |
|
|
|
| • Səfərbərlik Xidmətinin rüşvət almaqda təqsirləndirilən zabitinə hökm oxunub - 8 il...
Bu gün, 16:04 |
|
|
|
| • ATA QAZİ... OĞUL QAZİ... ikisi də İŞSİZ, DURUM AĞIR... - MÜRACİƏT
Bu gün, 15:59 |
|
|
|
| • Göyüşov və oğlu haqda yeni məlumatlar: - Milyonluq layihələr, qaranlıq tenderlər, xaricə daşınan sərvət…
Bu gün, 15:52 |
|
|
|
| • Pulu Elman Rüstəmov “yeyib”, vətəndaşın mülkü əlindən alınır - NONSENS MƏHKƏMƏ İŞİ
Bu gün, 15:43 |
|
|
|
| • Mövlam Şıxəliyevlə dövlət qurumu arasında pensiya qalmaqalı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:40 |
|
|
|
| • Biləsuvarın keçmiş icra başçısı HƏBSDƏN BURAXILA BİLƏR - BUNA GÖRƏ...
Bu gün, 15:38 |
|
|
|
| • Məmur korrupsiyaya yol versə, lakin kimlərəsə kömək etsə, onun adı "çörəkverən kişi" qalır... - NİYƏ BELƏDİR?
Bu gün, 15:33 |
|
|
|
| • Sabunçuda iki nəfərin ölümünə səbəb olan tuneli tikən şirkətdən AÇIQLAMA - Günah sifarişi verəndədir
Bu gün, 15:26 |
|
|
|
| • Azərbaycan Mərkəzi Bankı "Cüzdan"a lisenziya verib
Bu gün, 15:21 |
|
|
|
| • Bütün ermənilərin katolikosu Bakıya gələ bilər - KİV
Bu gün, 15:19 |
|
|
|
| • Əvvəl sevindi, bir neçə dəqiqə sonra isə həbsə getdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:08 |
|
|
|
| • Qiymətləndiricilərin peşə bacarığı səviyyəsinin yüksəldilməsi məqsədilə növbəti kurs keçirilib - FOTO
Bu gün, 15:03 |
|
|
|
| • Zaqatalalı “Dadaş”, “Silvestr” və lənkəranlı avtoritetlər – Azərbaycan MAFİYASI NECƏ YARANDI?
Bu gün, 15:00 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyevin kürəkəni hüquqdan sui-istifadə edir – Yenə məhkəməni təxirə saldırdı
Bu gün, 14:54 |
|
|
|
| • Gözətçi "Kapital Bank"a kredit almağa getdi - 200 manat cərimələndi
Bu gün, 14:48 |
|
|
|
| • İcra başçısının oğlu 1 milyon manat vergini ödəməmək üçün Azərbaycandan qaçdı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 14:46 |
|
|
|
| • Ana məktəbli övladına ayaqqabı belə ala bilmir... - GİLEY
Bu gün, 14:32 |
|
|
|
| • Tərtərdə "Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili" çərçivəsində ümumrayon ağacəkmə aksiyası keçirilib - FOTO
Bu gün, 14:21 |
|
|
|
| • Qarabağ belə azad edilib: - Ermənistan rəsmi şəkildə etiraf etdi
Bu gün, 14:17 |
|
|
|
| • Ora da Azərbaycanındır, geri çəkilməliyik - Simonyan
Bu gün, 14:15 |
|
|
|
| • HƏMAS-ın Siyasi Bürosunun sədr müavini Moskvada səfərdədir
Bu gün, 14:14 |
|
|
|
| • Dillər Universitetində satışda VƏZİFƏLƏR VAR... - İLGİNC İDDİA
Bu gün, 14:08 |
|
|
|
| • Paşinyan özü Bakıya gəlmək istəyir, amma umacağı var - RƏY
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
| • Evləri zərər görmüş vətəndaşlara kompensasiya veriləcək? - AÇIQLANDI
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Neft tədarükünün və ixracının azalması Azərbaycan iqtisadiyyatını nə ilə təhdid edir?
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • İsraildə tutulan Azərbaycan əsilli İran casuslarından YENİ XƏBƏR - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 13:56 |
|
|
|
| • “McDonald`s”dakı təhlükə: - Uşaqlarda mədə-bağırsaq infeksiyaları yaradır
Bu gün, 13:50 |
|
|
|
| • Dədə Süleymanın ANIM GÜNÜDÜR
Bu gün, 13:37 |
|
|
|
| • "Blinkenin Yaxın Şərqə səfəri yenə də nəticəsiz qalacaq" - Al Jazeera
Bu gün, 13:29 |
|
|
|
| • Həkimlərə 30 xəstə limiti? - RƏSMİ CAVAB
Bu gün, 13:27 |
|
|
|
| • Atlantikdən gələn təhlükə: - İki ölkə donacaq, Azərbaycan isə...
Bu gün, 13:24 |
|
|
|
| • Ermənistan ordusunda "bardaq" hökm sürür - erməni mediası
Bu gün, 13:15 |
|
|
|
| • İcra məmuru yarım milyon manat zərər pulunu naməlum hesaba köçürüb - məhkəməni də saymır
Bu gün, 13:10 |
|
|
|
| • MN-in sabiq şöbə rəisi ilə bağlı hökmdən verilən protest üzrə MƏHKƏMƏ BAŞLAYIB
Bu gün, 13:08 |
|
|
|
|
