ABŞ və İsrailin Tehrana qarşı “B” planı - hərbi zərbə, yoxsa sanksiyalar...
Tarix: 16-10-2021, 08:58 | Çap et
ABŞ və İsrail 2015-ci il nüvə anlaşmasını xilas etmək üçün İranın danışıqlara qayıtmayacağı təqdirdə Tehranla “B” planı razılaşmasını nəzərdən keçirdiklərini bildirib. “Yeni Müsavat”ın məlumatına görə, ABŞ Dövlət katibi Antoni Blinken və İsrailin Xarici işlər naziri Yair Lapid İranın qayıtmaq təklifini rədd edəcəyi halda onlar başqa variantları müzakirə etməyə başladıqlarını açıqlayıblar.
Bu variantların nələr ola biləcəyi bildirilməyib, ancaq sanksiyaların artırılmasından gizli və ya hərbi əməliyyata qədər diplomatik olmayan geniş seçim variantları mövcuddur.
Müqaviləni bərpa etmək Bayden administrasiyası üçün prioritet idi və bu məqsəddən imtina onun xarici siyasət qaydalarına zərbə olardı. Blinken və Lapid İranın Vyanada ABŞ-la dolayı danışıqlara qayıtmağa hazır olduğunu bildirdiyi vaxtda bunu açıqlayıblar, ancaq konkret bir vaxt təyin etməyiblər.
Blinken İranın razılaşmaya qayıtması üçün fürsət pəncərəsinin bağlanmaqda olduğunu bir daha təkrarlayıb, lakin yenə də ən gec tarixi qeyd etməyib. “Zaman tükənir. İran kursunu dəyişməsə, başqa variantlara müraciət etməyə hazırıq və müttəfiqlərimiz və tərəfdaşlarımızla bu məsləhətləşmələr bu işin bir hissəsidir”, - deyə Blinken bildirib.
Lapid isə öz növbəsində İranın nüvə silahı istehsal etməsinin qarşısını almaq üçün lazım gələrsə, İsrailin hərbi gücdən istifadə edəcəyini bir daha xəbərdar edərək daha açıq danışıb. Bəs İranın Azərbaycana qarşı aqressivləşdiyi, bizə əzələ nümayiş etdirdiyi vaxtda ABŞ və İsraildən belə bəyanatın gəlməsi ekspertlər tərəfindən necə dəyərləndirilir? Bu, İranı Azərbaycanla bağlı son dövrlərdəki siyasətinə korrektələr etməyə məcbur qoya bilərmi? ABŞ və İsrailin İrana qarşı hazırladığı “B” planı nə ola bilər? Hərbi müdaxilə, yoxsa siyasi-iqtisadi təcridi daha da artırmaqla təzyiqin miqyasını çoxaltmaq?
ReAl Partiyasının Siyasi Komitəsinin üzvü, iqtisadçı Natiq Cəfərli “Yeni Müsavat”a qeyd etdi ki, hazırda danışıqlar Avstriya və İsveçrədə davam edir. Onun fikrincə, ABŞ və İsraildən verilən sərt bəyanatlarda məqsəd İranı güzəştə getməyə sövq etməkdir. N.Cəfərlinin sözlərinə görə, İran şərt irəli sürür ki, 2015-ci il anlaşmasına qayıtması üçün bütün sanksiyalar birdəfəlik ləğv edilməlidir: “Eyni zamanda, dondurulmuş hesabların açılmasını tələb edir, yəni bu prosesin mərhələli həllinə razılaşmır. Amma Amerika isə istəyir ki, sanksiyalar mərhələli şəkildə ləğv edilsin”.
N.Cəfərli hərbi müdaxiləni hər zaman aktual sayır, lakin bölgə faciələrlə üzbəüz qala bilər: “Ona görə Tehran razılaşmaya qayıtmasa, daha güclü sanksiyaların tətbiqinə üstünlük verilə bilər. Ola bilər ki, İranla əməkdaşlıq edən Rusiya və Çin şirkətlərinə sərt qadağalar qoyulsun, bu da cənub qonşumuzun neft ticarətinə olduqca ciddi zərbə sayılacaq. Habelə, İrana uçuşların dayanması gündəmə gələ bilər ki, bu da böyük zərbə olar. Bundan əlavə, borcların İranın valyuta hesabları sayəsində silinməsi Tehran üçün ağır nəticə verə bilər”.
Ekspert yaranmış bu şəraitdə İranın Azərbaycanla gərginliyi yumşaltmasını zəruri sayır və bundan Tehranın fayda görəcəyini düşünür: “İranın atdığı son addımlar rasional və iqtisadi məntiqə uyğun deyil. Azərbaycan xoş məramından irəli gələrək logistika ilə bağlı qadağalara qoşulmadı, əksinə, İrana yeni yol açılması üçün 500 milyon ayırdı. Ona görə İran Azərbaycana yaxınlaşmağı üstün tutmalıydı. Çünki ticarət dövriyyəsində bizə daha çox mal satırdı, investisiyalarda irəlidədir”.
Siyasi təhlilçi Ramiyə Məmmədova İrana qarşı hərbi müdaxilənin hələ tez olduğunu düşünür: “İsrail həmişə onu vurmaqla hədələyir, amma bu iki ölkənin müharibəyə gedəcəyini düşünmürəm. Amerika və İsrail İranı sanksiyalarla şam kimi əritməyə üstünlük verirlər. Çünki hərbi müdaxilə təkcə İrana yox, regiona böyük fəlakət gətirə bilər. Amma Bayden administrasiyasının Tehranla müəyyən razılaşmalar əldə edəcəyini gözləyirəm. Bu halda sanksiyalar yumşala bilər, lakin nüvə məsələsi uzun illər üç dövlətin müzakirə masasında qalacaq”.
Misir Mülki Aviasiya Nazirliyinin nümayəndəsi, ekspert Abdullah Abdalrazik İmran axar.az-a bildirib ki, İsrail heç vaxt İranın nüvə proqramını izləməyi dayandırmayıb və bu proqramın elementlərinə qarşı bir çox təxribat əməliyyatı həyata keçirib: “Bu təxribatlardan ən böyüyü İranın nüvə proqramının rəhbəri kimi tanınan alim Möhsün Fəxrizadənin öldürülməsi idi. İsrailin misirli alim doktor Yəhya əl-Maşadın Fransadakı sui-qəsdinə, ”Osirak" nüvə reaktorunun məhv edilməsi də daxil olmaqla, İraqın nüvə proqramını sıradan çıxarmasını bacarmasına baxmayaraq, indi zaman fərqlidir. Bunu etmək üçün İsrailin regionda dəstəyə ehtiyacı var. Lakin nüvə reaktorlarını məhv etmək üçün İrana qarşı bölgədə hərtərəfli müharibə kimi sərt tədbirlərin ən azından hal-hazırda gözlənildiyini düşünmürəm". “Yeni Müsavat”
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• Putini xilas edəcək əsgərlər: Yoxsa sadəcə səs- küy? - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
• Tuneldə boğulan şəxslərin ailələrinə kompensasiya verilməlidir - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
• MDB rəhbərliyi Güney Qafqazda sülhdə maraqlıdır - AÇIQLAMA
Dünən, 19:05 |
|
|
|
• Gürcüstandakı seçkilərin son nəticələri AÇIQLANDI - BUNDAN SONRA...
Dünən, 19:00 |
|
|
|
• Separatçıların azad olunması... - Bu axmaq ideyanı kim gündəmə gətirir?
Dünən, 18:00 |
|
|
|
• Legitimliyini itirmək yolunda növbəti addım - Görünəni odur ki...
Dünən, 17:52 |
|
|
|
• ATƏT PA missiyasından Gürcüstandakı seçkilər barədə AÇIQLAMA
Dünən, 17:50 |
|
|
|
• Rəsmi Tiflis də soydaşlarımıza BORCLANDI - FAKT BUDUR!
Dünən, 17:43 |
|
|
|
• Aliment davaları böyüyür: Çıxış yolu tapılmır - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 17:40 |
|
|
|
• İki nişanın yanaşı olması sizi çaşdırmasın – 60 manat cərimə oluna bilərsiz
Dünən, 17:38 |
|
|
|
• Xalq sözünü dedi, Gürcüstanda inqilab olmayacaq - ŞƏRH
Dünən, 17:32 |
|
|
|
• Deputatdan AXCP-dəki istefaya REAKSİYA - “Fərqli düşüncələrə yol verilmir”
Dünən, 17:30 |
|
|
|
• “Türkiyə bilir ki, bu savaş olacaq...” - Orta Doğu ilə bağlı qorxulu planlar...
Dünən, 17:26 |
|
|
|
• "Özünüzü saf aparmayın, bilmirsiniz ki, efir gecikmə ilədir?"
Dünən, 17:23 |
|
|
|
• Gürcü Arzusu qalib gəldi, bizim üçün çətin olacaq – Duqin
Dünən, 17:21 |
|
|
|
• Qiymətləndirmə fəaliyyəti ilə məşğul olmaq istəyən şəxslər üçün ixtisas imtahanı keçirilib
Dünən, 15:26 |
|
|
|
• Təhlükəli hadisələr olacaq: Ermənistan bu ölkə ilə birləşəcək – Qriqoryan
Dünən, 15:14 |
|
|
|
• Gürcüstanda seçkilər: müharibə üzərində qələbə - Bahəddin Həzi yazır...
Dünən, 14:53 |
|
|
|
• ABŞ-ı iflas gözləyir - Mask xəbərdarlıq etdi
Dünən, 14:48 |
|
|
|
• 2025-ci ildə dünyanın sonu olacaq: - Vanqa və Nostradamusun qorxulu proqnozları
Dünən, 14:43 |
|
|
|
• Fuad Nəcəfli Talıbovun yolunu gedir, YOXSA?.. - DÖVLƏT... DÖVLƏTÇİLİK nədir... bilməyəndə belə olur...
Dünən, 14:37 |
|
|
|
• Nikol dayanmır: 5 saata 100 km yol sürdü - özü açıqladı
Dünən, 14:31 |
|
|
|
• Paşinyan da “Gürcü Arzusu”nu təbrik edib
Dünən, 14:28 |
|
|
|
• Mehdiyevlə yanaşı Həbibbəyli də MÖVQEYİNİ İTİRİB
Dünən, 13:07 |
|
|
|
• Azərbaycanlılara qarşı döyüşmək şansımız yoxdur - Mikaelyan
Dünən, 13:04 |
|
|
|
• İran BMT TŞ-dən təcili iclası keçirməyi tələb edib - GƏLİŞMƏ
Dünən, 12:51 |
|
|
|
• "FHN-də nə texnika qalıb, nə də kadr... Hamısı yeyilib, dağılıb, talanıb..." - ETİRAZ VAR!
Dünən, 12:48 |
|
|
|
• Yüksək məbləğli tenderləri qazanan "Hacı Qurban"ın QANUNLARLA arası yaxşı deyil... - yarım milyon manata yaxın vergi borcu var
Dünən, 12:40 |
|
|
|
• “Xain deputatlar”ın lənətlənməsi – “Yada düşər xatirələr” silsiləsindən
Dünən, 12:37 |
|
|
|
• Adnan Oktarın 2 milyardlıq sərvəti dövlətə keçdi
Dünən, 12:26 |
|
|
|
• Rusiyada evlənmək istəyən azərbaycanlıların DİQQƏTİNƏ
Dünən, 12:21 |
|
|
|
• Qarabağın sülhlə həlli üçün sonuncu şans belə qaçırıldı – 1999-cu ilin bu günü baş verənlər
Dünən, 12:14 |
|
|
|
• "Gürcülər anlayır ki, yaxın gələcəkdə onları nə NATO-ya, nə də Avropa Birliyinə qəbul etməyəcəklər" - Bakıdan REAKSİYA
Dünən, 12:10 |
|
|
|
• “Gürcü Arzusu”na ən çox ermənilərin və azərbaycanlıların yaşadığı bölgələrdə səs veriblər - SİYAHI
Dünən, 12:07 |
|
|
|
• BMT-nin cümə axşamı: meyit ortada qalıb - Ölünü basdırmağın zamanıdır...
Dünən, 12:03 |
|
|
|
• Gənc aktyorumuz görün, nə ilə rastlaşdı... - FOTO
Dünən, 10:35 |
|
|
|
• Şuşadakı milyonluq tenderlərin qalibi məhkəmə qarşısında - Yüksək məbləğdə cərimə gözləyir
Dünən, 10:30 |
|
|
|
• Prezident İlham Əliyev İrakli Kobaxidzeni təbrik etdi və... BAKIYA DƏVƏT ETDİ
Dünən, 10:24 |
|
|
|
• Qərb ümid etməsin: Ukrayna bufer-zona olmayacaq - Çalıy
Dünən, 10:20 |
|
|
|
• Uşaqlar psixoloji və fiziki təzyiqə məruz qalır: Dərs yükü niyə ağırlaşdırılır? - AKTUAL
Dünən, 10:17 |
|
|
|
• Qazaxıstan BRICS-ə qoşulmaqdan niyə imtina edib? - Səfir DETALLARI AÇIQLADI
Dünən, 10:06 |
|
|
|
• Sahib Məmmədov "köhnə komanda"nı sürətlə yola salır - AHİK necə dəyişir
Dünən, 10:03 |
|
|
|
• İcra başçısının oğlu məhkəməyə verildi - BUNA GÖRƏ
Dünən, 10:01 |
|
|
|
• “Report” İnformasiya Agentliyinin 10 yaşı tamam olur - MÜHÜM XƏBƏR ÜNVANI...
Dünən, 09:53 |
|
|
|
• "Xəzər RİH bizi yola verir" - Şəhid ailəsini ƏLƏ SALIRLAR?
Dünən, 09:48 |
|
|
|
• Ukraynaya kimin qalib gələməsi sərfəlidir? - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 09:43 |
|
|
|
• Zirəddin ad çəkdi: ABŞ-ın yeni prezidenti kim olacaq? - İLGİNC
Dünən, 09:35 |
|
|
|
• İsrail İranın ballistik raket istehsalının mühüm elementini məhv edib - KİV
Dünən, 09:32 |
|
|
|
• "Məsul qurumların "yarıtmaz" fəaliyyəti araşdırılmalıdır" - Normadan artıq "məsuliyyətsizlik"...
Dünən, 09:27 |
|
|
|
• O tunel tikiləndə də Adil Vəliyev başçı idi, indi də: Göyüşov isə... - İLGİNC FAKTLAR
Dünən, 09:24 |
|
|
|
|