Türkiyədə valyuta böhranı: Ərdoğan “payız imtahanından” keçəcəkmi? - GƏLİŞMƏ
Tarix: 25-11-2021, 10:38 | Çap et
Türkiyə bazarları növbəti dəfə böyük valyuta böhranı ilə üzləşib. Baş verənlər ölkədə ciddi etirazla qarşılanıb, bəzi şəhərlərdə vətəndaşlar böhrana etiraz olaraq aksiyaları keçiriblər.
Ekspertlər iddia edirlər ki, son valyuta böhranı ilə 1994-cü il ildə qeydə alınan iqtisadi böhran arasında ciddi oxşarlıqlar var. 1993-cü ildə Turqut Özalın ölümündən sonra Süleyman Dəmirəl Prezident, Tansu Çillər Baş nazir seçildi. O zaman Çillərin uğursuz maliyyə siyasəti üzündən Türkiyədə bir gündə dollar 14 faiz bahalaşdı. Budəfəki artım isə öz miqyasına görə onu da geridə qoyub.
Türkiyəli iqtisadçı ekspert Güldəm Atabay AYNA-ya şərhində deyib ki, Türkiyə hökuməti təcili iqtisadi islahatlara başlamalıdır: “Baş verənlər bir daha göstərdi ki, hökumət maliyyə siyasətinə yenidən baxmalıdır. Lakin görünən odur ki, Türkiyə iqtidarı buna getmyəcək. Ən azından bu niyyəti ortada yoxdur. Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın son açıqlamalarına nəzər salanda bunu aydın görmək olur. Normalda bazarların gözlədiyi ilk şey həm inflyasiyanın artması, həm də məzənnələrdə ciddi artımın dayandırılmasıdır, lakin bu, yalnız faiz dərəcələrinin artırılması ilə mümkündür. Bunun başqa yolu yoxdur”.
Onun sözlərinə görə, bunun baş verəcəyi az inandırıcıdır: “Hətta bundan sonra maliyyə siyasətində dəyişiklik olsa da, qısa müddət ərzində sabitliyi təmin etmək mümkün olmayacaq. Çünki faiz artırılsa belə, yenidən azalmayacağına heç bir təminat yoxdur. Çox təəssüf ki, hökumət etimadı itirib və baş verənlərin kökündə həm də bu amil dayanır. Türkiyənin bu problemi birdəfəlik həll etməsinin bir yolu var. Bu yol da iqtisadiyyatda şəffaflığı təmin etməkdən və vətəndaşların hökumətə olan inamını geri qaytarmaqdan keçir. AKP iqtidarı bundan nəticə çıxarmalıdır. Əks halda Türkiyə daha ciddi problemlər gözləyəcək”.
Atabay əlavə edib ki, iqtisadi müstəvidə baş verənlər siyasi həyata da təsirsiz ötüşmür: “Əgər bir ölkə qısa müddət ərzində ciddi iqtisadi böhranla üz-üzə qalırsa, ilk növbədə məsuliyyəti hökumət daşıyır. Hökumət isə inadkarlıq edir və oxşar kursun davamında israrlıdır. Belə bir vəziyyət isə siyasi həyata da təsir göstərəcək. Nəticə çox pis ola bilər. Son aksiyalar göstərdi ki, artıq ciddi etirazlar var. Erkən seçkilər, hətta hakimiyyət dəyişikliyi də mümkündür”.
Azərbaycanlı iqtisadçı ekspert Xalid Kərimli isə AYNA-ya açıqlamasında bildirib ki, Türkiyə böhranı dünya iqtisadiyyatında baş verənlərlə bilavasitə əlaqəlidir: “Hazırda dünyada qlobal infilyasiya müşahidə olunur. Bunun fonunda ABŞ dollarının qiyməti artır və digər valyutalara zərbə vurur. Digər səbəb Türkiyənin tədiyyə balansı ilə bağlıdır. Türkiyə ixrac ölkəsi olduğu kimi, həm də idxal ölkəsidir. Dünya bazarında baş verən bahalaşmalar bu ölkəyə də təsirsiz ötüşmür. İlin sonlarına doğru Türkiyə şirkətləri yüklənir və bu da öz təsirini göstərir. Turizmdən daxil olan gəlirlərin azalması da iqtisadi vəziyyəti gərginləşdirir”.
“Hazırda Türkiyə Mərkəzi Bankının müstəqilliyi də şübhə altına düşüb. Mərkəzi Bankın sədrinin tez-tez dəyişməsi, bu qurumun müstəqilliyini itirməsi, siyasi hakimiyyətin sifarişlərini icra etməsi bu qəbildəndir. Eyni zamanda bu qurum böhrana adekvat reaksiya vermir. Faiz dərəclərini artırmaq əvəzinə, bunun əksini edir. Təbii ki, nəticədə ajiotaj yaranır və əhali sürətlə yığımlarını dollara çevirməyə çalışır. Bu gün baş verənləri Çillər dövrü ilə müqayisə edirlər. Lakin həmin dövrlə indiki dövr arasında fərqlər mövcuddur. Bunu nəzərə almaq lazımdır”.
Müsahibimiz hesab edir ki, baş verənlər Türkiyəni iqtisadi cəhətdən zəiflətsə də, siyasi böhrana gətirib çıxarmayacaq: “Yəqin ki, Türkiyə hökuməti müəyyən qabaqlayıcı addımlar atacaq. Düzdür, inflyasiya fonunda əhalinin gəlirləri azalacaq. Lakin bunun siyasi dəyişiklərə gətirib çıxaracağını düşünmürəm”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Suriyada müxalif qüvvələr Hələbə daxil oldu - Güclü döyüşlər gedir
Bu gün, 19:06 |
|
|
|
| • Beş vəkilə xəbərdarlıq olunub, dörd vəkilə töhmət verilib
Bu gün, 19:03 |
|
|
|
| • Qərbin “erməni sevgisi”: - “Makron öz marağını təmin etmək üçün...”
Bu gün, 18:58 |
|
|
|
| • "Respublikanski"nin təmirə bağlanması xəstələri çətinə saldı - Baş həkim nələri açıqladı?
Bu gün, 18:53 |
|
|
|
| • Gürcüstan Avropa İttifaqına üzvlüklə bağlı danışıqları dayandırır - BU DA BELƏ...
Bu gün, 18:42 |
|
|
|
| • Polşanın birinci xanımı İrəvanda separatçılarla görüşdü
Bu gün, 18:31 |
|
|
|
| • Hərbi attaşelər "Azərkosmos"u ziyarət ediblər
Bu gün, 18:28 |
|
|
|
| • “Pilot Residence” camaatın QƏSDİNƏ DURUB? - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 18:20 |
|
|
|
| • Ülvi Quliyev vətəndaşları qəbul etdi - FOTO
Bu gün, 18:09 |
|
|
|
| • “Paşinyanla Baqratın "dəllək"ləri fərqlidir...” - REPLİKA
Bu gün, 18:02 |
|
|
|
| • "Sənə seksin abreviaturasını versəm və səni qane eləsə..." - Kamran Ağabalayev
Bu gün, 18:00 |
|
|
|
| • Azərbaycanda əsas seysmik zonalar: - Hansı ərazidə neçə bal zəlzələ ehtimalı var?
Bu gün, 17:54 |
|
|
|
| • Dövlət qurumu 1,2 milyonluq geyimləri bu şirkətdən aldı - TENDER NƏTİCƏSİ
Bu gün, 17:45 |
|
|
|
| • Səhiyyə Nazirliyi 6 ədəd “Hyundai” alır – 255 min manata
Bu gün, 17:36 |
|
|
|
| • Avropa Şurası Avropa Komissiyasının yeni tərkibini təsdiqləyib
Bu gün, 17:34 |
|
|
|
| • VHP bələdiyyə seçkilərində iştirak edəcək - AÇIQLAMA
Bu gün, 17:28 |
|
|
|
| • İcra başçısının nümayəndəsinin ölkədən çıxışına qadağa qoyula bilər - SƏBƏB
Bu gün, 17:24 |
|
|
|
| • "Bakı səfərindən sonra şərti sərhəddə "binokl şousu"nda iştirakı..." - Seyidov sərt danışdı
Bu gün, 17:22 |
|
|
|
| • Azərbaycanda BOKT-nin rəhbərliyində dəyişikliklər olub - ADLAR
Bu gün, 17:19 |
|
|
|
| • "Zerkalni" nömrə biznesi adı ilə dostunun pullarını ələ keçirdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:14 |
|
|
|
| • "Rusiya və İran arasında qaz ticarətinin Azərbaycanın "adına yazılması" Qərbin növbəti təxribatıdır"
Bu gün, 17:06 |
|
|
|
| • Əvəz Temirxan bələdiyyə seçkilərində iştirak edəcək? - Özü açıqladı
Bu gün, 17:03 |
|
|
|
| • Yunanıstan özü vadar edir ki... - ŞƏRH
Bu gün, 16:46 |
|
|
|
| • MN-nin tabeliyində olan müxtəlif hərbi hissələrdə mənimsəmə ilə bağlı daha bir maliyyə xidmət rəisinin məhkəməsi başlayır
Bu gün, 16:43 |
|
|
|
| • İcra başçılarının “Dream Construction Company” sevgisi - İcazə verin şübhələnək...
Bu gün, 16:42 |
|
|
|
| • "SAT-SAS-2024" təlimində növbəti tapşırıqlar icra olunub
Bu gün, 16:39 |
|
|
|
| • Yüksək faizli endirimlər, mağazadan-mağazaya qaçan alıcılar... - "Black friday"in əsl məqsədi ortaya çıxdı
Bu gün, 16:37 |
|
|
|
| • İnternet üzərindən satılan dərmanlara necə nəzarət olunur? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 16:35 |
|
|
|
| • Ədliyyə Nazirliyi bu partiyaların ləğv olunması üçün məhkəməyə müraciət etdi
Bu gün, 16:29 |
|
|
|
| • Rusiya İrəvanın üzərində “nüvə çətiri”ni açdı - KİV
Bu gün, 16:25 |
|
|
|
| • Kuryerlərə qarşı dələduzluq edən şəxs saxlanılıb - VİDEO
Bu gün, 16:24 |
|
|
|
| • Ermənistana bu dəfə Yunanıstan silahları gəldi... - Sülh gündəliyini bağlamaq istəyən kimlərdir?
Bu gün, 16:11 |
|
|
|
| • Bu partiya liderləri bələdiyyə seçkilərinə qatılacaq? – Maraqlı cavablar
Bu gün, 16:08 |
|
|
|
| • Qənirə Ataşova: "Bu klinikalar həkim "düzəltmək"lə məşğuldur..." - Müsahibə/Yeni şok faktlar
Bu gün, 16:01 |
|
|
|
| • "Araz-2024" birgə taktiki təlimi başa çatıb
Bu gün, 15:58 |
|
|
|
| • Rubl "vuruldu": Rusiyada işləyən azərbaycanlıları nə gözləyir? - AKTUAL
Bu gün, 15:51 |
|
|
|
| • “Bakı Abadlıq Xidməti MMC” fəaliyyətini dayandırdı? - İLGİNC İDDİA
Bu gün, 15:40 |
|
|
|
| • İFADƏ VERDİ: Ağadadaş Ağayev özünü təqsirli bilməyib - MƏHKƏMƏ
Bu gün, 15:36 |
|
|
|
| • İrəvanla Moskvanın “küsülülüyü" - Hərbi bloka “yox”, iqtisadi bloka “hə”
Bu gün, 15:34 |
|
|
|
| • Ermənistan Azərbaycana qarşı yeni müharibəyə hazırlaşır - Bunun BAŞQA ADI YOXDUR...
Bu gün, 15:31 |
|
|
|
| • Dünyada ən çox istifadəçisi olan 35 sosial şəbəkə – Tam siyahı
Bu gün, 15:30 |
|
|
|
| • Kəmaləddin Heydərov rəisi vəzifəsindən azad etdi - ƏMR
Bu gün, 15:26 |
|
|
|
| • Rasim Məmmədovdan sonra da 3 milyonluq yeyinti olub - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:24 |
|
|
|
| • Asiya İnkişaf Bankına yeni prezident seçilib
Bu gün, 15:22 |
|
|
|
| • Həbsdən çıxan kişini arvadı evə buraxmadı: “Düşündüm ki...” – Şok təfərrüat
Bu gün, 15:17 |
|
|
|
| • Sahibkarları şantaj edən sayt rəhbərləri həbs edilib, cinayət işi açılıb
Bu gün, 15:11 |
|
|
|
| • Rusiya "Oreşnik"in kütləvi istehsalına başlayıb
Bu gün, 15:08 |
|
|
|
| • Bayden Putini “qızıl nimçədə” Trampa verdi – Dərin ittifaq
Bu gün, 14:10 |
|
|
|
| • Qərbin radikal anti-Azərbaycan bəyanatlarının daha bir SƏBƏBİ
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
| • "Artıq Yunanıstan hərbi məktəblərində erməni əsilli tələbələrin sayı iki dəfə artıb" - GƏRGİNLİK VAR...
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
|
