CHP-nin HDP-ni Məclisə salmaq üçün şok planı
Tarix: 28-06-2018, 09:17 | Çap et
Türkiyədə bir tərəfdən seçici, digər tərəfdən isə millət vəkili sayına əsasən seçici sayı çıxarılmalıdır. Bu rəqəm adətən 10 min ilə 100 min arasında dəyişir.
Bu sözləri Axar.az-a açıqlamasında hüquqşünas, professor Fərhad Mehdiyev Türkiyədə keçirilən seçkidən 11,2 faiz səs toplayan MHP-nin 49, 11,5 faiz səs toplayan HDP-nin isə 66 deputat yeri qazanması səbəbini şərh edərkən deyib. O bildirib ki, Türkiyədə proporsional partiya siyahıları seçicilərə təqdim olunur:
“Türkiyədəki proporsional sistemdə ölkə ərazisi bir bötüv seçki dairəsi kimi götürülmür. Hər seçki bölgəsinin namizədləri və seçiləcək millət vəkili sayı fərqlidir. Ayrıca ölkə səviyyəsində (bölgə deyil) 10% baraj sistemi tətbiq olunur; belə ki, bir siyasi partiya hansısa rayonda bütün yerləri qazanmış olsa da, bütün ölkədə səs verən seçicilərin azı 10% səsini toplamalıdır, yoxsa parlamentə düşə bilməz.
Məsələn, tutaq ki, Türkiyədə 60 milyon seçici var və Böyük Millət Məclisinə 600 nəfər millət vəkili seçilməlidir. Yəni Türkiyədə 100 min seçiciyə bir deputat düşür. İnzibati ərazi vahidlərinin də sayını nəzərə almaq vacibdir.
İstanbulda 14 milyon əhali yaşayır. Lakin bunların hamısı İstanbulda qeydiyyatdan keçməyib. 7-8 milyon əhalinin İstanbulda qeydiyyatda olduğunu söyləyə bilərik, Ankarada isə 2 milyon götürmək olar. Onda İstanbuldan hardasa 80, Ankaradan isə 20 millət vəkili seçilməlidir”.
Professor vurğulayıb ki, TBMM seçkilərində hər partiyanın aldığı faizlər göstərilir:
“Bu ortalama faizdir. Ona görə ilk baxışda yaxın görünən faizlər üzrə qazanılan deputat yeri fərqləri bəzən böyük olur".
Professor qeyd edib ki, səs faizləri ilə parlamentdəki yerlərin qeyri-dəqiq bölgüsünə səbəb parlamentdəki yerlərin bölüşdürülməsindən sonra artıq qalan səslərin hesablanması, ikincisi isə d’Hondt sistemidir:
“Əgər Türkiyədə təxminən 100 min nəfərə bir millət vəkili düşürsə, onda bir partiya siyahısına 120-130 min nəfər səs verdikdə, artıq qalan 20 min səsin taleyi nə olacaq? Nəzərə alaq ki, hər partiyanın topladığı səslər hesablananda belə artıqlar qalır. Ona görə sistemdə xüsusi cədvəl üzrə riyazi bölgü aparılır. Adətən burada nəticə ən çox səs alan partiyaların xeyrinədir. Belə ki, artıq qalan səslər birinci partiyaya, bəzən isə həm birinci, həm də ikinci partiyaya yazılır. Məsələn, CHP nəyə görə çalışırdı ki, HDP bariyeri keçsin? Çünki HDP ölkə çapında 10% səs toplaya bilməsəydi, onun cənub-şərqdə topladığı bütün səslər AKP-yə gedəcəkdi. Qısacası, AKP həm icra hakimiyyətinə, həm də qanunvericilik hakimiyyətinə tam sahiblənəcəkdi. HDP-nin Məclisə girməsini zəmanət altına almaq üçün bir çox CHP-çi HDP-dən millət vəkilliyinə namizədliyini vermişdi, məsələn, Əhməd Şık kimi. Bundan başqa da bir çox CHP-çi seçici HDP-yə səs verdi. CHP-nin bu planı tutdu, HDP parlamentə düşdü".
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • “Avropa İttifaqının liderləri Gürcüstanın üzvlük prosesini dayandırıb” - Aİ səfiri
Bu gün, 02:06 |
|
|
|
| • “Qaynanam və qaynatamla yola gedə bilmirəm, məni infeksiyalı yerdə yaşadırlar” – GİLEY / VİDEO
Bu gün, 01:52 |
|
|
|
| • Bakıdakı restoranlar bu tarixə qədər toy sifarişi qəbul etməyəcək - SORĞU
Bu gün, 01:49 |
|
|
|
| • Qatillər və qurbanlar, yaxud COP nədən fövqəladə əhəmiyyətlidir? - Bahəddin Həzi yazır...
Bu gün, 01:48 |
|
|
|
| • Yaramıza bint bağlamağa həkim tapılmayacaq... - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 01:44 |
|
|
|
| • Başlığı ağlamalı... içi gülməli... - BELƏ HARA GEDİRİK?
Bu gün, 01:22 |
|
|
|
| • Seçkilərdən sonra Ağ Evin xarici siyasət istiqaməti və ya çətin proqnoz - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 01:19 |
|
|
|
| • 1 manata alınan zəhər: Üstəlik də bahalaşacaq? - Milli Məclisdə anlaşılmaz mövqe...
Bu gün, 01:14 |
|
|
|
| • Azərbaycanda bələdiyyə seçkiləri nə vaxt keçiriləcək? - Səlahiyyəti 2024-cü il dekabrın 23-də başa çatır...
Bu gün, 01:11 |
|
|
|
| • Ermənistan mediasında Azərbaycanla bağlı “sensasiya” - XƏSTƏ TƏFƏKKÜR...
Bu gün, 01:06 |
|
|
|
| • İlham Namiq Kamal sənətinin formulu budur... - FOTO
Bu gün, 01:02 |
|
|
|
| • "Ölkəmizə qərəzli və riyakar mövqe sərgiləyir" - deputat
Bu gün, 00:58 |
|
|
|
| • Minimum əməkhaqqı neçə manat olacaq? - Maaşlar artırılacaq
Bu gün, 00:54 |
|
|
|
| • Ermənistan COP29-da hansı səviyyədə təmsil olunacaq? - Görünəni odur ki...
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
| • Problemli kreditdəki 2 dəfəlik fərq: - Hansı rəqəm düzdür?
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • “Ukrayna SQ-nin Baş Qərargah binasına cavab zərbəsi endirdik” - Kadırov
Dünən, 23:58 |
|
|
|
| • Deputata məxsus şirkətdən maddi ziyan tələb edilir - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 23:56 |
|
|
|
| • İki qonşu ölkənin prezidentləri niyə “işdən çıxarıldı”? - ŞƏRH
Dünən, 22:24 |
|
|
|
| • “Xalq Bank”da yeni təyinat olub - BUNDAN SONRA...
Dünən, 22:18 |
|
|
|
| • Elnur Rzayevin “yol əməliyyatı”: Ötən 1,1 milyon, indi də 1,3 milyon… - İLGİNC FAKTLAR
Dünən, 22:12 |
|
|
|
| • Ermənistanla Azərbaycan arasında YENİ SAVAŞ ANONSU
Dünən, 22:05 |
|
|
|
| • Məhkum yeniyetmələrin sayının artma səbəbi nədir? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 21:59 |
|
|
|
| • "Maşından düşüb qışqırmaq istəyirəm" - FOTO
Dünən, 21:52 |
|
|
|
| • "Mazarina"da işçilərin hüquqları pozulur? - Şirkətin rəhbəri inzibati məsuliyyətə cəlb edildi
Dünən, 21:48 |
|
|
|
| • Moskva prosesi başlatdı: Xəzər dənizi ilə bağlı plan var – Zəngəzur detalı
Dünən, 21:45 |
|
|
|
| • ABŞ Rusiyaya sanksiyaları sərtləşdirdi: - Siyahıda kimlər var?
Dünən, 19:40 |
|
|
|
| • Trampın yoxsa Kamala Harrisin qələbəsini istəyirsiz? - Bakı sakinlərindən ŞOK CAVABLAR
Dünən, 19:36 |
|
|
|
| • 5 min nəfər işdən azad ediləcək? - Hamı gözləyir
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • Pulu saxlamaq üçün yastığın altı daha təhlükəsizdir, yoxsa bank? - AKTUAL
Dünən, 18:56 |
|
|
|
| • Niyə Tramp HƏ... Harris YOX?.. - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 18:16 |
|
|
|
| • İvanişvili Saakaşvilini verib, Qərbdən bunu ala bilər – Gözlənilməz gəlişmə
Dünən, 18:12 |
|
|
|
| • Şirkət Dövlət Xidmətinin ona qarşı cəriməsini ləğv etdirdi
Dünən, 18:06 |
|
|
|
| • Əsabəli Mustafayev xəstəxanadan çıxdı: Vəziyyəti necədir? - AÇIQLAMA
Dünən, 18:00 |
|
|
|
| • "Hesabdaroğlu" şirkəti qanunvericiliyin hansı tələbini pozub?
Dünən, 17:59 |
|
|
|
| • Zurabişvili özünü İŞƏ SALIB: Prokurorluğa getməsə... - AĞIR İTTİHAMDIR
Dünən, 17:53 |
|
|
|
| • Eşqi Bağırov onu şöbə müdiri təyin etdi - ƏMR
Dünən, 17:44 |
|
|
|
| • Hizbullahın yeni lideri İsrailə qarşı mübarizəni davam etdirəcəklərini bildirib
Dünən, 17:35 |
|
|
|
| • Baba Tağıyev şirkətində aparılan yoxlamaya mane olub? - İLGİNC...
Dünən, 17:33 |
|
|
|
| • İşə düzəltmək adı ilə qadının 5 min manatını MƏNİMSƏDİ - VİDEO
Dünən, 17:26 |
|
|
|
| • "Söyüşlə danışmağa başladığı üçün dalaşdıq" - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:20 |
|
|
|
| • “Uşaqları necə tərbiyə edirlərsə, animasiyaya da o cür münasibət var, xaosdur”
Dünən, 17:15 |
|
|
|
| • Paşinyan Təhlükəsizlik Şurasının iclasını çağırdı - KİV
Dünən, 17:00 |
|
|
|
| • Qanunsuzluq: İki müharibənin veteranı məktəb direktoru ilə bacarmır - Gəncədəki 39 saylı orta məktəbin direktoru 4 məhkəmə qərarını saymır
Dünən, 16:58 |
|
|
|
| • Dörd regional təhsil idarəsinin müdiri yeni vəzifəyə təyin edilib - SİYAHI
Dünən, 16:50 |
|
|
|
| • "Məni döydü, mən də onu bıçaqla vurdum..." - Balaxanıdakı qətlin şok təfərrüatı
Dünən, 16:47 |
|
|
|
| • Heydər Əliyev Beynəlxalq Hava Limanı adından saxta REKLAM: - “İtirilmiş baqajı 1 manat 88 qəpiyə alın” dələduzluğu
Dünən, 16:39 |
|
|
|
| • "Aghdam City Hotel" fəaliyyətə başladı - MÜJDƏ
Dünən, 16:35 |
|
|
|
| • Bakıda 24 yaşlı qız yeniyetməni döyüb pulunu aldı - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:30 |
|
|
|
| • Ceyhun Osmanlının qardaşının ölkədən çıxışına QADAĞA - SƏBƏB
Dünən, 16:27 |
|
|
|
| • Sabah Ağadadaş Ağayev hakim qarşısına çıxarılacaq – CİNAYƏT DOSYESİ
Dünən, 16:22 |
|
|
|
|
