Ankara uyğurlara diqqəti artırıb - GƏLİŞMƏ
Tarix: 22-07-2024, 09:14 | Çap et
Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan bir müddət əvvəl Çinə səfəri zamanı Pekindən sonra uyğur türklərinin yaşadığı Sincan bölgəsinə də səfər etmiş, yerli sakinlərlə görüşmüşdü. Ankaranın Pekindən uyğur siyasətinə yenidən baxmaq tələbi beynəlxalq aləmin diqqətini çəkib.
Hakan Fidan Pekindəki çıxışı zamanı Çin hakimiyyətini Sincan əyalətindəki uyğur müsəlman azlığının mədəni hüquqlarına hörmət etməyə çağırmışdı. Bu çağırış, Cumhurbaşqanı Rəcəb Tayyib Ərdoğanın son illərdə uyğur məsələsi ilə bağlı qəbul etdiyi ehtiyatlı yanaşmadan əhəmiyyətli dərəcədə uzaqlaşdığını göstərir. Türkiyə üçün Çinlə iqtisadi əlaqələri üst səviyyədə saxlamaq vacibdir. Misal üçün Çin Türkiyədə elektriklə çalışan avtomobil zavodu tikməyi planlaşdırır. Buna baxmayaraq, Türkiyə hökuməti və siyasi partiyalar uyğurların hüquqları mövzusundan imtina etmirlər. Müxalifət partiyalarının tanınmış liderləri, o cümlədən Ərdoğanın ortağı Milliyətçi Hərəkat Partiyasının lideri Dövlət Baxçalı çıxışlarında zaman-zaman uyğur mövzusuna toxunurlar. Türkiyə hökuməti bu mövzuda ictimai rəylə də hesablaşır. İslam dünyasında uyğur mövzusunu gündəmdə saxlamağa çalışan əsas dövlət Türkiyədir. 2019-cu ildə BMT-də Pekini bir milyondan çox uyğura “işgəncə verməkdə” qınaması Ankara ilə Pekin arasında ciddi gərginliyə səbəb olmuşdu. Bu gərginlik arxada qalsa da, Ankara uyğur mövsusundan imtina etmir. Çünki, Çini illər uzunu tərk edən uyğurların bir hissəsi Türkiyədə sığınacaq tapıb. Türkiyə 1950-ci illərdən bu yana təqiblərdən qaçan uyğurlar üçün əlverişli məkana çevrilib. Hazırda Türkiyədə yaşayan təxminən 50 min uyğur Çindən kənarda ən böyük uyğur diasporudur.
ABŞ, bir sıra Avropa ölkəsi, o cümlədən Yaponiya da uyğurların hüquqlarının qorunması mövzusuna diqqət ayırırlar. Pekin bu mövzuda bütün tənqidləri rədd edib. Ankara uyğur mövzusunu diqqətdə saxlasa da, Çinlə münasibətlərin gərginləşməsini istəmir. Türkiyə ilə münasibətlərin gərginləşməsi Pekinin də maraqlarına cavab vermir. Bəlkə buna görə, Pekin Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidanın Pekinlə yanaşı uyğurların yaşadığı bölgəyə də səfərinə icazə verib. Pekin Türkiyəni Avrasiya bölgəsinin əsas dövlətlərindən biri kimi qiymətləndirir, bu dövlətə “bir kəmər, bir yol” təşəbbüsündə önəmli rol ayırır. Digər tərəfdən Pekin ABŞ və Avropa İttifaqına qarşı çoxqütblü dünyanın formalaşmasında da Türkiyəyə ümid edir.
Bu arada, Çin Kommunist Partiyası 800 milyon insanı yoxsulluqdan xilas etdiyini bəyan edib. Çində ucuz içşi qüvvəsi hesabına artan istehsal diqqətdən yayınmayıb. Çin adambaşına düşən ümumi daxili məhsulun həcminə görə dünya miqyasında 74-cü yerdədir. İqtisadi durumlarından narazı qalanlar içərəsində uyğurlar da var. Başqa bir narazılıq uyğur adlarının dəyişdirilməsiylə bağlıdır. Müxtəlif mənbələrə görə, Sincanda uyğurlar üçün dini, tarixi və mədəni məna daşıyan 630-a yaxın kəndin adı dəyişdirilib.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
Dia-az.İnfo
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Leyla Əliyevanın təşəbbüsü ilə “Yer kürəsi uşaqların gözü ilə” beynəlxalq fotomüsabiqəsi keçirilir. - FOTO
Bu gün, 17:18 |
|
|
|
| • Sabunçuda narkotiklərin satışı ilə məşğul olan şəxs saxlanılıb - FOTO, VİDEO
Bu gün, 17:15 |
|
|
|
| • Məsuliyyətsiz sürücülər sığorta şirkətlərinə - 93 MİLYON MANAT ZƏRƏR VURUBLAR
Bu gün, 17:12 |
|
|
|
| • “Leş qarağaları kimi üstümə yığışdılar, utanırlar?” - Mətanət İsgəndərli
Bu gün, 17:06 |
|
|
|
| • Aktyorla xanımının qətlinin TƏFƏRRÜATI
Bu gün, 17:02 |
|
|
|
| • “Bizə çatanda deyirlər, camaatın anası, bacısı baxır, ayıb deyil?” - Ülvidən onu QINAYANLARA
Bu gün, 16:59 |
|
|
|
| • 15 il həbs cəzası alan iş adamı və digərləri Ali Məhkəməyə üz tutdu
Bu gün, 16:57 |
|
|
|
| • Ərdoğan - Putin anlaşması nəyi dəyişəcək? - AKTUAL
Bu gün, 16:53 |
|
|
|
| • Terrorçuların sülh müqaviləsiylə əlaqələndirilməsinin heç bir məntiqi izahı yoxdur - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Bu gün, 16:41 |
|
|
|
| • AP-nin Azərbaycana qarşı qərəzli mövqeyi nəyə hesablanıb? - Millət vəkili detallı danışdı
Bu gün, 16:29 |
|
|
|
| • Gürcü hərbi attaşe Papikyanla görüşdü
Bu gün, 16:28 |
|
|
|
| • Azərbaycan müdafiə nazirinin Qırğızıstana rəsmi səfəri davam edir
Bu gün, 16:25 |
|
|
|
| • Tanınmış vəkil komaya düşdü - hazırda reanimasiyadadır
Bu gün, 16:22 |
|
|
|
| • "MİDA" Binəqədidə inşa olunan yaşayış kompleksi üçün 1,4 milyon xərcləyəcək
Bu gün, 16:20 |
|
|
|
| • Bakıda 5 milyonluq mənzil – Orada kim yaşayır?
Bu gün, 16:11 |
|
|
|
| • İrəvan sərhəd sənədini niyə tələsik təsdiqlədi: - Bakıdan nə istəyirlər?
Bu gün, 16:07 |
|
|
|
| • Səfərbərlik Xidmətinin rüşvət almaqda təqsirləndirilən zabitinə hökm oxunub - 8 il...
Bu gün, 16:04 |
|
|
|
| • ATA QAZİ... OĞUL QAZİ... ikisi də İŞSİZ, DURUM AĞIR... - MÜRACİƏT
Bu gün, 15:59 |
|
|
|
| • Göyüşov və oğlu haqda yeni məlumatlar: - Milyonluq layihələr, qaranlıq tenderlər, xaricə daşınan sərvət…
Bu gün, 15:52 |
|
|
|
| • Pulu Elman Rüstəmov “yeyib”, vətəndaşın mülkü əlindən alınır - NONSENS MƏHKƏMƏ İŞİ
Bu gün, 15:43 |
|
|
|
| • Mövlam Şıxəliyevlə dövlət qurumu arasında pensiya qalmaqalı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:40 |
|
|
|
| • Biləsuvarın keçmiş icra başçısı HƏBSDƏN BURAXILA BİLƏR - BUNA GÖRƏ...
Bu gün, 15:38 |
|
|
|
| • Məmur korrupsiyaya yol versə, lakin kimlərəsə kömək etsə, onun adı "çörəkverən kişi" qalır... - NİYƏ BELƏDİR?
Bu gün, 15:33 |
|
|
|
| • Sabunçuda iki nəfərin ölümünə səbəb olan tuneli tikən şirkətdən AÇIQLAMA - Günah sifarişi verəndədir
Bu gün, 15:26 |
|
|
|
| • Azərbaycan Mərkəzi Bankı "Cüzdan"a lisenziya verib
Bu gün, 15:21 |
|
|
|
| • Bütün ermənilərin katolikosu Bakıya gələ bilər - KİV
Bu gün, 15:19 |
|
|
|
| • Əvvəl sevindi, bir neçə dəqiqə sonra isə həbsə getdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:08 |
|
|
|
| • Qiymətləndiricilərin peşə bacarığı səviyyəsinin yüksəldilməsi məqsədilə növbəti kurs keçirilib - FOTO
Bu gün, 15:03 |
|
|
|
| • Zaqatalalı “Dadaş”, “Silvestr” və lənkəranlı avtoritetlər – Azərbaycan MAFİYASI NECƏ YARANDI?
Bu gün, 15:00 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyevin kürəkəni hüquqdan sui-istifadə edir – Yenə məhkəməni təxirə saldırdı
Bu gün, 14:54 |
|
|
|
| • Gözətçi "Kapital Bank"a kredit almağa getdi - 200 manat cərimələndi
Bu gün, 14:48 |
|
|
|
| • İcra başçısının oğlu 1 milyon manat vergini ödəməmək üçün Azərbaycandan qaçdı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 14:46 |
|
|
|
| • Ana məktəbli övladına ayaqqabı belə ala bilmir... - GİLEY
Bu gün, 14:32 |
|
|
|
| • Tərtərdə "Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili" çərçivəsində ümumrayon ağacəkmə aksiyası keçirilib - FOTO
Bu gün, 14:21 |
|
|
|
| • Qarabağ belə azad edilib: - Ermənistan rəsmi şəkildə etiraf etdi
Bu gün, 14:17 |
|
|
|
| • Ora da Azərbaycanındır, geri çəkilməliyik - Simonyan
Bu gün, 14:15 |
|
|
|
| • HƏMAS-ın Siyasi Bürosunun sədr müavini Moskvada səfərdədir
Bu gün, 14:14 |
|
|
|
| • Dillər Universitetində satışda VƏZİFƏLƏR VAR... - İLGİNC İDDİA
Bu gün, 14:08 |
|
|
|
| • Paşinyan özü Bakıya gəlmək istəyir, amma umacağı var - RƏY
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
| • Evləri zərər görmüş vətəndaşlara kompensasiya veriləcək? - AÇIQLANDI
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Neft tədarükünün və ixracının azalması Azərbaycan iqtisadiyyatını nə ilə təhdid edir?
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • İsraildə tutulan Azərbaycan əsilli İran casuslarından YENİ XƏBƏR - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 13:56 |
|
|
|
| • “McDonald`s”dakı təhlükə: - Uşaqlarda mədə-bağırsaq infeksiyaları yaradır
Bu gün, 13:50 |
|
|
|
| • Dədə Süleymanın ANIM GÜNÜDÜR
Bu gün, 13:37 |
|
|
|
| • "Blinkenin Yaxın Şərqə səfəri yenə də nəticəsiz qalacaq" - Al Jazeera
Bu gün, 13:29 |
|
|
|
| • Həkimlərə 30 xəstə limiti? - RƏSMİ CAVAB
Bu gün, 13:27 |
|
|
|
| • Atlantikdən gələn təhlükə: - İki ölkə donacaq, Azərbaycan isə...
Bu gün, 13:24 |
|
|
|
| • Ermənistan ordusunda "bardaq" hökm sürür - erməni mediası
Bu gün, 13:15 |
|
|
|
| • İcra məmuru yarım milyon manat zərər pulunu naməlum hesaba köçürüb - məhkəməni də saymır
Bu gün, 13:10 |
|
|
|
| • MN-in sabiq şöbə rəisi ilə bağlı hökmdən verilən protest üzrə MƏHKƏMƏ BAŞLAYIB
Bu gün, 13:08 |
|
|
|
|
