İran: dərinləşən iğtişaş, rejimə qarşı blok səfərbərliyi və saatlı bomba effekti - İNCƏLƏMƏ...
Tarix: 15-10-2022, 11:00 | Çap et
Bəzi ekspertlər hesab edirlər ki, İran rejimi ictimai quruluşda müəyyən güzəştlər edəcək. Yəni qamçı göstərdilər, indi kökə vaxtı gəldi. Yəni onların devrilməməsi, inqilab baş verməməsi üçün bəzi yumşaldıcı tədbirlər, o cümlədən hicab məsələsində və s. yumşalmalar ehtimal edilir.
Bu fərziyyə nə dərəcədə reallaşa bilər? İrandakı hazırkı etiraz hadisələri necə bitə bilər? Mollakratiya rejiminin zəifləməsi nə dərəcədə gözlənilir? Neft-qaz sənayesində Rusiya ilə 40 milyard dollardan çox dəyərə malik olan yeni müqavilə ona hansısa şəkildə kömək edə bilərmi?
Bu yaxınlarda tərəflər yataqların işlənməsi üçün anlaşma memorandumu, həmçinin mayeləşdirilmiş təbii qazın istehsalı üçün qaz kəmərlərinin və qurğularının tikintisinə dair saziş imzalayıblar. Ola bilsin ki, yaxın illərdə İranda hadisələrin inkişafı ehtimalı ilə bağlı başqa fikirlər də ortaya çıxsın.
DİA.AZ xəbər verir ki, baş verənləri AYNA-ya ukraynalı analitik, Yaxın Şərq Araşdırmaları Mərkəzinin (Kiyev) icraçı direktoru İqor Semivolos şərh edib:
“Belə fərziyyələr var. Xüsusilə də, rejim ənənəvi təsir üsullarının və zorakılıqdan hissə-hissə istifadənin nəticə əldə etmədiyini dərk etdiyi üçün bu yumşalmalara təkan verə bilər. Əslində, biz son onilliklərin ən böyük siyasi etirazı ilə üzləşirik, bu, əlbəttə ki, hələ inqilabi xarakter almayıb, lakin artıq “böyük iğtişaşlar” kimi qiymətləndirilə bilər.
Rejimin dialoqa hazır olduğunu nümayiş etdirməklə geri çəkilə biləcəyinə dair siqnallar həqiqətən də gəlir, lakin onlar mollakratiyanın əleyhdarlarının kifayət qədər aşağılayıcı şərhləri ilə müşayiət olunur. Yəni etirazçılar xoş niyyətə inanmırlar və onlar özləri belə söz-söhbətləri zəiflik əlaməti kimi qiymətləndirirlər. Bu paradoks totalitar rejimin “Axilles dabanı”dır – opponentlərlə aktiv qarşıdurma şəraitində hakimiyyət daim zorakılıq səviyyəsini artırmalı, eyni zamanda bunun müqabilində hansısa güzəştlərə getməlidir.
Problem ondadır ki, islamçı rejim əhalinin əksəriyyətinə yoxsulluq və hüquqsuzluqdan başqa bir şey təklif edə bilməz və İslamda vacib olan ədalət anlayışına ənənəvi arxalanma küçələrdəki qırğınlardan sonra öz effektivliyini dayandırır. Nəhayət, etirazın sönmək əvəzinə, onun daha genişləndiyini və dərinləşdiyini görürük ki, bu da rejimin özünün davamlı mövcudluğu üçün həqiqətən təhlükəli olur. Ənənəvi və rahat şəhər siniflərinə “bazari”lər – bir vaxtlar rejimin dayağı olan kiçik bazar tacirləri, neft emalı zavodunun işçiləri, gənclər və onların valideynləri də qoşulur. Problemlərə qarşı blok səfərbərliyi üzdədir - milli problemlər saatlı bombaya çevrilir.
Bunun necə bitəcəyini proqnozlaşdırmaq çətindir. Ümumiyyətlə, hər şey rejimin dağılmasına doğru gedir, lakin bu yolda çoxlu sualtı cərəyanlar var - raketlər, dronlar, aviasiya və donanma ilə Stalinist NKVD-nin reinkarnasiya edilmiş versiyasına çevirilən SEPAH-ın (İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun) - dövlət daxilindəki dövlətin gücü nə qədərdir? Bu qrup nəinki daxili siyasi vəziyyətə nəzarət edir və məqbul zorakılıq səviyyəsini müəyyənləşdirir, onlar mahiyyətcə dövləti özəlləşdirdilər, nəhayət, onun institutlarını ələ keçirdilər və islamçı siyasi sistem çərçivəsində müxtəlif siyasətçiləri barışdırmağa imkan verən respublikaçılıq ideyasını məhv etdilər.
Ortamüddətli perspektivdə, məsələn, bir il ərzində hadisələrin inkişafını qiymətləndirsək, o zaman İranda inqilabdan və Ruhullah Musəvi Xomeyninin Tehrana qayıdışından əvvəl baş vermiş 1978-ci il hadisələri ilə nəticələrinə oxşar eskalasiya ssenarisini aydın görə bilərik. Kim bilir, gələn il Rza Pəhləvinin təyyarədə uzun sürgündən sonra zəfərlə ölkəyə qayıtmasını görəcəyikmi?
Rusiya-İran münasibətlərinə gəlincə, bu münasibətlər nə qədər uzansa, bir o qədər də Moskvanın Ukraynaya qarşı apardığı müharibənin girovuna çevrilir. İranın kamikadze pilotsuz təyyarələrinin çatdırılması, Ukraynanın mülki və infrastruktur obyektlərinə zərbələrin endirilməsində iranlı təlimatçıların birbaşa iştirakı Putin əleyhinə koalisiya ölkələrinə qarşı müharibə aktıdır. Diktatorlar indi öz-özlərinə nə düşünürlərsə etsinlər, nə qədər şişirtməyə və inam nümayiş etdirməyə çalışsalar da, onların sonu eyni olacaq. Uduzmaq və unudulmaq”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Qonşu qadını döyüb, qızını öldürən şəxsə cəza verildi: - "Səhər durdum gördüm ölüb..."
Bu gün, 13:23 |
|
|
|
| • Tərtərdə "Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili" çərçivəsində ümumrayon ağacəkmə aksiyası keçirilib - FOTO
Bu gün, 13:15 |
|
|
|
| • Əminə Yusifqızı haqqına yayılan xəbərləri YALANLADI: - “Ölsəm qəfil öləcəm, xəstə olmayacam”
Bu gün, 13:09 |
|
|
|
| • Paşinyandan geri addım: - “Referendum olmayacaq”
Bu gün, 13:00 |
|
|
|
| • “İçi çürük adamlar mənəm-mənəm deyir” - Əməkdar artist
Bu gün, 12:53 |
|
|
|
| • “NATO ölkələri BRİCS-in “qapılarını döyür”, amma...” - Hərbi analitik
Bu gün, 12:47 |
|
|
|
| • Əməkdar artist özünə BAHALI MAŞIN aldı - VİDEO
Bu gün, 12:45 |
|
|
|
| • Bakıda genişmiqyaslı iməcilik keçirilib - FOTO
Bu gün, 12:38 |
|
|
|
| • Təmiz kərə yağı istehsal etsək, 30 manata olacaq - BÖHRAN VAR...
Bu gün, 12:35 |
|
|
|
| • Qiyamətə qədər sürəcək SAVAŞ... - ŞƏRH
Bu gün, 12:25 |
|
|
|
| • Cəbrayılda yük maşını qaçıran șəxslər saxlanılıblar
Bu gün, 12:23 |
|
|
|
| • Gülənin dəfnindəki sirli adamlar – Onları mərasimə kim göndərib?
Bu gün, 12:20 |
|
|
|
| • “Apo hazırda heç bir dəyəri olmayan zavallı bir adamdır” - REAKSİYA
Bu gün, 12:19 |
|
|
|
| • Dağlıq ərazilərdə qar yağacağı ehtimalı var - belə deyirlər...
Bu gün, 12:16 |
|
|
|
| • Fransa terrorçulara və ekstremistlərə belə "hami"lik edir - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
| • Türkiyə Ermənistanla sərhədlərini açmayacaq - Sülh sazişi imzalanmasa...
Bu gün, 12:00 |
|
|
|
| • “Avropa İttifaqı mini-Çindir” - Tramp
Bu gün, 11:58 |
|
|
|
| • “İrana hücumda 100-dən çox İsrail təyyarəsi iştirak edib” – JPost
Bu gün, 11:56 |
|
|
|
| • Keçirilən aksiyalar paytaxtın ekoloji durumunu daha da yaxşılaşdıracaq - FOTO
Bu gün, 11:47 |
|
|
|
| • "Real Ermənistan Bakı, artsax və Naxçıvandan başlayır...” -Paşinyan getsə, belələri gələcək...
Bu gün, 11:36 |
|
|
|
| • Yeni HƏBS DALĞASI - Qanun sərtləşdirilsə də...
Bu gün, 11:32 |
|
|
|
| • Seymur Verdizadə baş redaktorluqdan getdi
Bu gün, 11:21 |
|
|
|
| • "Opera ifaçıları bütün günü sənətləriylə, repertuar seçimi, səsləri ilə məşğul olurlar"
Bu gün, 11:11 |
|
|
|
| • İran səhvə yol versə yenidən vuracağıq! - Haqari
Bu gün, 11:09 |
|
|
|
| • Arağın qiyməti qalxacaq? - "Bazarda litri 1 manata olan araqlar var"
Bu gün, 11:05 |
|
|
|
| • Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının sədrinə müşavir təyin olunub - ƏMR
Bu gün, 10:59 |
|
|
|
| • Vətəndaşın pul kisəsinə hiyləgər zərbə: rəfdə bir, kassada başqa qiymət - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 10:57 |
|
|
|
| • Əliyevin uğurlu BRICS diplomatiyası - Kazan səfərinin əsas yekunu
Bu gün, 10:54 |
|
|
|
| • Türkiyədə azərbaycanlı qadınlar TUTULDU: dəhşətli erotik fantaziyalar... - FOTO
Bu gün, 10:51 |
|
|
|
| • 47 yaşlı elektrik faciəli şəkildə öldü
Bu gün, 10:46 |
|
|
|
| • Naxçıvanda KTN sistemi niyə irəli getmir... - FAKT BUDUR!
Bu gün, 10:38 |
|
|
|
| • Paşinyan KAZANDA NƏ QAYNATDI? - Görünəni odur ki...
Bu gün, 10:24 |
|
|
|
| • `Kontakt Home` hər yerdə elə eynidir... - Mingəçevirdə də...
Bu gün, 10:03 |
|
|
|
| • İran aviareyslərə qoyulan məhdudiyyəti aradan qaldırdı
Bu gün, 09:56 |
|
|
|
| • Azərbaycanın xalq artisti Şahlar Quliyev vəfat edib
Bu gün, 09:54 |
|
|
|
| • Maliyyə öhdəliyindən qaçmaq üçün yenə şantaja BAŞLAYIBLAR - Qərbin ənənəvi TAKTİKASI
Bu gün, 09:46 |
|
|
|
| • Yarımmilyonluq "Range Rover"i ilə gündəm İcra başçısı qazon və ağaclar alır - 230 min manata
Bu gün, 09:45 |
|
|
|
| • Nazir NK-nın qərarlarını SAYA SALMIR... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 09:38 |
|
|
|
| • GDU tələbələri Prezidentə müraciət etdi - Kömək istədilər...
Bu gün, 09:34 |
|
|
|
| • Qonşuda seçkidir... BİZƏ DƏ BİR PAY DÜŞƏR... - AKTUAL
Bu gün, 09:27 |
|
|
|
| • Bu son olmayacaq... - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 09:24 |
|
|
|
| • Dəfələrlə izah etməyə çalışsaq da... bir çox işçilər bunu qəbul etmək istəmirlər...
Bu gün, 09:23 |
|
|
|
| • Azərbaycanın BRICS-ə üzvlüyünə bu ölkə əngəl olacaq? - iddia
Bu gün, 09:20 |
|
|
|
| • İran üzərində hava məkanının bağlanması səbəbindən bir sıra təyyarələr Bakı Aeroportuna enib
Bu gün, 09:17 |
|
|
|
| • Yeni qlobal pul ideyası qorxuya saldı - Dolların “qatili” bazar girir?
Bu gün, 08:25 |
|
|
|
| • "İrana hücum başa çatdı, 20-yə yaxın hədəf vuruldu..." - "Nyu-York Tayms"
Bu gün, 08:22 |
|
|
|
| • Gürcüstanda parlament seçkiləri başlayıb
Bu gün, 08:20 |
|
|
|
| • Sahil Babayevin nazirliyi yenidən məhkəməyə verildi - SƏBƏB
Bu gün, 08:05 |
|
|
|
| • Gürcüstanda baş tutacaq seçkilər... Cənubi Qafqazın taleyində önəmli rol oynayacaq
Bu gün, 08:03 |
|
|
|
| • Tehranda "SEPAH"-ın heç bir hərbi obyektinə hücum olmayıb: Uçuşlar davam edir... - "Tasnim"
Bu gün, 07:54 |
|
|
|
|
