Fars-molla rejimi BU ÜSULLA HARA QƏDƏR GEDƏCƏK? - Ekspert danışır
Tarix: 28-12-2022, 08:11 | Çap et
İranda hakimiyyət əleyhinə olan etirazlar hələ də səngimir. Rejim isə etirazçılara qarşı sərt cəzalar tətbiq edir. İranın hökumət mollaları etirazçılarla bağlı növbəti qorxunc qərarı veriblər. Onlar etirazçıların əl və ayaqlarının kəsilməsinə nail olmaq istəyirlər. “Azad İran” Telegram” kanalının məlumatına görə, Qum Elmi-Dini Hövzəsinin Müəllimləri Birliyi, o cümlədən İranın şər rejimini dəstəkləyən bir qrup radikal molla İranda etirazları yatırtmaq üçün “İslam qanunlarına əsasən” etirazçıların əl və ayaqlarının kəsilməsini tələb edib.
Etirazlar xalqın ayrılmaz hüququdur, etirazçıların öldürülməsi və onlara ölüm hökmünün verilməsi isə beynəlxalq cinayətdir. Etirazçıların edamını tələb edənlər bu cinayətdə iştirak edirlər və buna görə məsuliyyətə cəlb edilməlidirlər.
Qeyd edək ki, İranda edam hökmlərinin icrasının sayı ötən illə müqayisədə 88 faiz artıb. İranda İnsan Hüquqları Müdafiə Agentliyinin (HRANA) illik hesabatında bildirilib ki, agentlik cari ildə 267 xəbər mənbəyi tərəfindən yayımlanan insan hüquqlarının vəziyyəti ilə bağlı 13 342 hesabatı toplayaraq təhlil edib.
Bildirilib ki, ötən il ərzində İran vətəndaşları fundamental hüquqlarının kobud şəkildə pozulması ilə üzləşiblər.
Yeri gəlmişkən, ABŞ İranı ölkədəki bütün etirazçıları qeyd-şərtsiz azad etməyə çağırıb. Bunu Dövlət Departamentinin Mətbuat xidmətinin rəhbəri Ned Prays deyib: “Biz İranda azadlıqlarının dinc şəkildə həyata keçirilməsi üçün həbsdə olan bütün insanların qeyd-şərtsiz azad edilməsinə çağırırıq. Onların hüquqları uğrunda mübarizə davam edir”.
DİA.AZ-ın məlumatına görə, İrandakı vəziyyəti dəyərləndirən politoloq Natiq Miri isə “Şərq”ə açıqlamasında deyib ki, hazırda rejim özünün ən təhlükəli dönəmini yaşayır:
“Mollakratiya rejiminin güzəştə getməməsi Ali rəhbəri Xameneyi özünü Allahın yerdəki nümayəndəsi sayması ilə əlaqədardır. Özlərini alim sayan mollalar etirazçıları cahil gözündə görür deyə tələblərinin mümkünsüz olduğunu bəyan edirlər. İran rejiminin geri çəkilmək niyyətində olmadığını vurğulayan politoloq deyib ki, radikal cəzalarla insanların gözünü qorxutmağa çalışırlar. Zənn edirlər ki, edamların sayı artsa, etirazçılar öz tələblərindən əl çəkəcək və aksiyaları dayandıracaqlar. Əslində isə cəzaların sərtləşdirilməsi, edamların artması mollaların gözləntilərinin əksi olaraq etirazları daha da alovlandırır. Bu cəzaların fonunda molla rejiminə nifrət artır və qorxu sindromunu aşan etirazçılar, sadəcə, şər qüvvələri məhv etmək barədə düşünür. Əvvəllər etirazlar kor-təbii olurdu. İndi isə İranda milli oyanış və milli azadlıq hərəkatı var. Bu da İranın qondarma rejimini ciddi şəkildə təhdid edir. İran rejimi etirazları yatıra bilmir. Ona görə də etirazçılara qarşı güc strukturları daha amansız davranır, hətta küçələrdə, hamının gözü qarşısında insanları güllələyirlər. Etirazçılara qarşı belə münasibət İrana faydadan çox ziyan vuracaq. Güc tətbiqinin artırılması əks-təsirə səbəb olacaq.
Biz bunun təzahürlərini görməkdəyik. İrana qarşı iqtisadi sanksiyalar artıb. Xüsusən də Ukrayna ilə müharibə şəraitində olan Rusiya ilə hərbi tərəfdaşlıqdan sonra onsuz da ağır vəziyyətdə olan İran iqtisadiyyatını çökdürəcək. Nəticədə bu gün nədənsə qorxub etirazlara qoşulmayan insanların da küçələrə axın etməsinə səbəb olacaq”.
Artıq İrandakı rejimin perspektivi olmadığını vurğulayan N.Miri deyib ki, şəriətdə əli-qolu kəsmək kimi cəzalar ancaq oğrulara tətbiq olunur. Küçələrə çıxan insanlar isə özlərinin haqlarını tələb edir:
“Sərt cəzalar, güc tətbiqi həm də ona görə işə yaramayacaq ki, İranı din pərdəsi altında idarə etmək istəyən molla rejiminə zərrə qədər inam qalmayıb. Çünki molla rejimi İranı islamlaşdırmaqdansa, islamı iranlaşdırıb və fransızlaşdırıb. Məhz buna görə də İranın gələcəkdə molla rejimi tərəfindən idarə edilməsi ehtimalı sürətlə sıfıra yaxınlaşır. İrandakı etirazlarda iştirak edənlərin əksəriyyətinin əsasən tələbə və gənclərdən ibarət olması hazırkı rejimin sürətlə çökməsinə təkan verə biləcək. Çünki etirazın önündə gedənlər ölkənin gələcəyi hesab olunan tələbələr, gənclərdir.
Təkcə 35-40 milyonluq Azərbaycan türkləri deyil, türksoylu etnoslar, ərəblər, kürdlər İran rejiminə qarşı etiraza qalxıb.
Düzdür, İranda bu zamana qədər də müxtəlif səbəblərlə etirazlar olub, amma budəfəki etirazların miqyasının genişliyi və uzunmüddətli olması bu 3 faktorun birləşməsindəndir. Yəni etiraz edənlər həm rejimdən bezib, həm ağır sosial-iqtisadi vəziyyətdədirlər, həm də etnik kimlikləri, hüquqları ciddi şəkildə pozulur. Sadəcə olaraq aksiyalar vahid mərkəzdən idarə olunan struktur halında deyil. Əsas problem də burdadır. Gələcək perspektivdə etirazçı toplum vahid siyasi liderlərini müəyyənləşdirə bilsə, artıq o zaman İrandakı rejimin çöküşündən danışmaq mümkün olacaq”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • ABŞ-ın məşhur biznes jurnalı “Fortune”də məşhur azərbaycanlı İŞ ADAMI... - FOTO
Bu gün, 16:17 |
|
|
|
| • DEM partiyasının baş ofisinə hücum olub
Bu gün, 15:04 |
|
|
|
| • Ermənistan ərazi iddialarından rəsmən əl çəkməlidir - Başqa yolu yoxdur...
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Ermənistan prezidenti Azərbaycanla sərhədlərin delimitasiyası üzrə komissiyaların birgə fəaliyyəti haqqında reqlamenti təsdiqləyib
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
| • “Avropa liderləri İlham Əliyevdən dərs almalıdırlar" - Rusiyalı politoloq
Bu gün, 13:56 |
|
|
|
| • DİQQƏT! Avtomobil suya düşərsə, necə xilas ola bilərik? - Ekspert AÇIQLADI
Bu gün, 13:50 |
|
|
|
| • “Sabah”ın afrikalı uşaqlarının İsveçrə macərası: Azərbaycan futbolunu kimlər biabır edir? - FOTOLAR
Bu gün, 13:42 |
|
|
|
| • Sülh sazişini bu formada imzalamağa hazırıq - Qriqoryan
Bu gün, 13:39 |
|
|
|
| • "COP29 Azərbaycanın dünya əhəmiyyətli dövlətə çevrildiyini göstərir" - Vüqar Oruc
Bu gün, 13:33 |
|
|
|
| • “İdarə rəhbərinin bizi görməyə gözü yoxdur...” - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 13:30 |
|
|
|
| • Bakıda məşhur "AVVA" mağazalar şəbəkəsinin rəhbərinə cinayət işi açılıb - SƏBƏB
Bu gün, 13:16 |
|
|
|
| • Həm maaş, həm də pensiya alan deputatlar - SİYAHI
Bu gün, 13:09 |
|
|
|
| • Qonşu ölkədə dollar kəskin bahalaşdı – Azərbaycanı nə gözləyir?
Bu gün, 13:01 |
|
|
|
| • Xankəndidə ölən erməni qadının qızı: “Bura gətirə bilmədik” - "Bir müddətdir anamla danışmırdım"
Bu gün, 12:59 |
|
|
|
| • Bakıya getməyə məcburuq - Erməni jurnalist
Bu gün, 12:57 |
|
|
|
| • Dağlıq ərazilərdə qar yağacağı ehtimalı var - belə deyirlər...
Bu gün, 12:55 |
|
|
|
| • Payız-qış mövsümündə istismar rejiminə keçidlə bağlı tədbirlər davam etdirilir - VİDEO
Bu gün, 12:53 |
|
|
|
| • "Hüseynoglu Residence" YAŞILLIĞA QƏNİM KƏSİLİB - cəzasız qalmadı...
Bu gün, 12:51 |
|
|
|
| • BRİKS Qlobal Cənub üçün "yapışdırıcı" ola bilər - İndoneziya xarici işlər naziri
Bu gün, 12:47 |
|
|
|
| • Neft Fondunun ən çox yatırım etdiyi İT nəhəngləri: - “Apple" və “NVIDIA”ya yatırımlar kəskin artıb
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
| • Aİ Rusiya əleyhinə sanksiyaları gücləndirir: - ABŞ-da siyasət dəyişikliyi gözlənilir
Bu gün, 12:37 |
|
|
|
| • “Ermənistan və Türkiyə nümayəndələrinin görüşü olacaq” - “News.am”
Bu gün, 12:30 |
|
|
|
| • Saleh Məmmədovun müşavirinin oğlu da ölkədən pul çıxarıb? - “Siracoglu” MMC hakim qarşısında
Bu gün, 12:26 |
|
|
|
| • Tuneldə ölən Elnurun ailəsi fəryad edir: Günahkarlar cavab versin! - VİDEO
Bu gün, 12:23 |
|
|
|
| • Təbrizdə divarlara bu cümlələr yazıldı - FOTO
Bu gün, 12:20 |
|
|
|
| • Tehran-İrəvan uçuşları Təbrizdən həyata keçiriləcək
Bu gün, 12:18 |
|
|
|
| • Qarabağ separatçısı bəraət aldı - FOTO
Bu gün, 12:14 |
|
|
|
| • “Çalışırlar yuxarıdakıların xoşuna gəlsin, amma…” – Əkrəm Əylisli
Bu gün, 12:09 |
|
|
|
| • Nazim Quliyevin cinayət işi üzrə məhkəmə baxışı başlayıb - DETALLAR
Bu gün, 12:02 |
|
|
|
| • İki ildir pensiyasından qanunsuz olaraq PUL TUTULUR... - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 12:00 |
|
|
|
| • Qərbin Bakıya yeni hücumları: bu dəfə COP29 hədəfdədir - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 11:48 |
|
|
|
| • Dönərlərin təhlükəsizliyinin SÜBUTU – Kafe və restoranlardakı qidalar AQTA nəzarətindən keçirmi?
Bu gün, 11:47 |
|
|
|
| • Suvarma suyuna görə alınan rüşvət üçqat artırılıb - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 11:45 |
|
|
|
| • Etibar Məmmədov 50 millyondan şox soydaşımızın yaşadığı İranın bombalanması ehtimalından danışdı... - “Olacağa çarə yoxdur”...
Bu gün, 11:35 |
|
|
|
| • “Özünü Aygünə oxşadır” deyənlərə Xatundan REAKSİYA - “Mən o qədər…”
Bu gün, 11:33 |
|
|
|
| • Əliyev-Paşinyan dialoqu BRICS-ə damğa vurub - “Nezavisimaya qazeta”
Bu gün, 11:31 |
|
|
|
| • “Avtoqol”la uduzanlar… - REPLİKA
Bu gün, 11:26 |
|
|
|
| • 2024-cü ildə dünya superdövlətləri: - ilk 10-luğa hansı ölkələr daxildir?
Bu gün, 11:21 |
|
|
|
| • “Ola bilsin ki, yaxınlarda, ilin sonunadək hansısa aralıq sənəd imzalansın” - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 11:09 |
|
|
|
| • “Bakıya getməyə məcburuq! – 32 ailə, 32 qız…” - Akopyan
Bu gün, 11:07 |
|
|
|
| • Vətəndaşlar "AccessBank"dakı pullarını geri çəkirlər - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 10:57 |
|
|
|
| • Nazirlik “Azərmaş”dan 828 min manata 3 ədəd avtobus alır - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:50 |
|
|
|
| • Nazirin vəzifə verdiyi komandiri Beyləqanda qalmaqal yaradıb... - İLGİNC İDDİALAR
Bu gün, 10:44 |
|
|
|
| • 4 il əvvəl evinin yanına raket düşdü, hələ də təmir edilmir – “Adımdan akt tərtib ediblər ki, guya, evin xərcini özüm çəkəcəm...”
Bu gün, 10:39 |
|
|
|
| • Türkiyədə polislərlə terrorçular arasında atışma olub, qırmızı bülletenlə axtarılan PKK üzvü öldürülüb
Bu gün, 10:28 |
|
|
|
| • BRICS nəhəng iqtisadi güc mərkəzinə çevrilib - İsrafil Kərimovun yazısı
Bu gün, 10:26 |
|
|
|
| • Dövlət Neft Fondunun səhmlərdən əldə etdiyi gəlirlər 6,4 mlrd. dollara çatıb - RƏSMİ
Bu gün, 10:23 |
|
|
|
| • “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-də yeni İXTİSAR DALĞASI - NARAHATÇILIQ VAR...
Bu gün, 10:22 |
|
|
|
| • Hüseynbala Mirələmov Hadı Rəcəbli ilə bağlı heç yerdə olmayan məlumatları açıqladı
Bu gün, 10:11 |
|
|
|
| • Sevgili roluna girib hamını aldatdılar, qadın özünü PARTLATDI - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:05 |
|
|
|
|
