Bəşəriyyət üçün "qaranlıq dövr" - Zəif G20 qətnaməsi strateji məğlubiyyətdir
Tarix: 14-09-2023, 08:26 | Çap et
Hindistanda “Böyük iyirmilik” (G20) sammiti başa çatdı. Onun qətnaməsində Rusiya təcavüzkar ölkə adlandırılmayıb. Qərb diplomatları sammitin yekun qətnaməsini şərh edərkən qeyd ediblər ki, onlar qətnaməni yazsaydılar, başqa cür olardı. Ancaq deyirlər ki, dünya nizamında konsensus lazım idi, ona görə də bu cür formasiyalar vacibdir.
Yəni Ukrayna ilə Rusiya arasında münaqişənin həlli ilə bağlı müxtəlif baxışların olduğunu qeyd edirlər. Amma əslində bu, qlobal oyunçuların özlərinin müharibə və münaqişələrin qarşısını ala bilməməsi, nüvə klubunun üzvü olan təcavüzkara təsir göstərə bilməməsi, ümumilikdə təcavüzkarlara qarşı sanksiyalar və siyasi təsir modelləri hazırlaya bilməməsinin təsviridir. Həmçinin aqressivliyi və müharibələrin özünü müəyyən etməyə yanaşmadır.
Bunda Ukrayna üçün yaxşı heç nə yoxdur. Bu, indiki vəziyyətin təsbitidir. Amma strateji baxımdan mən burada kifayət qədər təhlükəli neqativ cəhətlər görürəm. Çünki bu, beynəlxalq münasibətlərdə xaosa, filosofların “hamının hamıya qarşı müharibəsi” adlandırdıqlarına yol açır. Fakt budur ki, qlobal oyunçuların müharibələrin qarşısını almaqda acizliyini görən regional oyunçular hərbiləşməyə, öz silahlı qüvvələrini modernləşdirməyə və son siyasi alət kimi gücdən istifadə etməyə başlayırlar. Bu isə kütləvi qırğın silahlarının yayılması, hərbi münaqişələrin başqa qitələrə yayılması deməkdir. Eyni zamanda, bu, təcridin, ksenofobiyanın artması, əhalinin fobiyalarını istismar edəcək populist hərəkatların yayılması deməkdir. Buna belə də deyilir: bəşəriyyət üçün "qaranlıq dövrlər".
Qlobal oyunçular öz siyasi, iqtisadi və təhlükəsizlik məsələlərinə diqqət yetirəcəklər və dünya qeyri-müəyyənliyin boz zonasına daxil olacaq.
Bununla belə, “qaranlıq dövrlər” hansısa yolla Ukraynada müharibəyə başlamağa çalışacaq qlobal maliyyə elitasının maraqlarına uyğun deyil. Ümid edirəm ki, təcavüzkarla barışmazlar. Çünki təcavüzkarla barışıq köhnə dünya düzəninə qayıtmaq cəhdidir və bu, digər qlobal oyunçuların maraqlarına uyğun deyil.
G20-də tərəflər ərazi bütövlüyünə hörmət etməyin zəruriliyini vurğuladılar.
Qeyd edək ki, kollektiv Qərb bu qətnamə vasitəsilə Qlobal Cənubla dil tapmağa çalışır. Qlobal Cənub da görünən neytrallığı qorumağa çalışır. Buna tab gətirmək üçün Rusiya Federasiyası ilə çox yaxınlaşa bilmirlər və bunu sammit də sübut edir.
Qətnamədə öz əksini tapmayan, amma mənim xaos və “hamının hamıya qarşı müharibəsi” nəzəriyyəsinə işarə edən halları da görürük. Məsələn, Hindistan anti-müstəmləkəçilik ideologiyasında müəyyən geosiyasi ambisiyalar nümayiş etdirir. Hindistan müstəmləkə adının dəyişdirilməsi təkcə hindu təfsirində tarixi ədaləti yenidən yaratmaq məqsədi daşımır. Hindistan Parlamentində olan Bharat xəritəsinə baxsaq görərik ki, onlar Bharatı təkcə Hindistanın dövləti kimi deyil, həm də Nepal, Pakistan, Myanma, Şri-Lankanı əhatə edən hindu dünyasının ərazisi hesab edirlər. Və bu, açıq-aydın Hindistanın qonşuları, İran və Çin kimi digər oyunçuların xoşuna gəlmir. Onlar bunu təkcə müstəmləkəsizləşdirmə deyil, müəyyən imperiya ambisiyaları kimi görürlər. Bu “üçüncü yol”un təzahürü ilə biz görürük ki, Qlobal Cənub siyasi aqressivlik nümayiş etdirir.
Güzəştlər dövrü və dinc ifadələrin axtarışı getməlidir. Bu, qlobal müharibə ilə deyil, yanaşmaların dəyişməsi və problemi dərk etməklə baş verməlidir. İndiyə qədər bunu kollektiv tədbirdə görməmişik. Daha doğrusu, biz orada populist partiyaların necə böyüdüyünü, fobiyalardan istifadə etdiyini görürük, Trampın hakimiyyətə necə qayıdacağını görürük və bu, kollektiv Qərb üçün yaxşı heç nə vəd etmir.
Sammitin Ukrayna hesabatına qayıdaraq deyək ki, bütün bu kompromis formaları Ukrayna üçün sərfəli deyil. Bu, sadəcə Hindistan və Çini Rusiya Federasiyası ilə daha da yaxınlaşmaqdan saxlayır. Qlobal Cənub ölkələri ilə qarşılıqlı əlaqə imkanı da qalır.
Müəllif: Vitali Kulik – Ukrayna Vətəndaş Cəmiyyəti Problemlərini Araşdırma Mərkəzinin direktoru.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • COP29 ölkəmiz üçün böyük təcrübədir - Etibar Məmmədov
Bu gün, 00:30 |
|
|
|
| • BRİKS müasir dövrdə ən perspektivli platformadır - Görünəni odur ki...
Bu gün, 00:21 |
|
|
|
| • COP29 zamanı Azərbaycanda terror aktı törədilə bilərmi? - Ayıq olmaq zorundayıq...
Bu gün, 00:12 |
|
|
|
| • “Yol xərclərimə qədər bu insan ödəyib”
Bu gün, 00:09 |
|
|
|
| • "Ermənistan anlayır ki, yeganə çıxış yolu sülhdür" - deputat
Bu gün, 00:03 |
|
|
|
| • “Kürd açılımı”na terrorla zərbə: TUSAŞ-a hücumda əsl məqsəd nədir? - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 00:00 |
|
|
|
| • TUSAŞ hücumunun arxasında kimlər dayanır, məqsədləri nədir - Türkiyədə terror dalğası
Dünən, 20:14 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizində ilişən konsensus və ya İrəvan günahı özündə axtarsın - GƏLİŞMƏ
Dünən, 19:02 |
|
|
|
| • Baydenin Bakı və İrəvana sülh məktubu tələsik yazılıb - GÖRÜNƏNİ BUDUR
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • Bağçalının Öcalan çıxışı nəyə hesablanıb? - GƏLİŞMƏ
Dünən, 18:56 |
|
|
|
| • Avropa Parlamentinin həyasızlığı: - “Bu qətnamə kağız parçasıdır”
Dünən, 18:03 |
|
|
|
| • 25 oktyabr Qubadlı şəhəri günüdür - MƏQALƏ
Dünən, 18:01 |
|
|
|
| • Həbsdəki keçmiş prezident ermənilərdən BUNU İSTƏDİ
Dünən, 17:56 |
|
|
|
| • Saakaşvili azərbaycanlılara səsləndi: Heç nədən qorxmayın! - SƏS HƏLLEDİCİ... AN HƏLLEDİCİ...
Dünən, 17:52 |
|
|
|
| • Bu il Azərbaycanda 18 nəfərə XXX, 1 nəfərə isə XXXX adı qoyulub - BU FAKTDIR...
Dünən, 17:47 |
|
|
|
| • BAZAR OLSUN: “Embawood” suvaq işinə başlayıb – 1,2 milyona "ASAN xidmət"i təmir edəcək
Dünən, 17:44 |
|
|
|
| • Azərbaycanda daha bir neçə iş adamı HƏBS OLUNDU - 578 milyon ölkəyə qaytarılmadı
Dünən, 17:40 |
|
|
|
| • İlham Əliyev bu dəfə də USTA DAVRANDI... - CƏNAB YAXŞI BİLİR...
Dünən, 17:35 |
|
|
|
| • Pirşağıda işbazlar dəniz qumunu belə daşıyır - RİH-dən REAKSİYA
Dünən, 17:21 |
|
|
|
| • Müstəqim Məmmədovun növbəti səyyar-qəbul görüşü Seydimli kəndində keçirilib - FOTO
Dünən, 17:17 |
|
|
|
| • AZAL Mərkəzi Asiya və Yaxın Şərqə biletlərə endirim kampaniyası elan edib - DİQQƏT
Dünən, 17:15 |
|
|
|
| • Azərbaycan və Ermənistan XİN başçılarına sülh sazişi işlərinin tez zamanda yekunlaşdırılması təlimatı verilib - MÜHÜM
Dünən, 17:12 |
|
|
|
| • Hüsənli kəndi ərazisində ağacəkmə aksiyası davam etdirilir - FOTO
Dünən, 17:09 |
|
|
|
| • “Nar” abunəçiləri üçün “NarKredit”dən data kredit xidməti - DİQQƏT
Dünən, 17:07 |
|
|
|
| • “Kürdlərlə türklər arasında gərginlik olmasını istəyənlər var” - ŞƏRH
Dünən, 16:02 |
|
|
|
| • Qərbin Gürcüstanda keçiriləcək seçkilərə müdaxiləsi iflasa uğrayacaq - Partiya sədri
Dünən, 16:00 |
|
|
|
| • Moskvada “Görüş Yeri - Bakı”
Dünən, 15:26 |
|
|
|
| • PKK kartı kimin cibindədir? - YENİ ÇALXALANMA
Dünən, 15:22 |
|
|
|
| • AQTİ işçilərin geyimlərinə yarım milyon manatdan çox vəsait xərcləyəcək
Dünən, 15:18 |
|
|
|
| • Buzovnada vətəndaşın evini su basıb: - “Kömək istəyirik“
Dünən, 15:14 |
|
|
|
| • “Buldozer” ləqəbli Zülfəli İsmayılovdan ayın tarixini soruşan da yoxdur... - AXI NİYƏ?..
Dünən, 15:09 |
|
|
|
| • Nəsimidə ağacəkmə aksiyası davam edir - FOTO
Dünən, 15:01 |
|
|
|
| • "Mənə qarşı çox haqsızlıq edilib" - FHN-lə məhkəmə çəkişməsi olan polkovnik-leytenant
Dünən, 14:59 |
|
|
|
| • "Bu imtiyazların nə olduğunu biz həmişəki kimi sonda biləcəyik" - Armen Rüstəmyan
Dünən, 14:58 |
|
|
|
| • Göygöl RİH-dən ata-oğul qazilərin gileyinə REAKSİYA - "...həmin təklif olunan vəzifələrdən imtina edib"
Dünən, 14:54 |
|
|
|
| • Yeni Kaledoniya: Fransa bu arxipelaqdan niyə əl çəkmr? - Bahəddin Həzi yazır...
Dünən, 14:48 |
|
|
|
| • Vəzifəli şəxsin qabırğasını sındıran sabiq məmur həbs edildi - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 14:45 |
|
|
|
| • Qaradağ Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Süleyman Mikayılovun Qızıldaş qəsəbəsində səyyar qəbulu keçirilib - FOTO
Dünən, 14:39 |
|
|
|
| • Nazirlikdən Samuxa getdi: O DA BELƏ... - Dövlətin puluna XOR BAXANLAR...
Dünən, 14:27 |
|
|
|
| • “Əminəm ki, artıq Ankarada bu zərbənin hansı tərəfdən gəldiyini daha dəqiq bilirlər...” - Ərəstun Oruclu ŞƏRH EDİR
Dünən, 14:23 |
|
|
|
| • Aİ-nin COP29 öncəsi anti-Azərbaycan isterikası - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Dünən, 14:08 |
|
|
|
| • `Bahar` Enerji Əməliyyat Şirkətində MAAŞLAR KƏSİLİR... - GİLEY
Dünən, 14:06 |
|
|
|
| • Qida təhlükəsizliyini təmin edə bilməyən qurum, lağlağı ilə laqeyd qalan vətəndaş... - "1 almanın 2 yarısı"
Dünən, 14:02 |
|
|
|
| • Azərbaycan yarımçıq sülh sazişini imzalamayacaq - Başqa cür ola da bilməz...
Dünən, 14:00 |
|
|
|
| • “Kontakt Home”un müəllif hüquqlarını pozduğu iddia olunur – Məhkəməyə verilib
Dünən, 13:56 |
|
|
|
| • İrəvandan sülh açıqlaması: - “Yaxşı şeylər olur, tezliklə...”
Dünən, 13:50 |
|
|
|
| • “Bunlar nə yeyir, nə içir, görəsən?!”
Dünən, 13:44 |
|
|
|
| • "Əminəm ki, bu terror aktını törədənlər... tezliklə türk əsgəri tərəfindən cəzalarını alacaqlar"
Dünən, 13:38 |
|
|
|
| • Ermənilər Hindistan vətəndaşlarından bezdilər
Dünən, 13:31 |
|
|
|
| • İran Azərbaycandan xahiş etdi - “Nasr News”
Dünən, 13:24 |
|
|
|
|
