"Azəriqaz” böyük korrupsiya var və öz cinayətlərini ört-basdır etməkdən ötrü istehlakçılara qeyri-qanuni cərimələr tətbiq edirlər. Bu da prezident
İlham Əliyevin ölkə iqtisadiyyatının inkişaf etdirmək planlarına birbaşa arxadan vurulan zərbədir.
Xeyli müddətdir əhaliyə təbii qazın verilməsi ilə bağlı ard-arda gələn xəbərlər artıq "geri oxunmağa” başlayıb. Sosial şəbəkələrdə və xəbər portallarında çoxsaylı şikayətlər yer alır, amma SOCAR-ın tabeliyində olan "Azəriqaz” İstehsalat Birliyi bütün şikayətləri qulaqardına vurur.
Miq.Az-ın redaksiyasına daxil olan şikayətlərdə bildirilir ki, "Azəriqaz” İstehsalat Birliyi paytaxt Bakı başda olmaqla ölkənin hər yerində kiçik və orta sahibkarlara qarşı səlib yürüşünə çıxıb. Belə ki, qaz işçiləri obyektlərə baş çəkərək sahibkarlara böyük məbləğdə cərimələr yazirlar. Səbəb kimi guya saygaclara müdaxilə edildiyini göstərirlər. Şikayətlərdən məlum olur ki, bu vəziyyət Bakida kütləvi hal alıb. Və xırda iş adamları "Azəriqaz”ın əlindən dad diləyirlər.
Araşdırmalar zamanı məlum oldu ki, "Azəriqaz”ın son aylar bu tip hərəkətləri qurumda olan böyük korrupsiya olayını ört basdır etməyə, güya əhalinin qaz pulu verməmək üçün saygaclara müdaxlə etdiyini göstərmək əslində isə "Azəriqaz”-ın rəisi Əkbər Hacıyevin merkantil maraqları üçün bu addımlar atılıb.
Qeyd edək ki, Əkbər Hacıyev iclasların birində "Azəriqaz”da qaz itkisinin 38 faiz olduğunu bildirib. Maraqlıdır ki, Əkbər Hacıyev qaz itkisinin aradan qaldırılması üçün tədbirlər görmək əvəzinə kiçik və orta sahibkarların üstünə hücum edərək, onlara əsassız cərimələr yazdırır və onların biznesinə mane olaraq obyektlərinə qaz təchizatını məhdudlaşdırmaq barədə göstəriş verir. Bu isə dövlət başçısı İlham Əliyevin ölkə iqtisadiyyatının inkişaf etdirmək planlarına birbaşa arxadan vurulan zərbədir.
Araşdırmalarımız zamanı məlum oldu ki, "Azəriqaz”da qaz itkisinin səbəbi uçotdan kənar qaz satışı ilə bağlıdır.
Mənbənin bildirdiyinə görə, müəyyən qrup istehlakçılardan pul alıb sayğaca müdaxilə edirlər, daha doğrusu, sayğacı quraşdırmazdan əvvəl sayğacın hesablayıcı qurğusunu qüsurlu hala salırlar – giriş kanalında qaz axınını qeydə almalı olan detal demək olar ki, sıradan çıxarılır, sonra sayğacı möhürləyib istehlakçı üçün qururlar, əvəzində istehlakçıdan birdəfəlik məbləğ (100, 200, hətta 1000 manat) alırlar. El arasında buna "deşik sayğac” deyirlər. Nəticədə istehlakçı real istehlakın üçdə birindən də azının pulunu ödəyir, amma bu xidmətə görə vaxtaşırı qaz idarəsinə "hörmət etməyə” də davam edirlər. Bu üzdən də sayğacı dürüst işləyən istehlakçılar əsassız cərimə olunurlar.
"Azəriqaz”-ın rəisi Əkbər Hacıyevin göstərişi əsasında hazırda məhz sayğacları dürüst işləyən istehlakçılar hədəf alınır...
Bu arada qeyd edək ki, Neftçilərin Hüquqlarını Müdafiəsi ictimai Birliyi "Azəriqaz”da baş verən maxinasiyalarla bağlı hesabat (Hesabatda əsasən əhali qrupu əhatə olunub, sahibkarlıq subyektləri nəzərə alınmayıb – red. ) hazırlayıb. Hesabatda bildirilir ki, "Azəriqaz” tərəfindən "sayğac plombunun qırılması "adı altında əhaliyə qeyri qanunu cərimələr tədbiq olunur. Bu proses mart ayının axırından hal -hazıradək davam edir.
Belə ki, Azəriqaz tərəfindən yalnız mart 2018-ci il tarixində Bakı və Abşeron rayonu üzrə 5400 abonentə "plombun qırılması” ilə əlaqədar cərimə yazılıb(siyahi əlavə olunur). Aktların hamısında tərtib olunma tarixi 30.03.2018.-dir. Cərimənin ümumi miqdarı 26 milyon kub.m.qazdır. Hər abonentə yazılan cərimənin miqdarı isə 500- 350 man.civarındadır. Hal hazırda bu tip cərimələr ölkənin bütün rayonlarında (İtron tipli sayğaclarda) davam edir. Cərimə tədbiq olunan abonentlərin rayonlar üzrə sayı:
Abşeron r-n(2135 abonent), Binəqədi r-n(758 abonent), Sabunçu r-n(918 abonent), Xəzər r-n (591 abonent), Nəsimi r-n (130 abonent), Yasamal r-n (140 abonent), Nərimanov r-n(98 abonent), Sabail r-n(338 abonent), Xətai r-n(200 abonent), Suraxanı r-n(143 abonent), Nizami r-n(285 abonent), Qaradağ r-n(150 abonent)
Hesabatda daha sonra bildirilir ki, təşkilatımıza müxtəlif mənbələrdən daxil olan məlumatlarda, plastik plombların (sayğacın yivli birləşməsinə vurulmuş plomb) qırılması ilə bağlı 8 Regional Qaz İstismar İdarəsinə hər abonentə 4000 m.3 qaz həcmində, 800 manat dəyərində olmaqla 12500 abonentə cərimə yazılacağı ilə bağlı məlumat da var. Həmin abonentlər son 4 ayda plombları təzələnmiş abonentlərdir.
Daxil olan məlumatda qeyd olunur ki, Lənkaran RQİ- nin rəisi Hüseyn Şirinov Regionun 7 Xidmət sahəsinə, Plombu korroziya ugramiş ve KORROZİYA nəticəsində qırilmıs 3700 abonentə cərimə tətbiqi edilməsi üçün göstəriş verib. Lənkəran regionuna Masallı, Lerik,Astara Cəlilabad Biləsuvar Yardimlı ve lənkəran rayonları daxildir.
Qeyd: Abonentlərə yazılan cərimələr AGİS(Avtomatlaşdırılmış Qaz İnformasiya Sistemi) proqramında yerləşdirilir və 30 gün müddətində GAZREPORT smart proqramına atılır. Bu halda abonent öz borcunu görə bilmir və hər ödədiyi məbləğin 50%-i cəriməyə ödəniş kimi düşür,abonentin isə bundan xəbəri olmur.
Qaydalar
- Qaz sayğaclarına yerində baxış zamanı təbii qazdan qanunsuz istifadə halları (Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsinin sayğaсa vurduğu plomba müdaxilə olunduqda) aşkar edildikdə, qaz təminatı dərhal dayandırılır. Qazın verilməsinin dayandırılmasına səbəb olmuş hallar istehlakçı tərəfindən aradan qaldırıldıqdan sonra, qazın verilməsi bərpa edilir.
-Dövlət yoxlamasından zavod istehsalı olan qüsur rəyi gələrsə abonentdən heç bir məbləğ tələb olunmur.
- İstismara yararsız hesab edilmiş (müdaxilə faktı aşkar olunmamış) və müdaxilə faktı aşkar olunmuş və ya hesabatı qeydiyyata almayan sayğaclara Azəriqaz İB-nin nümayəndəsinin iştirakı ilə müvafiq olaraq aktlar (bildirişlər və rəylər) tərtib edilərək, İnformasiya Texnologiyaları və Rabitə İdarəsi tərəfindən 7 iş günü müddətində (sayğacların qəbulundan sonra) "Azəriqaz” İstehsalat Birliyinə təqdim edilir .
- Aktların (bildirişlər və rəylər) müvafiq tədbirlər görülməsi, sayğacın bərpası və dəymiş ziyanın ödənilməsi məqsədi ilə istehlakçıya rəsmi məlumat təqdim edilir.
-Əgər rəydə sayğaca müdaxilə edildiyi aşkarlanarsa o halda, sərfiyyat əsas götürülərək,həm itirilmiş təbii qazın,həm də sayğacın dəyəri hesablanır. Sərfiyyat hesablanarkən itirilmiş təbii qazın dəyəri SOCAR, "Neftqazelmitədqiqat” İnstitutu tərəfindən hazırlanmış və 16 dekabr 2017-ci ildə Socar vitse prezident R.Qurbanov tərəfindən təsdiq olunmuş "əsas götürülərək 90 günədək hesablanmalıdır.
Cərimə tədbiq olunarkən aşağıdakı pozuntuya yol verilib:
-Sayğaclar Dövlət yoxlamasından keçirilməyib
-Sayğacın yivli birləşməsinə vurulmuş plombun qırılması ilə bağlı cərimə tədbiq olunmamalıdır. Cərimələr isə Azəriqaz tərəfindən yivli birləşmələrə vurulmuş plombların qırılması ilə əlaqədardır.
-Plombların qırılması ilə əlaqədar tərtib olunmuş aktlar kompüterdə doldurulub (əllə doldurulmalıdır)
-Həmin aktlar abonentə təqdim olunmayıb, əksər aktlara abonent əvəzindən qol çəkilib .
-Azəriqaz "Sayğacla ölçülməyən qaz həcmlərinin hesabatının aparılmasına dair metodiki tövsiyyələrin” 1.4.1 bəndinə zidd olaraq itirilmiş təbii qazın miqdarı 90 gün üçün deyil,180 gün(ikiqat) üçün hesablanır( Azəriqazın 1-ci bəndi(180 gün göstərilmiş) metodiki göstərişlərə zidd olan əmri əlavə olunur.)
Təşkilat apardığı araşdırmalar nəticəsində bu nəticəyə gəlib ki, "Azəriqaz” böyük korrupsiya var və öz cinayətlərini ört-basdır etməkdən ötrü istehlakçılara qeyri-qanuni cərimələr tətbiq edirlər:
Əhaliyə tətdbiq olunan qeyri qanuni cərimələr üç məqsəd daşıya bilər:
-Azəriqaz yol verdiyi böyük miqdarda qaz itkisini ört basdır etmək üçün
-Korrupsiya
-Əhalinin sosial qayğısını artırmaqla ölkədə düşünülmüş kütləvi narazılıq yaratmaq
Təşkilat hesab edir ki, "Azəriqaz”da baş verən maxinasiyaların və əhalinin əsassız olaraq hakimiyyətdən narazı salan oyunların qarşısını almaq üçün yazılan faktların etibarlı qurum tərəfindən yoxlanılmasına ciddi ehtiyac var.
"Azəriqaz”la bağlı redaksiyamıza daxil olan məlumatları və şikayətləri araşdırmaqda davam edirik.
