Gerilmənin səbəbi nədir? - ARAŞDIRMA
Tarix: 8-09-2023, 15:43 | Çap et
“The Wall Street Journal” dərgisində yayımlanan məqaləyə görə, Çinin 40 il ərzində müşahidə olunan iqtisadi yüksəliş tempi yavaşlayıb. Çinin ixracı bu ilin avqust ayında illik ifadədə 8,8 faiz azalmaqla 284,87 milyard dollar təşkil edib. Çinin idxalında 7,3 faizlik kiçilmə qeydə alınaraq göstərici 216,51 milyard dollara düşüb. Məqalə müəlliflərinin fikrincə, Pekinin Qərblə gərgin münasibətləri Çin iqtisadiyyatında geriləməni sürətləndirən əsas səbəblərdəndir.
Kommunist Çin 1970-cı illərin sonlarında yeni iqtisadi modelə keçdi. Buna qədər model sırf kommunist ideologiyası üzərində qurulmuşdu, Bu model Çində inkişafa əngəl olur, kəndlərdə aclıq və səfalətə səbəb olurdu. Çin lideri Mao Tsudunun vəfatıyla ölkənin başına keçənlər kapitalist sisteminin üstünlüklərindən istifadəyə qərar verdilər, ölkədə sahibkarlığa və özəl mülkiyyət əsasında formalaşan müəssisələrin yaradılmasına imkan yaratdılar. Bundan başqa Çin rəhbərliyi Qərb ölkələrinin şirkətlərinə qapılarını açdı. Çində işçi qüvvə uçuz olduğuna görə Qərbin bır sıra böyük şirkətləri Çinin böyük bazarında pay sahibi olmağa qərar verdilər. Nəticədə Çində istehsal sürətlə artdı və Çin məhsulları dünyanı bürüdü.
Çində özəl mülkiyyətə şərait yaradılsa da, siyasi sahədə heç nə dəyişmədi. 1989-cu ildə çinli gənclərin siyasi islahatlar tələbi qana boğuldu, minlərlə insan qətlə yetirildi. Çin Kommunist Partiyası siyasi islahatlara imkan vermədi. Qərb ölkələri bir müddət Pekinlə əməkdaşlığı azaltsalar da, bu Çin iqtisadiyyatına mənfi təsir etmədi. Çinin iqtisadi yüksəlişi 1990-cı illərdə də davam etdi. Ancaq hazırda bu yüksəlişin tempi azalıb.
“The Wall Street Journal” dərgisində yayımlanan məqalədə iqtisadi geriləmənin bir başqa səbəbi kimi Çindəki demoqrafik vəziyyətlə əlaqələndirilib. Ancaq əsas səbəb ABŞ-Çin münasibətlərindəki gərginlikdir. Bu gərginlik Çinə yatırılan investisiyaları təhlükə altına qoyub.
Beynəlxalq Valyuta Fondunun porznozlarına görə, yaxın müddətdə Çinin milli gəliri 4 fazidən aşağı səviyyədə olacaq. Bu 40 il ərzində Çin üçün ən pis göstəricidir. “Politico” nəşrinin yazdığına görə, Pekin bu vəziyyətdən çıxış yolları axtarır. Pekin Çindəki investisiyaların azalmasının qarşısını almalı və Qərb ölkələrindən yeni investisiyaların axınını təşkil etməlidir. Moskva Pekinin strateji tərəfdaşı olsa da, Çinə investisiya yatıracaq gücdə deyil, investisiyalar Rusiyanın özünə lazımdır. Pekin seçim qarşısındadır, Çin hakimiyyəti ya investisiyaları, ya da hərbi gücünün artırılmasını seçməlidir. Qərb ölkələrinin Çinə investisiya axınını təşkil etmək üçün bölgədə hərbi gərginlik yaradan addımlardan yayınmalı, qonşuları Hindistan, Yaponiya və Avstraliya ilə münasibətləri normallaşdırmağa çalışmalıdır.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
DİA,AZ
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • COP29 ölkəmiz üçün böyük təcrübədir - Etibar Məmmədov
Bu gün, 00:30 |
|
|
|
| • BRİKS müasir dövrdə ən perspektivli platformadır - Görünəni odur ki...
Bu gün, 00:21 |
|
|
|
| • COP29 zamanı Azərbaycanda terror aktı törədilə bilərmi? - Ayıq olmaq zorundayıq...
Bu gün, 00:12 |
|
|
|
| • “Yol xərclərimə qədər bu insan ödəyib”
Bu gün, 00:09 |
|
|
|
| • "Ermənistan anlayır ki, yeganə çıxış yolu sülhdür" - deputat
Bu gün, 00:03 |
|
|
|
| • “Kürd açılımı”na terrorla zərbə: TUSAŞ-a hücumda əsl məqsəd nədir? - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 00:00 |
|
|
|
| • TUSAŞ hücumunun arxasında kimlər dayanır, məqsədləri nədir - Türkiyədə terror dalğası
Dünən, 20:14 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizində ilişən konsensus və ya İrəvan günahı özündə axtarsın - GƏLİŞMƏ
Dünən, 19:02 |
|
|
|
| • Baydenin Bakı və İrəvana sülh məktubu tələsik yazılıb - GÖRÜNƏNİ BUDUR
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • Bağçalının Öcalan çıxışı nəyə hesablanıb? - GƏLİŞMƏ
Dünən, 18:56 |
|
|
|
| • Avropa Parlamentinin həyasızlığı: - “Bu qətnamə kağız parçasıdır”
Dünən, 18:03 |
|
|
|
| • 25 oktyabr Qubadlı şəhəri günüdür - MƏQALƏ
Dünən, 18:01 |
|
|
|
| • Həbsdəki keçmiş prezident ermənilərdən BUNU İSTƏDİ
Dünən, 17:56 |
|
|
|
| • Saakaşvili azərbaycanlılara səsləndi: Heç nədən qorxmayın! - SƏS HƏLLEDİCİ... AN HƏLLEDİCİ...
Dünən, 17:52 |
|
|
|
| • Bu il Azərbaycanda 18 nəfərə XXX, 1 nəfərə isə XXXX adı qoyulub - BU FAKTDIR...
Dünən, 17:47 |
|
|
|
| • BAZAR OLSUN: “Embawood” suvaq işinə başlayıb – 1,2 milyona "ASAN xidmət"i təmir edəcək
Dünən, 17:44 |
|
|
|
| • Azərbaycanda daha bir neçə iş adamı HƏBS OLUNDU - 578 milyon ölkəyə qaytarılmadı
Dünən, 17:40 |
|
|
|
| • İlham Əliyev bu dəfə də USTA DAVRANDI... - CƏNAB YAXŞI BİLİR...
Dünən, 17:35 |
|
|
|
| • Pirşağıda işbazlar dəniz qumunu belə daşıyır - RİH-dən REAKSİYA
Dünən, 17:21 |
|
|
|
| • Müstəqim Məmmədovun növbəti səyyar-qəbul görüşü Seydimli kəndində keçirilib - FOTO
Dünən, 17:17 |
|
|
|
| • AZAL Mərkəzi Asiya və Yaxın Şərqə biletlərə endirim kampaniyası elan edib - DİQQƏT
Dünən, 17:15 |
|
|
|
| • Azərbaycan və Ermənistan XİN başçılarına sülh sazişi işlərinin tez zamanda yekunlaşdırılması təlimatı verilib - MÜHÜM
Dünən, 17:12 |
|
|
|
| • Hüsənli kəndi ərazisində ağacəkmə aksiyası davam etdirilir - FOTO
Dünən, 17:09 |
|
|
|
| • “Nar” abunəçiləri üçün “NarKredit”dən data kredit xidməti - DİQQƏT
Dünən, 17:07 |
|
|
|
| • “Kürdlərlə türklər arasında gərginlik olmasını istəyənlər var” - ŞƏRH
Dünən, 16:02 |
|
|
|
| • Qərbin Gürcüstanda keçiriləcək seçkilərə müdaxiləsi iflasa uğrayacaq - Partiya sədri
Dünən, 16:00 |
|
|
|
| • Moskvada “Görüş Yeri - Bakı”
Dünən, 15:26 |
|
|
|
| • PKK kartı kimin cibindədir? - YENİ ÇALXALANMA
Dünən, 15:22 |
|
|
|
| • AQTİ işçilərin geyimlərinə yarım milyon manatdan çox vəsait xərcləyəcək
Dünən, 15:18 |
|
|
|
| • Buzovnada vətəndaşın evini su basıb: - “Kömək istəyirik“
Dünən, 15:14 |
|
|
|
| • “Buldozer” ləqəbli Zülfəli İsmayılovdan ayın tarixini soruşan da yoxdur... - AXI NİYƏ?..
Dünən, 15:09 |
|
|
|
| • Nəsimidə ağacəkmə aksiyası davam edir - FOTO
Dünən, 15:01 |
|
|
|
| • "Mənə qarşı çox haqsızlıq edilib" - FHN-lə məhkəmə çəkişməsi olan polkovnik-leytenant
Dünən, 14:59 |
|
|
|
| • "Bu imtiyazların nə olduğunu biz həmişəki kimi sonda biləcəyik" - Armen Rüstəmyan
Dünən, 14:58 |
|
|
|
| • Göygöl RİH-dən ata-oğul qazilərin gileyinə REAKSİYA - "...həmin təklif olunan vəzifələrdən imtina edib"
Dünən, 14:54 |
|
|
|
| • Yeni Kaledoniya: Fransa bu arxipelaqdan niyə əl çəkmr? - Bahəddin Həzi yazır...
Dünən, 14:48 |
|
|
|
| • Vəzifəli şəxsin qabırğasını sındıran sabiq məmur həbs edildi - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 14:45 |
|
|
|
| • Qaradağ Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Süleyman Mikayılovun Qızıldaş qəsəbəsində səyyar qəbulu keçirilib - FOTO
Dünən, 14:39 |
|
|
|
| • Nazirlikdən Samuxa getdi: O DA BELƏ... - Dövlətin puluna XOR BAXANLAR...
Dünən, 14:27 |
|
|
|
| • “Əminəm ki, artıq Ankarada bu zərbənin hansı tərəfdən gəldiyini daha dəqiq bilirlər...” - Ərəstun Oruclu ŞƏRH EDİR
Dünən, 14:23 |
|
|
|
| • Aİ-nin COP29 öncəsi anti-Azərbaycan isterikası - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Dünən, 14:08 |
|
|
|
| • `Bahar` Enerji Əməliyyat Şirkətində MAAŞLAR KƏSİLİR... - GİLEY
Dünən, 14:06 |
|
|
|
| • Qida təhlükəsizliyini təmin edə bilməyən qurum, lağlağı ilə laqeyd qalan vətəndaş... - "1 almanın 2 yarısı"
Dünən, 14:02 |
|
|
|
| • Azərbaycan yarımçıq sülh sazişini imzalamayacaq - Başqa cür ola da bilməz...
Dünən, 14:00 |
|
|
|
| • “Kontakt Home”un müəllif hüquqlarını pozduğu iddia olunur – Məhkəməyə verilib
Dünən, 13:56 |
|
|
|
| • İrəvandan sülh açıqlaması: - “Yaxşı şeylər olur, tezliklə...”
Dünən, 13:50 |
|
|
|
| • “Bunlar nə yeyir, nə içir, görəsən?!”
Dünən, 13:44 |
|
|
|
| • "Əminəm ki, bu terror aktını törədənlər... tezliklə türk əsgəri tərəfindən cəzalarını alacaqlar"
Dünən, 13:38 |
|
|
|
| • Ermənilər Hindistan vətəndaşlarından bezdilər
Dünən, 13:31 |
|
|
|
| • İran Azərbaycandan xahiş etdi - “Nasr News”
Dünən, 13:24 |
|
|
|
|
