Sülh üçün iki yol təklif edildi: Birinci variant belədir - İNCƏLƏMƏ
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, politoloq Elxan Şahinoğlu Teleqraf.com-un suallarını cavablandırıb.
Onunla müsahibəni təqdim edirik.
- Bu aydan Azərbaycanla Ermənistan arasında yenidən aktiv formada sülh danışıqlarının bərpa olunacağı açıqlanmışdı. İlin sonuna çox az vaxt qalıb. Amma Nikol Paşinyan ilin axırına kimi sülhün əldə edilməsinin mümkünlüyündən danışıb. Gözləntilər nədən ibarətdir? İlin bitməsinə 27 gün qalıb. Bu müddətə konseptual sülh müqaviləsinin imzalanması nə dərəcədə məntiqlidir?
- Noyabrda Bakıda COP29 tədbirləri keçirildiyinə görə, Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh danışıqlarına ara verilmişdi. Ona görə də bu ayda iki tərəf arasında görüşlər, fikir mübadiləsi aparıla bilər. Adətən, dekabr ayında ATƏT-in illik toplantıları olur. Bu toplantılarda xarici işlər nazirləri iştirak edir və burada müəyyən fikir mübadiləsi aparılır. Amma bütün məsələlər yenə də Ermənistan konstitusiyasından asılıdır. Əslində, burada yeganə əngəl elə budur. Qalan məsələlər isə ya həll edilib, ya da ki, həllinə yaxınlaşılıb. Artıq sərhəd məsələlərində danışıqlarda irəliləyişlər var, müəyyən hissələrdə dəqiqləşmələr yekunlaşıb. Eyni zamanda dəhlizlə bağlı danışıqlar davam edir. Hökumətlərarası görüşlər keçirilir. Yekun sülh sazişi isə Ermənistan konstitusiyası və mütəqillik bəyannməsindəki Azərbaycana qarşı olan ərazi iddiasını ehtiva edən müddəanın aradan qaldırılmasından asılıdır. Paşinyan da həmin bəyannamənin konstitusiyaya salınmasını doğru hesab etmir. İndi Paşinyandan tələb olunan odur ki, hansısa yolla həmin müdəaların konstitusiyadan çıxarılmasına nail olsun. İlin sonuna kimi referendum keçirib, həmin məsələləri həll etmək mümkün deyil. Bununla bağlı addım atılsa, sülh sazişinin imzalanması sürətlənəcək. Beləliklə, qısa zamanda sülh sazişini imzalamaq mümkün olacaq. Bu baxımdan, ilin sonuna az vaxt qaldığı üçün sülh sazişini imzalamaq alınmayacaq. Ona görə də sülhlə bağlı bütün ümidlər gələn ilə qalıb.
- Ermənistan müstəqillik bəyannaməsində Azərbaycana qarşı ərazi iddiasını aradan qaldırmaqla konstitusiyanın da istinadı yoxa çıxır. Bu məsələdə həll mexanizmi necədir?
- Bir müddət öncə, Ermənistan konstitusiya məhkəməsinin Azərbaycanla sərhədlərin reqlamentinə dair bir qərarı oldu. Bu qərarda konstitusiya və bəyannaməyə istinad edilmədi. Bunu Paşinyan da dilə gətirdi. Amma bu Azərbaycanı qane etmir. Bakının tələbi odur ki, həmin məsələlər ümumiyyətlə konstitusiyadan və bəyannamədən çıxarılsın. Çünki Paşinyanın yerinə gələcək sonrakı şəxs iddia edə bilər ki, həmin məsələlərə istinad onun üçün əhəmiyyətlidir və s.
- Çıxış yolu nədən ibarətdir?
- Burada iki yol var. Ermənistan parlamentində səsvermə yolu ilə həmin məsələləri həll etmək mümkündür. Eyni zamanda referendum yolu ilə bu hallar aradan qalxmalıdır.
- Bakı üçün məqbul olan variant hansıdır?
- Azərbaycan referendum yolu ilə məsələnin həllinə tərəfdardır. Çünki bu halda erməni xalqı məsələyə münasibət bildirəcək. Çünki Ermənistanda sonradan formalaşacaq hakimiyyət artıq həmin əsassız müddəalara istinad edə bilməyəcək. Vaxtilə Ermənistan parlamentinin qərarı ilə bəyannamədəki əsassız müddəa konstitusiyaya daxil edildiyi üçün qanunverici orqanın bu məsələni həll etməsi mümkündür. Bu çıxış yollarından birini seçmək Paşinyanın işidir. O, bu məsələlərdən qurtulmaqla bağlı açıqlama verməlidir. Bu da danışıqlar prosesini ciddi şəkildə sürətləndirəcək. Özü də alnamalıdır ki, həmin bəndlər aradan qaldırılmayınca, Azərbaycanla sülh sazişi imzalamaq mümkün deyil. Ermənistan tərəfi bu gün çalışır ki, regional layihələrə qoşulsun. Hətta Paşinyan da etiraf edir ki, regional kommunikasiya xəttlərinin 70 faizi Ermənistan üçün bağlıdır. Çünki onun iki böyük qonşusu ilə münasibətləri yoxdur. Sülh sazişini imzalamaqla regional kommunikasiya xətləri də açılacaq. Beləliklə, Ermənistanın Türkiyə ilə münasibətləri normallaşacaq.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • “Spero Hospital“da qalmaqal – Baş mühasib dava saldı
Bu gün, 21:52 |
|
|
|
| • Zəngilan şəhərinə ilk köç başlayır: 600 min manatlıq tender - DETALLAR
Bu gün, 21:42 |
|
|
|
| • Qərbin ən iyrənc ssenariləri: Cəsus şəbəkələrinin iştirakı ilə çızılır - AKTUAL
Bu gün, 21:38 |
|
|
|
| • Bakı onu seçdi: İki mühüm coğrafiyaya “qapı” açılır – Qarabağ detalı
Bu gün, 21:34 |
|
|
|
| • "O pulu sizə halal etmirəm" - Əməkdar artist
Bu gün, 21:10 |
|
|
|
| • Həmidə Ömərovadan qalmaqallı xəbərə münasibət - "Mənim adımı niyə verirlər?"
Bu gün, 21:08 |
|
|
|
| • “İran rəsmilərinin Azərbaycan əleyhinə bəyanatları...” - ŞƏRH
Bu gün, 21:03 |
|
|
|
| • Azərbaycan NATO ilə imzaladığı əməkdaşlıq məsələlərinə ciddi yanaşır - RƏY
Bu gün, 20:39 |
|
|
|
| • Bakını hədəfə aldı, özü “vuruldu”: 4 səhvə görə prezidentliyi itirəcək - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 20:36 |
|
|
|
| • Rüfət Səfərovun həbsinə nə səbəb olub? - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 20:31 |
|
|
|
| • "Oğlumun qanını yerdə qoymayacağam" - Qətlə yetirilən şəxsin anası
Bu gün, 20:04 |
|
|
|
| • Ermənistanın avantürist çıxışları: İrəliləyişlərin səbəbi... - Bakının konstruktiv yanaşmasıdır
Bu gün, 20:02 |
|
|
|
| • Suriyadakı proses Ukraynada da təkrarlana bilər - Sərdar Cəlaloğlunun TƏHLİLİ
Bu gün, 19:55 |
|
|
|
| • Məmurlar sosial şəbəkələrdən necə istifadə edirlər? – “Bu, onların vəzifə öhdəliyidir”
Bu gün, 19:53 |
|
|
|
| • ABŞ-nin Azərbaycana təcrid siyasəti: OCCPR təşkilatının bağlı olduğu yer USAİD-dir - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 19:30 |
|
|
|
| • "Ya oxumağını et, ya da kinoya çəkil..."
Bu gün, 19:26 |
|
|
|
| • “Vətəndaş A”nın dron söhbəti yalan çıxdı - AÇIQLAMA
Bu gün, 19:23 |
|
|
|
| • Rüfət Səfərova HÖKM OXUNDU - 4 aylıq HƏBS və...
Bu gün, 19:20 |
|
|
|
| • Avropa Ukraynanı fəda etmək niyyətində deyil: - həm pul, həm silah, həm də sığınacaq
Bu gün, 19:15 |
|
|
|
| • 310 min manatlıq torpaq maxinasiyası... - Keçmiş sədr Ali Məhkəməyə müraciət etdi
Bu gün, 19:09 |
|
|
|
| • Turan ideyasına qarşı yaradılan “gizli əl” - Yeni münaqişə başlaya bilər
Bu gün, 19:04 |
|
|
|
| • Generalın şikayəti təmin edilmədi - QƏRAR
Bu gün, 19:01 |
|
|
|
| • Ermənistan hakimiyyətinə Azərbaycanla müharibə lazım deyil - Paşinyan belə deyir...
Bu gün, 18:59 |
|
|
|
| • Məşhurların adından istifadə edib jurnalist xanımı aldatdılar - ARAŞDIRMA
Bu gün, 18:56 |
|
|
|
| • Bayden Administrasiyasının uğursuz planı: Niyə Səfərov? - Asif Nərimanlı yazır...
Bu gün, 18:53 |
|
|
|
| • Rüfət Səfərova əlavə ittiham verildi: Məhkəmə gedir - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 18:49 |
|
|
|
| • Əsas hədəf yeni “Minsk Qrupu planı”nı işə salmaqdır - Qərb Ermənistanın fəlakətində maraqlıdır
Bu gün, 18:47 |
|
|
|
| • Ədliyyə naziri onu rəis TƏYİN ETDİ - ƏMR
Bu gün, 14:51 |
|
|
|
| • “Ağadadaşı tutdular, 3-5 il verdilər, nə dəyişəcək?” - Şeyxdən xalq artistinin baltalı hücumunu yatıracaq sözlər
Bu gün, 14:49 |
|
|
|
| • "Kənd yumurtası" bahalaşır, sənaye üsulu ilə istehsal olunanlar isə… - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 13:53 |
|
|
|
| • Bu rəhbər şəxslərə şiddətli töhmət verildi - ADLAR
Bu gün, 13:41 |
|
|
|
| • "Azpulmat" və "Manato" qaydaya əməl etmir... - Faizlər hələ də yüksəkdir
Bu gün, 13:20 |
|
|
|
| • Xalq artisti Sevinc Heydərovadan 30 min manat tələb edib? - AÇIQLAMA
Bu gün, 13:16 |
|
|
|
| • Rütte Kiyevi hələ səbrli olmağa çağırıb
Bu gün, 13:07 |
|
|
|
| • “Vurulan” məmur və deputatların “sirli” vəzifəsi – Nazirliklərdə “ələkçinin qıl verəni” ştatı
Bu gün, 13:04 |
|
|
|
| • Messi və komanda yoldaşları Bakıya gəlir - GÖRÜŞƏ BİLMƏK ÜÇÜN...
Bu gün, 13:01 |
|
|
|
| • Qanunlar pozulur... aidiyyatı qurumlar görərsə... - BU DA FAKT!
Bu gün, 12:59 |
|
|
|
| • Arabir yağış yağacağı gözlənilir - belə deyirlər...
Bu gün, 12:57 |
|
|
|
| • Gəncə Dövlət Regional Kollecinin direktoru vəzifəsindən azad edilib - ƏMR
Bu gün, 12:52 |
|
|
|
| • "Mediasiya xərclərini ödəmək üçün kifayət qədər vəsaiti olmayan..." - Ekspert danışır...
Bu gün, 12:48 |
|
|
|
| • Azərbaycanda vəzifəli şəxs intihar etdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:44 |
|
|
|
| • 8 min erməni mühasirəyə düşdü: deyirlər, türklərin… - Mesropyan
Bu gün, 12:38 |
|
|
|
| • Tramp qubernatoru Pentaqonun rəhbəri vəzifəsinə təyin edə bilər
Bu gün, 12:34 |
|
|
|
| • Röyal Sarıməmmədova verilən vaxt daralır - İLGİNC FAKTLAR
Bu gün, 12:28 |
|
|
|
| • Qərbi Azərbaycana axır ki, türk vali təyin olundu - AÇIQLAMA
Bu gün, 12:19 |
|
|
|
| • “Kristal Bakı İnşaat” təşkilati-hüquqi formasını dəyişir
Bu gün, 12:16 |
|
|
|
| • Bazarda satılan məhsullar BAHALAŞACAQ – Yeni qərar qüvvəyə minir
Bu gün, 11:58 |
|
|
|
| • Həbs edilən bələdiyyə sədri saxta sənədlər düzəldərək rüşvət alırmış - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:56 |
|
|
|
| • Milli Məclisin iclası niyə LƏĞV OLUNDU? - ehtiyac qalmayıb
Bu gün, 11:54 |
|
|
|
| • Şəbnəm QADAĞA QOYDU: - “Həddini bildirirəm”
Bu gün, 11:49 |
|
|
|
|
