Tramp zərbəni niyə gecikdirir? – Hücumun sensasion təfərrüatı
Tarix: 13-04-2018, 09:05 | Çap et
Rusiyalı hərbi ekspert Pavel Felgenhauerin “Novaya qazeta” qəzetində dərc olunan məqaləsində yer alıb.
Axar.az məqaləni təqdim edir:
7 ildir davam edən qətliam Suriya cəmiyyətinin dəhşətli dərəcədə radikallaşması və bütün tərəflərin insanlığa qarşı çoxsaylı cinayətləri ilə nəticələnib. Bütün bunlar Tramp üçün o qədər də maraqlı deyil. Bir neçə həftə əvvəl o, ictimai şəkildə elan etdi ki, Amerika hərbçiləri Suriyadan tezliklə çıxmalı və Suriya ilə digər qüvvələr məşğul olmalıdırlar.
“America First” yanaşması Trampın siyasi dəstəyinin əsasını təşkil edən Amerika vətənpərvər millətçilərinə xarakterikdir. Moskva və Tehran onlara Suriyanın böyük hissəsinin döyüşsüz verilməsinə səbəb olan gözlənilməz lütfdən ayılmamış, Trampın müşavirləri onu Suriyada daha yarım il qalmağa inandıra bildilər. 7 aprel çatdı və Şərqi Qutada müxalifətin əlində olan son şəhərdən kimyəvi hücum məlumatları gəlməyə başladı. Bu, Suriyadakı situasiyanı kökündən dəyişdi.
Şahidlər təsdiqləyirlər ki, Dumanın ağır bombardmanı zamanı şəhərə vertolyotlardan həmçinin xlor da atılıb. Əlbəttə, xlor köhnəlmiş zəhərləyici vasitədir və o, yalnız yüksək konsentrasiya zamanı effetiv olur. Xlordan ilk dəfə almanlar 1915-ci ildə Qərb cəbhəsindəki döyüşlərdən istifadə ediblər, amma sonradan müharibənin gedişində daha “yaxşı” şeylər düşünüblər. Lakin digər tərəfdən, xlor ucuz və tez tapılan vasitədir, o, bir çox sənaye sahəsində istifadə edilir. Xlorun istehsalı və saxlanılması qanunidir. O nə zarin, nə də “Noviçok” deyil. Dumada döyüşlərin başa çatdığı konkret şərait Suriya ordusunun xloru tətbiq etmək üçün birbaşa hərbi düşüncəsi olub. Çoxillik mühasirə şəraitində müxalifət döyüşçüləri və mülki əhali Dumada yeraltı keçidlər və sığınacaqlar yaradıblar. Bunlar isə atışma və bombardmandan qorunmaq üçün sığınacaq kimi istifadə edilib. Bu tip yeraltı labirinti davamlı müqavimətlə təmizləmək çox çətin və bahalı işdir. Suriya ordusu isə bir çox cəbhələrdə döyüşür və daimi olaraq hazırlıqlı piyada çatışmazlığı ilə qarşılaşır.
Xlor yaxşı ventilyasiyanın olmadığı və Duma şəhərinin müdafiəçilərinin sığındığı yeraltı sığınacaqlara girə bilən ağır qazdır.
Kimyəvi hücumdan dərhal sonra müxalifətin döyüşçülərinin mənəvi ruhu sındı və onlar Suriyanın şimalına öz ailələri və yaxınları ilə getməyə razılıq verdilər. Duma demək olar ki, mühasirəyə alanların heç bir itki verməməsiylə geri alındı. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) 11 apreldə bəyan etdi ki, Dumada zəhərli vasitənin tətbiqindən sonra 500 nəfər xəsarət alıb ki, bunun da 43 nəfəri ölüb. Əsəd hökuməti və Suriya ordusunun komandanlığı isə kimyəvi hücumda iştirak etmədiyini dedi. Rusiya Baş Qərargahı ÜST-nin bəyanatını məsuliyyətsiz və yalan adlandırdı. Sözsüz ki, hərbi qurumu Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi də dəstəklədi.
Bəla ondadır ki, son zamanlar Rusiya rəsmi şəxsləri kimyəvi silahlar haqqında o qədər danışıblar ki, artıq həqiqəti desələr belə, onların sözlərinə inananların sayı azdır. Dumadakı kimyəvi insidentin araşdırılması üçün buraya Kimyəvi Silahların Qadağan edilməsi Təşkilatının (KSQT) texniki katibliyinin ekspertləri yönləndirilməli idi. Lakin ÜST-in fikri dünyanın böyük hissəsi üçün kifayət edə bilər. Üstəlik, KSQT-nin ekspertləri zəhərli vasitənin kimin tətbiq etməsini müəyyənləşdirmək mandatına sahib deyillər. Rusiya hakimiyyəti digər situasiyalarda olduğu kimi, istənilən halda qeyri-diplomatik leksikadan yararlanıb israr edəcək ki, bunlar provokasiya olub, suriyalılar özləri-özlərini zəhərləyiblər.
Tramp Əsədi heyvanla müqayisə etdi. Əsəd rejimini kütləvi qırğın silahının tətbiqinin adi işə çevrilməməsi üçün cəzalandırılması ideyasını Fransa, Britaniya, Avstraliya, Səudiyyə Ərəbistanı və digər ölkələr dəstəkləyir, eləcə də onlar Suriyadakı hərbi əməliyyatların keçirilməsi üçün artıq ABŞ ətrafındakı koalisiyada birləşməyə hazırlaşırlar.
Gələcək müttəfiqlər əvvəldən razılaşıblar ki, əgər BMT Təhlükəsizlik Şurası Suriyada zəhərli vasitələrin tətbiqinin müstəqil və obyektiv araşdırılması üçün xüsusi mexanizmin yaradılması haqqında Amerika qətnaməsi qəbul edilsə, o zaman istənilən fəaliyyətdən yayınacaqlar. 11 apreldə BMT TŞ-dəki 15 üzvdən, Qazaxıstan da daxil olmaqla, 12-si bunun lehinə səs verdi. Çin bitərəf qaldı. Rusiyanın qoyduğu vetonu yalnız Boliviya dəstəklədi. Rusiyanın seçdiyi və Rusiya XİN-in təkrarladığı stil və leksikon ölkəni görünməmiş beynəlxalq təcridə gətirib çıxardı. Belə bir şey hətta Sovet dövründə də olmayıb. O zaman təbliğat dilini diplomatiya dilindən fərqləndirmək olub.
Rusiya hakimiyyəti gələcək koalisiyaya adekvat cavab vəd edir. Bir sözlə, ABŞ-la müharibəni başlamağı real olaraq heç kim istəmir.
Amerikanın hərbi-texniki imkanları o qədər qeyri-mütənasib və texnoloji fərq o qədər böyükdür ki, qeyri-nüvə qarşıdurması olsa, Rusiyanın Yaxın Şərqdəki qruplaşmaları bütün zərbə-hücum imkanlarından qısa müddətdə məhrum olacaqlar. Moskva görünür, zərbəni haradan gözləmək lazım olduğunu anlamır və buna görə də nədənsə, ABŞ-ın Norfolkdan çıxan və Fars körfəzinə yollanan “Harri Trumen” nüvə təyyarədaşıyan gəmisini izləyir. Bu gəmi isə Fars körfəzinə mayda gəlməlidir. Bu vaxta qədər Dumadakı situasiya həll olacaq.
Problem ondadır ki, Vaşinqton siyasi mülahizələr baxımından Əsədin cəzalandırılmasında maksimal şəkildə daha çox ölkənin iştirak etməsini arzu edir.
Hazırda ABŞ-ın istehsalı olan “Tomahavk” qanadlı raketləri yalnız Britaniya donanmasında var və bu say azdır. Digər müttəfiqlər yalnız aviasiyadan istifadə edə bilərlər və Vaşinqton bunun üçün Suriya səmasını açmalı, Rusiyanın son bir neçə ildə səssiz şəkildə Suriyada yerləşdirdiyi hava hücumundan müdafiə sistemini sıradan çıxartmalıdır.
Amerikalılar bunu edə bilərlər, amma itkilər yarana, eləcə də bizim mütəxəssislər həlak ola və konflikt idarəedilməsi mümkün olmayan eskalasiyaya gətirib çıxara bilər. Digər tərəfdən, bununla həm də ABŞ-ın Rusiya hava hücumundan müdafiə sistemlərini məhv edəcək məxfi texniki imkanları ortaya çıxacaq. Əsədin cəzalandırılması üçün razılaşdırılmış hərbi variantın işlənməsi üçün zaman tələb olunması təəccüblü deyil. Görünür, bu, zərbənin endirilməsi ilə bağlı davam edən gecikmələrin əsas səbəbidir.
Trampın ciddi olması aydındır və mütləq hansısa zərbə endiriləcək. Əsas hədəf Əsəd yox, Putindir. Özünü müqavilə imzalamaq sahəsində usta hesab edən Tramp bu cür silahlı yolla Putini sərfəli genişmiqyaslı razılaşmaya məcbur etməyə cəhd edir.
Trampın yeni və ağıllı raketlərin Suriyaya uçacağı və Rusiyanın bununla bacarmayacağı haqqında tviti çoxlarını dəhşətə saldı, amma sonradan Rusiya ilə münasibətləri pisləşdirməmək haqqında tviti rahatlıq gətirdi. Tramp Rusiya iqtisadiyyatına yüngül yardım edəcəyi, əməkdaşlığı yoluna qoyacağı və silah yarışını dayandıracağına vəd verdi.
Trampın seçildiyi zamanı Moskvada hər kəs gözləyirdi ki, o, Putinlə yanaşı oturacaq və onlar hər şey barədə razılaşacaqlar. Və budur, Trampın Rusiya ilə təhdid və təklif razılaşması... Tramp hesab edir ki, bundan çətinliklə imtina etmək olar. Sanksiyalar götürüləcək, Rusiya investisiya və texnologiyalar əldə edəcək, çoxillik iqtisadi durğunluq bitəcək, amma buna qarşılıq Əsəd satılmalıdır. Digər tərəfdən, Moskva həm də Donbası satmalı, Minsk razılaşmasının şərtlərini icra etməlidir. Moskva imtina etsə, raketlər uçacaq.
Bəli, Moskvaya ABŞ-la qlobal fikir ayrılıqlarının həll edilməsi üçün Trampla imzalanacaq gələcək pakt 2016-cı ilin noyabrında bu cür görünmürdü. Görünür, Trampın biznes təcrübəsində Rusiyaya bənzəyən bu cür güc yoluyla müqavilə imzalamaq imkanı əsas amildir”.
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• 5 min nəfər işdən azad ediləcək? - Hamı gözləyir
Bu gün, 19:00 |
|
|
|
• Pulu saxlamaq üçün yastığın altı daha təhlükəsizdir, yoxsa bank? - AKTUAL
Bu gün, 18:56 |
|
|
|
• Niyə Tramp HƏ... Harris YOX?.. - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 18:16 |
|
|
|
• İvanişvili Saakaşvilini verib, Qərbdən bunu ala bilər – Gözlənilməz gəlişmə
Bu gün, 18:12 |
|
|
|
• Şirkət Dövlət Xidmətinin ona qarşı cəriməsini ləğv etdirdi
Bu gün, 18:06 |
|
|
|
• Əsabəli Mustafayev xəstəxanadan çıxdı: Vəziyyəti necədir? - AÇIQLAMA
Bu gün, 18:00 |
|
|
|
• "Hesabdaroğlu" şirkəti qanunvericiliyin hansı tələbini pozub?
Bu gün, 17:59 |
|
|
|
• Zurabişvili özünü İŞƏ SALIB: Prokurorluğa getməsə... - AĞIR İTTİHAMDIR
Bu gün, 17:53 |
|
|
|
• Eşqi Bağırov onu şöbə müdiri təyin etdi - ƏMR
Bu gün, 17:44 |
|
|
|
• Hizbullahın yeni lideri İsrailə qarşı mübarizəni davam etdirəcəklərini bildirib
Bu gün, 17:35 |
|
|
|
• Baba Tağıyev şirkətində aparılan yoxlamaya mane olub? - İLGİNC...
Bu gün, 17:33 |
|
|
|
• İşə düzəltmək adı ilə qadının 5 min manatını MƏNİMSƏDİ - VİDEO
Bu gün, 17:26 |
|
|
|
• "Söyüşlə danışmağa başladığı üçün dalaşdıq" - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:20 |
|
|
|
• “Uşaqları necə tərbiyə edirlərsə, animasiyaya da o cür münasibət var, xaosdur”
Bu gün, 17:15 |
|
|
|
• Paşinyan Təhlükəsizlik Şurasının iclasını çağırdı - KİV
Bu gün, 17:00 |
|
|
|
• Qanunsuzluq: İki müharibənin veteranı məktəb direktoru ilə bacarmır - Gəncədəki 39 saylı orta məktəbin direktoru 4 məhkəmə qərarını saymır
Bu gün, 16:58 |
|
|
|
• Dörd regional təhsil idarəsinin müdiri yeni vəzifəyə təyin edilib - SİYAHI
Bu gün, 16:50 |
|
|
|
• "Məni döydü, mən də onu bıçaqla vurdum..." - Balaxanıdakı qətlin şok təfərrüatı
Bu gün, 16:47 |
|
|
|
• Heydər Əliyev Beynəlxalq Hava Limanı adından saxta REKLAM: - “İtirilmiş baqajı 1 manat 88 qəpiyə alın” dələduzluğu
Bu gün, 16:39 |
|
|
|
• "Aghdam City Hotel" fəaliyyətə başladı - MÜJDƏ
Bu gün, 16:35 |
|
|
|
• Bakıda 24 yaşlı qız yeniyetməni döyüb pulunu aldı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 16:30 |
|
|
|
• Ceyhun Osmanlının qardaşının ölkədən çıxışına QADAĞA - SƏBƏB
Bu gün, 16:27 |
|
|
|
• Sabah Ağadadaş Ağayev hakim qarşısına çıxarılacaq – CİNAYƏT DOSYESİ
Bu gün, 16:22 |
|
|
|
• "Hadisəni planlaşdırmışdım” - Coratda evə silahlı basqın edərək 3 nəfəri öldürən şəxsin məhkəməsi
Bu gün, 16:19 |
|
|
|
• Bu universitetə daha bir prorektor təyin edildi - ƏMR
Bu gün, 16:14 |
|
|
|
• “Nizami” parkındakı idman qurğularını kim yararsız hala salıb? - VİDEO
Bu gün, 16:07 |
|
|
|
• “Veysəloğlu”nun tərəfdaş olduğu “Gənc Logistikaçılar Məktəbi” layihəsi başa çatıb - FOTO
Bu gün, 15:59 |
|
|
|
• Əməyin Mühafizəsi Mərkəzinə sədr müavini təyin edilib - ƏMR
Bu gün, 15:57 |
|
|
|
• BU NƏDİ BELƏ: 5 tender 5 qanun pozuntusu... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:55 |
|
|
|
• Səbail rayonunda növbəti yaşıl məhəllə sakinlərin istifadəsinə verilib - FOTO
Bu gün, 15:50 |
|
|
|
• "Mənə kim cinayət işi açır? İşinizlə məşğul olun" - Keçmiş PA şefi COŞUB...
Bu gün, 15:47 |
|
|
|
• Daha bir tiktoker həbs edildi - FOTO
Bu gün, 15:46 |
|
|
|
• İsrail-İran arasında gərginlik artır - Genişmiqyaslı müharibə ola bilərmi?
Bu gün, 15:42 |
|
|
|
• "Məhəlləmiz əməlli-başlı zibilxanaya çevrilib..." - Başçının NƏZƏRİNƏ...
Bu gün, 15:40 |
|
|
|
• Öcalan həbsdən çıxarkən bu ölkənin adını çəkəcək – PKK sirri çözülür?
Bu gün, 15:36 |
|
|
|
• `Azəriqaz`dan işçinin iddiaları ilə bağlı AÇIQLAMA - "Baş vermiş bədbəxt hadisənin ağırlıq dərəcəsindən asılı olmayaraq..."
Bu gün, 15:31 |
|
|
|
• SOCAR Türkiyədəki telekommunikasiya şirkətini satdı - DETALLAR
Bu gün, 15:26 |
|
|
|
• "Bir ailədən iki nəfər buradan evinə çörək aparırdı" - "Vosmoy" bazarında sahibkarlar danışdı
Bu gün, 15:25 |
|
|
|
• Azad olunmuş bu kənddə qaz, su, işıq çəkilişi 14 milyon manata başa gələcək
Bu gün, 15:23 |
|
|
|
• Daha bir xarici şirkət Azərbaycan bazarını - TƏRK EDİR
Bu gün, 15:21 |
|
|
|
• Kəndlərimizdə eyni müəllim bir neçə fəndən dərs deyir - Şagird var, müəllim yox…
Bu gün, 15:15 |
|
|
|
• Nərimanov zibil içində... başçı isə... - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 15:05 |
|
|
|
• Ermənistan Rusiya ilə yeni gərginlik yolunda... - ŞƏRH
Bu gün, 15:02 |
|
|
|
• “Kinostudiyanın direktorunun arvadı filmlərdə çəkilməyimə qadağa qoymuşdu, qaynanam isə...”
Bu gün, 14:47 |
|
|
|
• "Grand Palace"nın sahibi səkini yola çevirdi - ÖZBAŞINALIQ!
Bu gün, 14:43 |
|
|
|
• İki regional təhsil idarəsinin müdiri yeni vəzifəyə təyin edilib - ƏMR
Bu gün, 14:34 |
|
|
|
• Fransanın planına Azərbaycan əngəli - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 14:27 |
|
|
|
• Fransa kəşfiyyatçıları Azərbaycanla sərhədə necə gəlib? – Komitə sədri açıqladı
Bu gün, 14:24 |
|
|
|
• Fransa qırmızı cizgini keçdi -Elmar Məmmədyarovdan ŞOK AÇIQLAMA
Bu gün, 14:21 |
|
|
|
• Əliyev və Paşinyan Kazandakı görüşdə… – Arutyunyan
Bu gün, 14:19 |
|
|
|
|